یکجا نشینی یکی از بحث های مهم در باستان شناسی می باشد. برای اینکه انسان ها بتوانند زندگی یکجا نشینی را ادامه دهند باید به صورتی امنیت خود را تضمین می نمودند که امنیت یکی از دلایل پیشرفت و ترقی یکجا نشینان بود. یکی از فاکتورهای ایجاد امنیت ساخت دیوارهای حفاظتی بود. این دیوار ها حافظ جان و مال و اموال ساکنان استقرار ها بودکه از نیمه دوم هزاره چهارم ق.م شاهد صورت پیشرفه این پدیده در ایران هستیم ول...

دشت سیستان به علت دارا بودن شرایط مناسب زیست محیطی همچون رودخانه، دریاچه و خاک حاصلخیز در هزاره سوم پیش از میلاد گهواره تمدنی بزرگ بنام شهرسوخته گردید. شهرسوخته نقش واسطه ی مهمی در هزاره سوم قبل از میلاد بین تمدنهای شرق و غرب بر عهده داشته است. به جهت همین اهمیت، استقرارهای کوچکتر در کنار شهرسوخته شکل گرفت. این استقرارها علی رغم کوچک بودن، نقش مهمی در اهمیت آن روز شهرسوخته داشته اند. تهیه کالاه...

حوضه آبریز رودخانه ابهر، منطقه‌ای مهم در مطالعات باستان‌شناسی حاشیه شمال غربی فلات مرکزی، غرب و شمال غربی ایران به شمار می‌رود. مطالعه و شناخت این منطقه، با توجه به قابلیت‌های زیست محیطی و موقعیت جغرافیایی‌اش، در درک روابط منطقه‌ای و بر هم‌کنش‌های فرامنطقه‌ای میان مناطق جغرافیایی - فرهنگی یاد شده، بسیار مهم و درخور توجه است. با این وجود، تاکنون توجه چندانی به مطالعات باستان‌شناسی منطقه نشده و د...

حوضه آبریز رودخانه ابهر، منطقه ای مهم در مطالعات باستان شناسی حاشیه شمال غربی فلات مرکزی، غرب و شمال غربی ایران به شمار می رود. مطالعه و شناخت این منطقه، با توجه به قابلیت های زیست محیطی و موقعیت جغرافیایی اش، در درک روابط منطقه ای و بر هم کنش های فرامنطقه ای میان مناطق جغرافیایی - فرهنگی یاد شده، بسیار مهم و درخور توجه است. با این وجود، تاکنون توجه چندانی به مطالعات باستان شناسی منطقه نشده و د...

مجموعه عوامل زیست محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرار های انسانی در هر دوره زمانی دارند. لذا در باستان شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرار ها با شرایط محیطی حاکم را نیز ممکن می سازد. یکی از روش های بررسی انطباق در مطالعات باستان شناسی مطالعه الگوی استقرار و تحلیل استقراری است که به بررسی شکل گیری محوطه های باستانی در بسترهای محیطی می پردازد. دشت میان کوه...

شهرستان هوراند در شرقی­ترین بخش استان آذربایجان شرقی واقع شده و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیت­های عمده باستان­شناختی در آن به انجام نرسیده است. نیک می­دانیم مجموعه عوامل زیست­محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرارهای انسانی در هر دوره زمانی دارند، لذا در باستان­شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرارها با شرایط محیطی حاکم را باید بررسی نمود...

عوامل جغرافیایی و طبیعی، مخصوصاً رودخانه ها و کوه ها، همیشه چه در پیش از تاریخ، و چه در دوران تاریخی و معاصر  که انسان قادر به تغییر و کنترل شرایط و عوارض جغرافیایی است  نقش بسیار مهمی در شکل دهی استقرارها، روابط بین منطقه ای و فرا منطقه ای بازی کرده است. این عوارض در طول تاریخ گاهی تسهیل کنندۀ روابط یا مانع و سدی برای ارتباط بین جوامع بوده اند. رودخانۀ ارس در شمال غرب ایران یکی از این عوامل جغر...

شکل گیری جوامع مرکب یکی از خصلت های مهم باستان شناسی دوران کالکولیتیک را درایران تشکیل می دهد . دشت تهران یکی از معدود مناطقی در ایران می باشد که بسیاری از ویژگی های جوامع حکومتی را در خود بروز داده است . یکی از بهترین شیوه ها جهت مطالعه ساختار سیاسی اجتماعی یک چنین جوامعی استفاده از داده ها ی بررسی های باستان شناختی می باشد . نوشتار حاضر به صورت مقدماتی به معرفی بعضی از این استقرارها در دشت ت...

این بررسی در راستای مشخص نمودن وضعیت استقراری این منطقه در دوره های مختلف فرهنگی و نیز ارتباط میان این اسثقرارها با شرایط زیست محیطی حاکم بر آنها صورت پذیرفت. به طور کلی داده های مورد نیاز در این پژوهش به دو روش کتابخانه ای یا اسنادی و روش میدانی، به دست آمد. در نهایت پس از انجام بررسی، تعداد 40 مکان (محوطه) باستانی شناسایی گردید که هر یک از این مکان ها در یک یا چند دوره استقراری مورد سکونت بود...

عوامل جغرافیایی و طبیعی، مخصوصاً رودخانه ها و کوه ها، همیشه چه در پیش از تاریخ، و چه در دوران تاریخی و معاصر  که انسان قادر به تغییر و کنترل شرایط و عوارض جغرافیایی است  نقش بسیار مهمی در شکل دهی استقرارها، روابط بین منطقه ای و فرا منطقه ای بازی کرده است. این عوارض در طول تاریخ گاهی تسهیل کنندۀ روابط یا مانع و سدی برای ارتباط بین جوامع بوده اند. رودخانۀ ارس در شمال غرب ایران یکی از این عوامل جغر...