ساخت های اضافه ای براساس معیارهای مختلف، ازجمله امکان جابه­جایی وابستة اسمی و وصفی آنها، به دو نوع مضاف الیه وصفی (که بی هیچ اشکالی هم پیش از صفت می آیند و هم پس از آن) و مضاف الیه اسمی (که جز با تغییر معنا و یا غیردستوری شدن گروه اسمی، پیش از صفت واقع نمی شوند) قابل تقسیم است. در این مقاله ابتدا از این منظر به بررسی و طبقه بندی ساخت های اضافه ای پرداخته ایم، سپس آنها را به دو گروه کلی ساخت های...

چکیده موضوع واژه­سازی از طریق پیشوندها و پسوندها تاریخی طولانی دارد، زیرا می توان با افزودن آن­ها در ساخت­ واژه­های جدید برای بیان معنی ها و مفهوم های تازه بهره گرفت و بدین­گونه هزاران واژۀ نو با معانی تازه ایجاد کرد. فردوسی و اثر بلند پایه اش، شاهنامه، از شهرت ملّی و بین­المللی برخوردار و نام این دو، همواره با زبان شیرین فارسی آمیخته و هم­راه بوده است. فردوسی و شاهنامه تاکنون از جنبه­های گوناگو...

مقالهء حاضر به بررسی مقایسه ای مقولهء صفت در زبان های فارسی و آلمانی می پردازد. شناسایی صفت در زبان آلمانی با ملاک های ساخت وا ژی و نحوی صورت می گیرد. اما در زبان فارسی اغلب مرز دقیقی بین صفت و سایر مقولات دستوری وجود ندارد و شناسایی صفت به سادگی ممکن نیست. با این حال فارسی زبانان، ابزارهای مختلفی برای تشخیص این مقوله به کار می گیرند. در زبان ألمانی صفت وصفی به اعتبار جنس دستوری، شمار و حالت صر...

مقاله حاضر شباهت ها و تفاوت های مقولۀ صفت در زبان های فارسی و فرانسه را با توجه به ملاک های ساختواژی و نحوی بررسی می کند. مهم ترین تمایز صفت در زبان فارسی و فرانسه وجود جنس دستوری در زبان فرانسه و عدم وجود آن در زبان فارسی است. صفات در زبان فرانسه در اغلب موارد به لحاظ جایگاه پسین یا پیشین بودن با صفات زبان فارسی مطابقت دارند. برخی صفات زبان فرانسه از جمله صفات ملکی در فارسی معادلی ندارند. از ن...

بلوچی سرحدّی رایج در منطقۀ گرنچین زیر شاخه ای از بلوچی غربی (رخشانی) است که عناصر ساختواژی مختلفی در ساختار فعل به کار می برد. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ توصیفی همزمانی از ساختار تصریفی فعل در قالب صورت های خودایستا و ناخودایستا در بلوچی سرحدّی گرنچین است. داده های پژوهش از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 10 گویشور بومی بیسواد با میانگین سنی 50-80 سال گرد آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در...

ه پژوهش های زبان شناسیسال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان 293132/3/ تاریخ وصول: 1131/1/ تاریخ اصلاحات: 1231/1/ تاریخ پذیرش: 9256 - صص 21__________________________________________________________________________________________gh5karimi@ut.ac.ir *استاد زبانشناسی دانشگاه تهران[email protected] **دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهرانتحلیل معنایی کلمات مرکب اسم- اسم در زبان فارسی* غلامحسین کریمیدوس...

در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، جنبه های خاصّ واژگان و توسّعاً زبان سهراب سپهری کاویده شده است؛ از جمله بررسی واژگان از دیدگاه نوع و ساختمان با تأکید بر نوآوری و ابداع، انحراف صفت مانند سکوت سبز چمنزار، بررسی واژگان آرکائیک، واژه گردانی یا تغییر طبقۀ دستوری واژه شامل صفت گردانی مانند سیاهِ پردۀ توری و اسم گردانی مانند سرپنجه های سیم و قیدگردانی مانند با بدنی از همیشه های جراحت، بررسی ترکیب ه...

الف) موضوع، طرح مسئله و اهداف: توصیف گروه های اسمی زبان فارسی، یکی از مهم ترین مسائل مطرح در بررسی زبان شناختی نحو فارسی ست. این پژوهش در پی ارائه ملاک های صوری برای دسته بندی آن دسته از وابسته های پسین گروه اسمی ست که با کسره اضافه به هسته متصل می شوند. به عبارت دیگر، مسئله اصلی مورد بررسی در این پژوهش آن است که کسره اضافه در حوزه وابسته های پسین گروه اسمی در زبان فارسی، چند نقش مختلف (از نظر ...