زوال حکومت پهلوی و در نهایت برچیده شدن آن در بهمن 1357، معلولِ کنش گری جریان های گوناگونی بود که در رأس آن ها طرفداران گفتمان اسلام سیاسی قرار داشتند. گفتمانی که با ارائه اسطوره مطلوب خود و در شرایط بی قراری جامعه، توانایی جذب دال های شناور و معنابخشی به آن ها را در یک زنجیره هم ارزی فراهم آورد و با گسترش سیطره هژمونیک خود، گفتمان وابسته به حکومت پهلوی را در مقام یک غیر، طرد و در رقابت با رقیبان...

نوشتار حاضر ضمن معرفی خطوط اصلی اندیشه لیبرالیسم، وجوه چالش آن را با تفکر اسلامی باز می شناسد. مقاله به دو بخش اصلی تقسیم می شود: بخش نخست، به بررسی موضع اندیشه لیبرالی در مقولات مهمی نظیر عدالت، آزادی و حدود اختیارات دولت و نیز چرخش های نوین در حوزه لیبرالیسم و بخش دوم، به بررسی وجوه ناسازگاری این مواضع با اندیشه اسلامی اختصاص یافته است.

بیداری اسلامی در ایران و تأثیر آن بر مصر، لیبی، یمن، بحرین، اردن و دیگر کشورهای خاورمیانه ثمرة تحولات معرفتی و مفهومی «اسلام» است. اسلام در مفهوم جدید محصول دوران مدرن و تحت عنوان «اسلام سیاسی» صورت­ بندی شده است که در مقابل اسلام سنتی قرار می­ گیرد. اسلام سنتی، دین را به حوزه امور فردی و عبادی محدود می­دانست و علی­رغم تعریف جامع دنیوی و اخروی از دین عملاً در کار سلطان دخالتی نداشت و کار ویژه او...

آرمان بسیاری از مصلحان اجتماعی در سنتهای فکری گوناگون ساختن جامعه ای است که همه انسانها با کرامت نفس زندگی کنند، استعدادها و توانمندی های خود را آشکار کنند و از مواهب حیات برخوردار شوند. می توان بر اساس نوع نگرش به کرامت انسانی، بین این آرمانها داوری کرد. امروزه موضوع کرامت انسانی تبدیل به موضوعی اصلی برای گفتگو و منازعه بین متفکران علوم انسانی شده است. بینش اسلامی و لیبرالی را می توان از این ح...

در جهان حاضر نظریات و مکاتب مختلف سعی دارند نظریه و نحوه ی حکمرانی و مدیریت خود را جهان شمول نشان دهند. برمبنای جهان بینی اسلامی نیز، افراد و جوامع انسانی دارای مسائل و نیازهای حقیقی مشترک هستند که براساس آن مسائل و نیازها می توان صحبت از ارائه ی نظریاتی جهان شمول کرد که قابل عرضه برای تمامی جوامع انسانی و قابل استفاده در تمام عرصه های علمی مربوط است. این پژوهش ابتدائاً ضمن معرفی و نقد مکاتب مط...

از جمله مهم ترین سوالات در حوزه ی حقوق عمومی نحوه ی اعمال نظارت بر حکومت و حاکمان می باشد. این دغدغه ی فکری بشری ریشه ی طولانی دارد و در نتیجه تلاش های انجام شده توسط روشنفکران و صاحب نظران در این زمینه نیز گسترده است. سوال مطرح در این خصوص به کارآمدی و میزان توانایی راه حل های ارایه شده می باشد. اتخاذ رویکرد تطبیقی در واقع ارایه پاسخ روشنی به این سوال است. در این نوشتار تلاش برآن است با ارایه ...

ورود به جهان جدید چالش­ها و فرصت­های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده­ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله­اند. این نوشتار اساساً بر یکی از این پیامدها یعنی تأثیر جهانی­شدن بر توسعه سیاسی در شکل فرصت و تهدید تمرکز می­نماید. جستار پیش رو در بررسی این تأثیر­گذاری از چارچوب تحلیل گفتمان بهره می­گیرد تا این ا...

چکیده      هدف این مقاله مقایسه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران با نظام سیاسی لیبرال دموکراسی، به منظور شناخت نوع الگوی سیاسی حاکم بر این کشور است. روش تحقیق، مقایسه­ای- تطبیقی و تکنیک گردآوری اطلاعات اسنادی است. در این مقاله ابتدا به مفهوم و اصول لیبرال دموکراسی اشاره شده و سپس به مقایسه این اصول:1.اصل حاکمیت مردم؛ 2.برابری سیاسی؛3. آزادی سیاسی؛4. نظارت همگانی؛5. اصالت قا...

مهم‌ترین جریان‌های فکری اسلامی در اندونزی، جریان اسلام سنتی، اصلاح‌طلبی دینی و جریان روشنفکری یا الهیات لیبرال است. جریان اسلام سنتی میراث‌دار فرهنگ اسلامی، جریان اصلاح‌طلبی دینی تحت تأثیر مراکز اسلامی در خاورمیانه مانند مکه، مدینه و قاهره و جریان روشنفکری دینی یا الهیات لیبرال تحت تأثیر اندیشمندان نواندیش مسلمان مانند فضل‌الرحمان است. پرسش اصلی پژوهش حاضر بررسی جریانهای فکری اسلامگرایی در جهان...

چکیده فرانسیس فوکویاما بعنوان اندیشمند آمریکائی که نظرات و اندیشه او از سال 1989 با نظریه پایان تاریخ مورد توجه اندیشمندان جهان قرار گرفته است. نظرات متعددی بعد از نظریه پایان تاریخ داشته است. وی مانند استادش هانتینگتون انتظار برخوردتمدن غرب باتمدن اسلامی شیعی در سال 2007 راداشته است. او برنامه ریزی برای رفاه طلبی و رفاه زدگی مردم ایران را بعنوان بهترین راه براندازی نظام سیاسی ایران به سیاست م...