نوستالژی یا غم­غربت در اصطلاح به حسرت گذشته و احساس بیگانگی و بیزاری از واقعیات موجود گفته می­شود. این اصطلاح از حوزه­ی روان­شناسی وارد هنر و ادبیات شد و در ادبیات عبارت از رفتاری است ناخودآگاه که در شاعر یا نویسنده روی می­دهد. ابن نُباته(686 -768هـ) امیر شعرای مصر سالیان دراز دور از زادگاهش، در سرزمین شام زندگی کرده است. از این رو غم­غربت یکی از درون­مایه­های اصلی شعرش است. او در چکامه­های خود ...

تحولات سیاسی و اجتماعی اواخر سده ششم هجری در قلمرو حکومت عباسی، زندگی اجتماعی و فرهنگی عربها را در ابعاد وسیعی دگرگون کرد. شاعران و نویسندگان این دوره همگام با سایر مردم و شاید بیشتر از آنها تحت تاثیر این تحولات قرار گرفته وجود اضطراب در آثار ادبی این دوره به دلیل تشنجات سیاسی - اجتماعی است . در این میان شعر به دلیل بی مهری حاکمان عچم نسبت به شاعران سیر نزولی و انحطاط را در پیش گرفت ، از این رو...

قرآن کریم از همان لحظه های نخستین نزولش، توجّه عرب را به خود جلب کرد. در این میان ادبا و شعرای عرب تحت تأثیر اسلوب بی نظیر آن قرار گرفته و گاهی به صورت های مستقیـم یا غیر مستقیـم، آیـات و عبـارات آن را در آثـار خود می گنجاندند؛ امّا عصری که در تاریخ ادبیّات عرب بیش از هر زمان دیگر، شاهد ظهور و رواج آیات و شواهد قرآنی در آثار ادبا بوده است، عصر انحطاط می باشد. عصر فترت یا انحطاط به لحاظ تاریخی پس ا...

ادب عصر مملوکی(923-656 هـ ق) که اکثر مورّخان، حمله‏ی مغول(656هـ ق) را نقطه‏ی آغاز آن می‏دانند، لبریز از مرثیه‏هایی حُزن انگیز است. در این دوره حوادثِ طبیعی مانند سیل ،زلزله ، خشکسالی و در نتیجه‏ی آن بیماری و قحطی .ونیز حوادث انسانی از جمله جنگ‏هایی که در داخل وخارج از مرزهای سرزمین‏های تحتِ حکومت ممالیک رخ داد،مانند جنگ‏های صلیبی و حملات مغول ،سبب شد، میزان مرگ ومیر و کشته شدگان بسیار زیاد شود.آن‏گ...

یکی از رایج ترین گونه های شعر عربی، مدح است که تقریباً با اغراضی چون وصف ،حماسه، رثا و هجو همزاد است و جزء نخستین اغراض شعر عربی به شمار می آید، امّا مدایح نبوی که گونه ای از مدح هستند، پس از ظهور و قدرت یافتن اسلام، پا به عرصه وجود گذاشت و شاعرانی مسلمان، معاصر با نبی اعظم (ص) به سرودن این گونه شعری همت گماردند. از زمان رسول خدا (ص) تاکنون بسیاری از شاعران به مدح فضائل و مناقب ایشان پرداخته اند....

ابن نباته در سیر تاریخ ادبیات عرب در دوره ای واقع شده است که دوره سقوط و انحدار و انهیار نام گرفته است او با همه استعدادی که داشت نتوانست ادبیات و شعر این دوره را از سقوط برهاند و به سوی بالندگی سوق دهد او به حد بسیاری از امرؤالقیس ‘ متنبی ‘ طغرایی ‘ ابوتمام و بوصیری متأثر بود واین تأثیر تا سرحد تقلید کشیده شد. اشعار او پر از اصطلاحات نحوی و عروضی و بدیعی است و با توجه به آگاهی وافر او از قرآن ...

چکیده جمال الدین محمد بن محمد مصری، معروف به ابن نباته مصری، شاعر و نویسنده ی قرن هفتم هجری از جمله شاعرانی است که در عصر مملوکی می زیست؛ از این رو شعرش از خصوصیت و ویژگی های آن دوره برخوردار است. او در دیوانش بیش از هر چیز به مدح پرداخته است و مدح دولتمردان در شعر او بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، این انتخاب ریشه در فقر و فلاکتی داشته که شاعر با آن دست به گریبان بوده است. این پژوهش به بررسی...

مرثیه‌سرایی یکی از قدیمی‌ترین فنون شعری است که از دیرباز حضور خود را در دیوان‌های شعری بیشتر اقوام و ملل به ثبت رسانده است. در ادبیات فارسی و عربی، شاعران زیادی بودند که در این فن از نام‌آوران به شمار می‌روند. رودکی سمرقندی، محتشم کاشانی، مسعود سعد، خاقانی، حافظ و... در ادبیات فارسی و خنساء، ابو ذؤیب هذلی، ابن رومی، ابوالحسن تهامی، ابن نباته مصری و... در ادب عربی، برخی از مشاهیر مرثیه‌سرایی به ...

دراین پژوهـش براساس معیـارهای جامعـه شناختی ادبـی ،به بررسـی ،تحلیـل وبازتـاب موضـوعاتی اجتمـاعی همچـون ؛ رخدادهای، اجتماعی،وضعیّت طبقات اجتماعی ،نقدوشکـایت ازاوضاع اجتماع،گرایش ادبیـات به میان عامّـه،فقرواوضـاع نامناسب اقتصادی،اخلاق اجتماعی،حرفه ادیبان،حسرت واندوه براوضاع گذشته،باده نوشی وباده سرایی،فکاهه وهـزل،تصوّف و توسـل به پیامبر(ص)درشعرشاعرانی همچـون:بوصیـری،الشـابالظـریف،بهاءالدین الزهیر،ا...

نوستالژی یا غم­غربت در اصطلاح به حسرت گذشته و احساس بیگانگی و بیزاری از واقعیات موجود گفته می­شود. این اصطلاح از حوزه­ی روان­شناسی وارد هنر و ادبیات شد و در ادبیات عبارت از رفتاری است ناخودآگاه که در شاعر یا نویسنده روی می­دهد. ابن نُباته(686 -768هـ) امیر شعرای مصر سالیان دراز دور از زادگاهش، در سرزمین شام زندگی کرده است. از این رو غم­غربت یکی از درون­مایه­های اصلی شعرش است. او در چکامه­های خود ...