مفهوم «عقلانیت» از مفاهیم محوری و پرکاربرد در بسیاری از نظریه های مطرح در علوم اجتماعی به طور کلی، و علم اقتصاد به طور خاص است. اهمیت منطقی و روش شناختی این مفهوم از یک طرف و منازعات و مباحثات بسیار بر سر تعریف و جایگاه آن از طرف دیگر، دانشمندان و نظریه-پردازان زیادی را بر آن داشته است تا بخشی از فعالیت های تحقیقاتی خود را به این موضوع اختصاص دهند. حوزۀ بررسی و کاوش این مقاله دربارۀ مفهوم عقلان...

تصمیم سازی قابل قبول یک تصمیم سازی عقلانی است و لذا تصمیم سازی در حوزه عقلانیت عملی می گنجد. عقلانیت عملی بر عقلانیت نظری استوار است که به معنای ارتباط باواسطه تصمیم سازی با عقلانیت نظری است. توجه به محدودیت های قوای شناختی انسان و محدودیت زمان نشانگر عدم امکان ارتباط تصمیم سازی با رویکرد ایده آل گروانه به عقلانیت نظری و عملی و ابتنای تصمیم سازی بر رویکردهای واقع گروانه به این دو حیطه است. تلاش...

اهمیتی که اصل احتیاط در جوامع پست مدرن پیدا کرد، از پیدایش فرهنگ جدیدی حکایت می کند که براساس آن، ضرورت جلوگیری از وقوع کوچکترین خطر برای انسان به عنوان اصل مسلم و امر مقدس شمرده می شود. این اصل همچنین نشان دهنده وجود رابطه دیگری با علوم و تکنولوژی است که تشنگی برای آن با نگرانی و نوعی از ترس آمیخته می شود. اصل احتیاط مبتنی بر اصل شمردن زندگی مادی انسان و تأمین آن براساس افق کوتاه مدت است. با ا...

مفهوم «عقلانیت» از مفاهیم محوری و پرکاربرد در بسیاری از نظریه‌های مطرح در علوم اجتماعی به طور کلی، و علم اقتصاد به طور خاص است. اهمیت منطقی و روش‌شناختی این مفهوم از یک طرف و منازعات و مباحثات بسیار بر سر تعریف و جایگاه آن از طرف دیگر، دانشمندان و نظریه-پردازان زیادی را بر آن داشته است تا بخشی از فعالیت‌های تحقیقاتی خود را به این موضوع اختصاص دهند. حوزۀ بررسی و کاوش این مقاله دربارۀ مفهوم عقلان...

سادگی یکی از مهم‎ترین معیارهایی است که در فلسفه علم برای ارزیابی نظریه‎های علمی و ترجیح آنها بر یکدیگر به کار می‎رود. امروزه برخی از فیلسوفان دین مانند سوئینبرن با سرخوردگی از استدلال‎های قیاسی و ترجیح استدلال‎های استقرایی برای تأیید خداباوری، کوشیده‎اند معیارهای مطرح در ارزیابی نظریه‎های علمی، از جمله معیار سادگی را برای ارزیابی خداباوری در برابر نظریه‎های رقیبی همچون طبیعت‎گرایی یا انسان‎گرای...

قطعا تفکرات فلسفی در دوران مدرنیته در رشد و توسعه فرهنگ و تمدن مغرب زمین نقشی اساسی به عهده داشته است. در این میان، آن گروه از فلاسفه که علاوه بر ارائه آراء صرفاً نظری، در صدد پیشنهاد روشی کارآمد در مطالعه پدیده های طبیعی و انسانی بوده اند، تاثیر بیش تری در نهادینه کردن و کاربردی کردن تفکرات فلسفی در رشد علمی، تکنولوژیکی و فرهنگی غرب داشته اند. در مجال این مقاله بر آن شدیم که از میان این گروه، ب...

دراین پایان نامه با عنوان : بررسی فلسفه تعلیم و تربیت از دیدگاه پوپر. در ابتدا فلسفه پوپر مورد بررسی واقع می شود. در ادامه با در نظر گرفتن اصول فلسفی و روش شناختی پوپر چون اصل عقلانیت انتقادی ، اصل عقلانیت عملگرا ، اصل دموکراسی ، اصل حدس و ابطال ، اصل مهندسی جز به جز اجتماعی ، اصل صراحت و اصل تعلیم و تربیت ، نتایج تربیتی چون ماهیت تعلیم و تربیت ، نقش نهادها و تحقیقات تربیتی ، نقش دانش آموز و مع...

به موازات تغییر در اصول و مفاهیم تئوری های جریان عمده توسعه به ویژه نوسازی در دهه های اخیر از جمله تغییر از اصل کارکرد گرایی به سرزمین گرایی از اصل نوسازی استاندارد به تکثر گرایی فرهنگی و از اصل رشد اقتصادی به پایداری اکولوزیکی شیوه تحلیل جمعیت و تعاملات آن با پدیده های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی متحول شد فرایند این تغییرات را می توان از تئوری انتقال جمعیت به رزیم های جمعیتی از تبیین های ساختاری ...

تجربه دینی، رویداد مواجهه شخص تجربه گر با حقیقت غایی یا عالم ماورای طبیعی است. جی. ال. مکی، تجارب دینی را نه تجاربی الاهی، که توهّمات، خیال پردازی ها و کارکردهای ضمیر ناخودآگاه اشخاص تجربه گر می داند. از این رو، تجارب مذکور را به مثابه دلیلی بر وجود خدا، نامعتبر می داند. در مقابل، ریچارد سوئین برن بر اساس «اصل آسان باوری»، که «اشیا در واقع همان گونه اند که به نظر می رسند مگر اینکه خلاف آن اثبات ...

فایرابند در راستای دغدغه های فرهنگی و صیانت از سنت های مختلف اجتماعی، برعقلانیت علم جدید م یشورد و ضمن نقد آن بر اصل "همه چیز ممکن است " تاکیدمی کند و آزادی فردی را مقدم بر حقیقت می شمارد. فایرابند با انکار جایگاه مطلقحقیقت، می کوشد راهی برای تکثرگرایی فرهنگی بیابد و علم را از تنها مرجع تعیینصحت و سقم پدیده ها خارج کند. در این مقاله کوشش م ی شود نشان داده شود کهفایرابند بعد از نقد عقلانیت علمی،...