برخی فقهای شیعه در اعصار اسلامی، درصدد تبیین آموزه های سیاسی شیعه بر آمده اند. بعضا هدف آنان صدور مجوز برای دخالت دین در سیاست و حکومت بود. این رویکرد بنا بر شرایط زمانی و مکانی دستخوش فراز و نشیب هایی شده است. در دوره معاصر رویدادهایی همچون جنگ های ایران و روس، انقلاب مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت زمینه ساز ورود فقها به عرصه سیاست محسوب می شود. زمینه های این رویکرد در جنبش اخیر را می توان د...

آیت الله سید محمدحسین رضوی، فرزند آیت الله هبه الله رضوی و ملقّب به «علم الهــدی» از فقهای کاشان در قرن چهاردهم هجری است. وی با شاگردی نزد استادانی بنام همچون آیت الله ملا حبیب‌الله شریف و سید محمد علوی بروجردی و سید حسین کاشانی و با سفر به مراکز علمی ‌و بهره‌جویی از محضر بزرگانی همچون ملا محمدکاظم خراسانی، سید محمدکاظم یزدی به درجه اجتهاد نایل شد. وی در تفسیر‌، ‌علوم حدیث، رمل و جفر، اصول و فقه...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اندیشه «تقریب» در دیدگاه­های امام خمینی(ره) و آیت­الله بروجردی است. با توجه به این که یکی از مقاصد مهم شریعت­های آسمانی و فرامین عقلی، مسأله‏ وحدت و اتحاد است و این مقصد ضرورتی‏ عقلی و شرعی و از عوامل حفظ بقای اجتماع انسانی می‏باشد و از طرفی، تفرقه که امروزه به یکی از تاکتیک­های سیاسی قدرت­های بزرگ در کشورهای اسلامی تبدیل گردیده، باعث شده است تا وحدت و اتحاد سیاسی مسلما...

با توجه به اینکه رهبر انقلاب اسلامی ایران ، یک شخصیت روحانی و تحصیل کرده حوزه علمیه قم می باشد ، از این رو شناخت حوزه علمیه قم به عنوان محل تحصیل امام خمینی اهمیت زیادی دارد. همچنین حوزه علمیه قم در پیدایش زمینه های انقلاب اسلامی ایران نقش مهمی داشته است. تعامل حوزه علمیه قم با مسائل سیاسی دوران خود و ارتباط آن در تکوین اندیشه ها و اقدامات سیاسی و نقش امام خمینی در این زمینه ، محور این تحقیق می...

با آغاز نهضت مشروطه، میان دو جناح دینی مناظره¬ای اصولی – فقهی در باب برخی از مفاهیم مدرن سیاسی همچون قانون اساسی ، وکالت و مساوات در می¬گیرد. اما با کودتا و آغاز دیکتاتوری رضاخان، آن تحول درون زایی که در علوم روش¬مند قدیمه شروع شده بود با مانع مواجه می¬شود و نحوی از تفکر غیر روشمند و شبه ایدئولوژیک در فضای اندیشه سیاسی رواج می¬یابد . در چنین بستری است که آیت الله بروجردی و جمعیت فدائیان اسلام ب...

مرجعیت شیعه در تحولات اجتماعی ـ سیاسی معاصر ایران، حضوری پررنگ و با نقش های متفاوت و گاه متضاد داشته است. چنین حضوری، گاه درجهت کنشگری و مبدأ تغییر واقع شدن بوده است (حضور فعال شماری از علما و مراجع برجسته در جریان انقلاب مشروطه)، گاه درجهت تأثیرپذیری و واکنش در مواجهه با تحولات بوده است (مواجهه با مدرنیزاسیون اجباری رضا شاه در ایران) و گاه در قالب سکوت و انفعال ظاهر شده است (سکوت مرجع وقت شیعه...

نقش آفرینی روحانیت به عنوان یکی از نیروهای مهم اجتماعی ایران بر حسب موقعیت‌های گوناگون تاریخی اجتماعی و اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم متفاوت بوده­است. از جمله تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ سیاسی معاصر ایران نهضت ملی شدن نفت می­باشد. پژوهش حاضر با رهیافت جامعه شناسی سیاسی به بررسی نقش آیت الله بروجردی نماد مرجعیت عامه در این نهضت و ارزیابی دلایل آن می­پردازد. فرضیه اصلی مقاله آن است که آیت الله بروجردی ...

روحانیت تشیع در طول تاریخ حیاتش همواره نسبت به مسائل سیاسی زمان خود عکس العمل نشان داده است؛ لکن در نوع ارزیابی از محیط اجتماعی و کنش دارای اختلاف نظر بوده و در نتیجه رویکردهای مختلفی در میان روحانیت نسبت به سیاست وجود داشته و دارد. سوال اصلی که این پژوهش بر مبنای آن شکل گرفت این بود که روحانیت در قبال مسائل سیاسی سالهای شهریور 1320 تا دیماه 1334 ه.ش چه رویکردی اتخاذ نموده است؟البته در میان قش...

موضوع پژوهش حاضر اقدامات سیاسی مراجع از رحلت آیت الله بروجردی تا پیروزی انقلاب اسلامی است که در آن با بررسی مواضع دوتن از این مراجع یعنی آیت الله گلپایگانی و آیت الله شریعتمداری رفتار این دو مرجع را در قبال سیاست های حکومت پهلوی و در ارتباط با کارگزاران این حکومت بررسی می کند. باتوجه به اهمیت، نقش و جایگاه مراجع تقلید در جامعه ی ایران و مبارزات شان با رژیم پهلوی، شناسایی حکومت مطلوب از نگاه این...