در ناحیه جنوب شرق استان فارس با وجود تنوع نژادی، زبانی و قومی، فرهنگی متنوع موسوم به فرهنگ فارسی وجود دارد که نمایانگر پیوستگی اقوام و فرهنگ های گوناگون این منطقه است. این پیوستگی به ویژه در رابطه با اشعار و موسیقی محلی جلوه بیشتری دارد. همراهی شعر و موسیقی در اجرای آوازهایی چون شروه، سرکوهی، حاجیونی، صابوناتی و جهرمی، درک هرچه بهتر از دوبیتی و تک بیتی های فرهنگ فارسی را میسر می سازد. هدف اساسی...

در این مقاله با استفاده از توصیف لازار (1985 و 2007) از اشعار پارتی و توصیف طبیب ­زاده (1382 و 1392) از اشعار فارسی عامیانه، اشعار عامیانه گونه همدانی را بررسی می­ کنیم. در بررسی این اشعار به دنبال پاسخگویی به این فرضیات هستیم: اولین فرضیه این که هجایی که تکیه وزنی یا ضرب­ آوا می ­گیرد و در پایان هر پایه می­ آید هجایی سنگین است. دومین فرضیه این است در صورتی هجایی که تکیه وزنی گرفته سنگین نبود، ...

مطالعات شعرشناسی در ایران در دو حوزۀ شعر رسمی و شفاهی ممکن است. در حوزۀ شعر شفاهی مطالعات ممکن نمی‌شود مگر در تلازم و ارتباط آن با موسیقی؛ زیرا در ایران همواره شعر و موسیقی همراه و همسایه بوده‌اند. شکل‌های اجرایی اشعار عامه و محلی در ایران همواره گونه‌های متنوع داشته است. این تنوع انواع با تنوع اجرا نیز همراه است. هدف از این مقاله نشان دادن سنت‌های اجرایی متنوع اشعار عامه ایران و سؤال اصلی آن ا...

شهر کوهپبایه‌ای ششتمد ـ به عنوان یکی از شهرهای توابع شهرستان سبزوارـ با سابقه‌ی حدود دو هزار سال قدمت در سی کیلومتری جنوب سبزوار و در دامنه‌ی شمالی کوه‌های موسوم به «کوه‌میش» قرارگرفته‌است. بخشی از ادبیات شفاهی ششتمد را، ترانه‌ها و دوبیتی‌های محلی تشکیل می-دهد. این ترانه‌ها عبارتند از: عاشقانه، گران‌سالی، آیینی، اجتماعی، فردی و مرثیه‌ها. هدف از این نوشتار بررسی محتوایی و ساختاری اشعار و ترانه‌ه...

جنسیت به عنوان هویت اجتماعی افراد، نقش مهمی در شکل گیری اشعار عامه، به خصوص اشعار محلی بختیاری دارد. این اشعار ضمن بازتاب ارزش­ها و باورهای مختلف زنان و مردان، در نهادینه کردن آنها تأثیر بسزایی دارند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر جنسیت بر اشعار عامۀ بختیاری (ترانه­های نوازشی، لالایی­ها، آهای گل و سوگ سروده­ها) است که با روش تحلیل محتوا و بر مبنای نظریۀ نابرابری جنسی واکاوی شده اند. این اشعار براس...

ترانه‏های عامیانۀ مرسوم در فارس از منظر نوع مخاطب گستره‏ای متمایز با دیگر اقلیم‏های ادب محلی دارد. یکی از گونه‏های اصلی ترانه‏های محلی فارس، متناسب با نوع مخاطب، آن دسته از اشعار است که برای کودکان و نوجوانان سروده شده و در زیر عنوان‏هایی چون: لالایی، ترانه‏های ناز و نوازش و ترانه‏های بازی و سرگرمی می‏توان آن‏ها را طبقه‏بندی کرد.    از آن‏جا که تاکنون پژوهشی با موضوع بررسی ویژگی‏های قالبی و سا...

منوچهر آتشی از شاعرانی است که در آثارش رنگ محلی را برای توصیف واقعیت های محیط طبیعی و مفهوم­پردازی­های ذهنی خود، به­کار برده است. عناصر اقلیمی و جغرافیایی و اعتقادات مردم منطقه جنوب از منابع اصلی تخیل منوچهر آتشی است. این محیط عاملی اساسی در کاربرد شگردهای بیانی، آرایه های ادبی، ترکیب الفاظ و ایجاد اصطلاحات و غنی کردن زبان شعری وی بوده­است. در این زمینه، تشبیه پربسآمدترین شگرد خیالی وی است. بسا...

قیام مسلحانه و عمومی عشایر سرخی، قشقایی، بویراحمد و ممسنی در سال های نخستین دهۀ 1340 شمسی با سرکوب نیروهای دولتی مواجه گشت. از جمله واکنش های عشایر به اقدامات سرکوبگرانه حکومتی، مبارزۀ فرهنگی و انعکاس عواطف و احساسات خود در قالب سرودن اشعار بود که در این مقاله این اشعار تحلیل و تبیین شده اند. یافته ها، مبین آن است که از آغاز قیام، برخی سرایندگان و شاعران محلی در مدح و منقبت مبارزان عشایر، حماسه...

نام: فاطمه نام خانوادگی: حیات داودی مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته و گرایش: زبان و ادبیّات فارسی (محض) استاد راهنما: دکتر عبدالمجید محققی تاریخ دفاع: 25/6/1392 بازتاب هنری رنگ محلی در اشعار گلچین گیلانی و منوچهر آتشی چکیده رنگ محلی راهی برای شناخت جهان بیرون زمان شاعر برای رسیدن به شناخت واقعیات پیرامون وی و در ادبیات هدف از آن، ارائه ی تصویری عینی از تجربه ی انسان نسبت به اقلیم و شرا...