اخلاق فضیلت یکی از مشهورترین نظریه‌های اخلاق هنجاری است که وجه تمایز اصلی­اش با نظریه­های فایده­گرا و وظیفه­گرا، تأکید بر فضیلت­ها و منش­های اخلاقی است. تاکنون تقریرهای مختلفی از اخلاق فضیلت ارائه شده که تقریر سعادت­گرا و تقریر فاعل­مبنا از جمله مهم­ترین آن­هاست. علی­رغم وجود بایدها، نبایدها و الزامات اخلاقی فراوان در قرآن که دال بر وظیفه­گرایی است و همچنین وجود برخی از تردیدها و مخالفت­­ها در ...

اخلاق فضیلت یکی از نظریه‌های اخلاقی است که اهتمام ویژه‌ای بر شخصیت فاعل و ویژگی‌ها آن دارد‌‌. در مقابل اخلاق فضیلت‌‌، نظریه‌های عمل‌محور (وظیفه‌نگر و غایت‌نگر) قرار دارند‌‌. شناخت دیدگاه قرآن‌‌، به عنوان مهم‌ترین منبع اعتقادی و عملی دین اسلام‌‌، در میان نظریه‌های اخلاق هنجاری ضروری به نظر می‌رسد‌‌. از همین‌رو، در این پژوهش می‌کوشیم ضمن تبیین دقیقِ اخلاق فضیلت و ویژگی‌های آن‌‌، به سراغ آیات قرآنی...

با آغاز نهضت ترجمه در جهان اسلام، اخلاق فلسفیِ یونان باستان که یکسره اخلاقی «فضیلت مدار» بود، به ویژه با تبیین افلاطونی-ارسطویی آن، در میان حکیمان مسلمان رواج یافت. مسکویه(م 421 ق.) و ملا مهدی نراقی(م 1209 ق.) که از مهمترین پیروان این اخلاق هستند، به ترتیب، کتاب های «تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق»، و «جامع السعادات» را با این رویکرد تألیف کردند. نظام اخلاق فضیلت، بر انسان شناسی فلسفی و عقل گرایی...

طرح مهم ترین پرسشهای حوزه های گوناگون فلسفه اخلاق در راستای دست یابی به ادراک و رهیافت خاص قرآنی در زمینه مباحثات نوین فلسفه اخلاق و داوری ارزشی رفتار است.  پانزده محور این بخش عبارتند از: تعریف اخلاق، ارتباط دین و اخلاق، بنیادها و خاستگاه اخلاق، قلمرو اخلاق، منشأ احکام و قواعد اخلاقی، مفاهیم و قواعد اخلاقی، نقش و تأثیر ثواب و عقاب در انگیزشهای اخلاقی، معیار و ملاک فضیلت اخلاقی، نسبیت و اطلاق د...

اخلاق هنجاری به عنوان یکی از شاخه های فلسفه اخلاق به دنبال دست یابی به ملاک های اخلاقی برای تنظیم رفتار درست و نادرست انسان است. درباره عامل های دخیل در درستی و نادرستی عموم رفتار انسان ها، دیدگاه های فضیلت گرایی ـ که عملی را روا می دانند که برگر فته از فضیلت باشد ـ، نتیجه گرایی ـ که معیار درستی عمل را خوبی نتیجه های آن می دانند ـ و وظیفه گرایی ـ که معیار درستی عمل را ذات عمل بیان می کنند، نه ن...

اخلاق فضیلت دیدگاهی فاعل محور است که به جای پرداختن به عمل صواب و خطا، به شخصیت خوب و بد می پردازد و بر فضایل و منش اخلاقی فاعل استوار است، از این رو با حرفه ی پزشکی قرابت بسیار دارد. چرا که این حرفه بسیار متأثر از رابطه ی پزشک و بیمار است، و وجود یک منش اخلاقی در پزشک، تأثیر بسیار مثبتی بر این رابطه دارد. در عین حال، این مسأله در مباحث اخلاق کاربردی و از جمله اخلاق پزشکی مطرح است که نظریه ی اخ...

نگرش غالب اخلاق پژوهان اسلامی در هویت معرفتی اخلاق ، همواره فروکاستن آن به صفات و هیئت های راسخ نفسانی انسان بوده است. ایده اصلی این پژوهش آن است که در عین التزام به اهمیت  صفات درونی، اما با توجه به مستندات متعدد از جمله رویکردهای جدید در حوزه اخلاق اجتماعی بخصوص جنبه های کاربردی و حرفه ای آن، رفتارهای بیرونی جایگاه ویژه تری در مفهوم یابی اخلاق بدست خواهند آورد. البته با رویکرد انصاف نگرانه، ع...

مقاله حاضر درصدد تبیین عدالت فردی به عنوان فضیلت نفس و به مثابه برترین فضیلت در اخلاق در مقابل عدالت به عنوان عملی اجتماعی است. بحث عدالت فردی مقدم بر بحث عدالت اجتماعی است، زیرا با تربیت انسان، جامعه نیز بالطبع از افراد تربیت یافته برخوردار شده و در نتیجه، جامعه، ساختار سیاسی سالمی می یابد.جایگاه بحث حاضر، در اخلاق فضیلت مدار است که قائل به ارزش ذاتی فضایل بوده و درباره خصایل و عادات اخلاقی با...