فلاسفه، حکمت را به دو قسم، نظری و عملی و حکمت عملی را به سه قسم، سیاست مدن، تدبیر منزل و اخلاق، تقسیم نموده‌اند واخلاق که یک قسم از حکمت عملی است، مشتمل بر فضایل چهارگانه، عفت، شجاعت، حکمت و عدالت است. در اینجا این سؤال پیش می‌آید که این حکمت که در زیرمجموعه اخلاق قرار گرفته با حکمت عملی که قسیم حکمت نظری است چه فرقی دارند؟ در این مقاله برآنیم تا دیدگاه بوعلی و مرحوم ملامهدی نراقی درباره فرق حک...

تدوین رساله "ارزیابی انتقادی حکمت عملی ابن¬رشد" با انگیزه رفع بخشی از کاستی¬های موجود در تاریخ اندیشه¬ی حکمت عملی یکی از فیلسوفانمسلمان در مغرب اسلامی به نام ابن¬رشد اندلسیانجام گرفته است. ابن¬رشد یکی از برجسته¬ترین¬های فلاسفه¬ی غرب اسلامی است که آثار و اندیشه¬های او مورد توجه تمام فیلسوفان غربی قرار گرفته است. گستره معرفتی این اندیشمند مسلمان در فلسفه، مشتمل بر حکمت نظری و عملی است که اگرچه بخ...

فلاسفه و حکمای اخلاق در مقام تعریف حکمت عملی بر " مصالح اعمال و افعال" تکیه کرده و سه باب تهذیب اخلاق ، تدبیر منزل و سیاست مدن را عمدتاً در قالب های فلسفی – کلامی عرضه نموده اند. دیگر اندیشمندان بویژه شعرا و نویسندگان ایرانی – اسلامی مفاهیم اخلاقی ، حکمی را در قالب کلام شیوای شعر و نثر فارسی ارائه کرده اند. در این مقاله کوشش گردیده که با توجه به جایگاه مقبول ادب و هنر در جامعه ایرانی و ب...

پژوهش حاضر در مورد ارزیابی حکمت عملی و مباحث مربوط به آن از دیدگاه نهج البلاغه است و ضمن ارائه تعریف مستندی از حکمت،به بیان راه های کسب حکمت، آثار و نتایج آن و سپس به ذکر ابعاد و شاخه های حکمت عملی(اخلاق فردی،تدبیر منزل،سیاست مدن)که بخش اصلی پژوهش را ذیل چهار فصل در بر می گیرد،می پردازد. پس ازآن سخنان حکمت آمیز حضرت علی(علیه السلام) و درس های عملی ایشان را مطرح می سازد و خطوط کلی که امیر مومنان...

مقاله حاضر «عقل و وحی» در اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی را بررسی می کند و نشان می دهد که خواجه تبیین جدیدی از وحی را در فلسفه سیاسی اسلامی عرضه داشته و مناسبات عقل و وحی را به حوزه های عملی تری چون قانون و قانونگذاری و سیاست کشانده است. از امتیازات مقاله، توجه آن به موضوع منطق های موازی در اخلاق ناصری است، زیرا خواجه در این اثر میان فارابی، ابن مسکویه، ابن سینا و اساسیین در رفت و آمد است. ا...

حکمت عملی یکی از علوم کاربردی است که بسیاری از نکات اخلاقی ، امور مربوط به خانواده و مسائل مهمی در زمینه مملکت داری را به همگان می آموزد و از جمله متون کهن نثر فارسی که از منابع مهم این علم به حساب می آیند،کلیله و دمنه و مرزبان نامه است. در این پژوهش ، موازین حکمت عملی در این دو کتاب در سه سطح سیاست ذات ، (اخلاق) سیاست تبع(تدبیر منزل) و سیاست مدن (اصول مملکت داری) بررسی و با ذکر نمونه هایی از ا...

در جامعه اسلامی تحت تأثیر آموزه های دینی و تعالیم قرآنی زمینه مساعدی برای آثار حکمی و اخلاقی وجود دارد. در ایران پیش از اسلام نیز به ویژه در عصر ساسانی دانش هایی به صورت اندرزنامه، پندنامه، وصایا و امثال آن با عنوان هایی مانند آداب و حکم، حکمت عملی، پند و فرمان های اخلاقی وجود داشت، تا جایی که حتی بر تاج شاهان و حاشیه ی لباس ها نیز نگاشته می شد. در این تحقیق می کوشیم حکمت عملی را به عنوان بن ما...

اخلاق محمودی(نصایح الوزراء)اثری منسوب به خواجه نظام الملک طوسی از بزرگترین و برجسته ترین سیاستمداران و وزیران ایران در قرن پنجم و دوره سلجوقی است.نصایح الوزراء کتابی است در حکمت عملی که با سبکی تلفیقینگاشته شده و مشتمل بر اصول اخلاقی،گزارش های تاریخی،استناد به تجارب شخصی و زندگی سیاسی خود خواجه و دیگران است که در قالب حکایات و آیات و اشعار به کمک یکی از دوستداران خواجه جمع آوری شده که در بعضی ا...