موضوع پژوهش حاضر، بررسی ادلة قرآنی حجاب شرعی بانوان است. این پژوهش با هدف تعیین حکم فقهی پوشش بانوان و با نظر به کارکردهای گوناگون پوشش، نوع و محدودة پوشش بیان‌شده در آیة 59 سورة احزاب را روشن می‌کند. در این راستا، نخست با بررسی موارد کاربرد ترکیب «ادنی علی» و توجه به آرای واژه‌شناسان و مفسران، دلالت این ترکیب بر اصل پوشش اثبات می‌شود؛ سپس با انکار تبعیضیه بودن «من» در عبارت «یُدْنینَ عَلَیْهِ...

این نوشتار به تعارض ظاهری بین آیة دوم سورة نور که بر جَلد مرتکب زنا دلالت دارد، با دو آیة 15 سورة نساء که بر حبس زن زناکار در خانه دلالت دارد و آیة 16 همان سوره که دال بر اذیت و آزار مرتکب فاحشه است، می‌پردازد و ضمن ارائة راه حل تعارض نحوة جمع کردن بین حبس در خانه به قصد پیشگیری از ارتکاب مجدد عمل زشت زنا و حد به عنوان مجازات جرم بیان می‌کند. همچنین، منظور از «سبیل» که راه نجات و رهایی از حبس خا...

یکی از آیات مهمّ قرآن که اشاره به مقام والای انسان دارد، آیة امانت می‌باشد که از متشابهات قرآن است. تاکنون برای تفسیر واژة «امانت» در این آیه، مصداق‌های متفاوت و زیادی بیان شده است که ابهام آیه را بیشتر می‌کند. این نوشتار برای تفسیر امانت در آیة مذکور با تحلیل تفاسیر، روایات، سایر آیات مربوط به امانت و شواهد موجود در آیة 73 سورة احزاب، بسیاری از مصادیق مذکور را رَد می‌کند؛ زیرا این امانت، امری مر...

یکی از مسائل دربارة آیات تحدّی، چند و چون سِیر تحدّی در آنهاست. یکی از دیدگاه‌ها آن را از باب اشد به اَخَف دانسته است. در زمینة این دیدگاه، تحلیل‌های گوناگونی بیان شده که جدیدترین آن بر اساس ترتیب تحدّی در آیات 88 سورة اسراء، 38 سورة یونس و 13 سورة هود است. از دیدگاه ما، این تحلیل بر مبنای تأویل نحوی پیچیده و معنای دیریاب از آیة 13 سورة هود ارائه شده است. ما این تحلیل را بر پایة دیدگاه معناشناختی ایز...

چکیده برخی آیات قرآن بر جامعیّت معارف قرآن دلالت دارند، امّا برخی این آیات را بدین معنا می‌دانند که همه چیز در قرآن وجود دارد. اطلاق ظاهری این آیات از سویی، و درک نکردن این حقیقت برای عموم مردم از سویی دیگر سبب شده است تا برخی به توجیه منظور الهی در این آیات بپردازند. همین امر سبب شده است تا در نحوة اظهار نظر دانشمندان اسلامی دربارة قلمروی موضوعات قرآنی تعارضات مختلفی ایجاد شود. بعضی از این متفکّر...

غزوه خندق به دلیل شرایط روحی و روانی حاکم بر آن، از غزوات حساس و سرنوشت ساز در تاریخ اسلام است. با ورود احزاب به مدینه و پیمان شکنی بنی قریظه، لزوم یکدستی در مقابل مشرکان احساس می شد؛ اما در مقابل نوع رفتار مسلمانان یکدست نبود. خداوند در سوره احزاب به بیان انواع رفتاری مسلمانان در شش گونه پرداخته که نوع همراهی آن ها در سه سنخ همراه فعال، نیمه فعال و منفعل قابل تقسیم بندی است. در این مقاله با ر...

چکیده مبنای جرم انگاری محاربه در حقوق کیفری ایران، آیة 33 سورة مائده است. به رغم اینکه در این آیه، هم به محاربه و هم به افساد فی الارض اشاره شده است، امّا اغلب مفسّرین و قاطبة فقها معتقدند که آیة مذکور صرفاً در مقام جرم انگاری «محاربه» است و نمی توان از این آیه، جرم انگاری «افساد فی الارض» را استنباط کرد. با این حال مقنّن با برداشت سطحی از این آیه در موارد زیادی به جرم انگاری «افساد فی الارض» اقدا...

نگارنده بر آنست تا به دیدگاهها و نظریات مختلف علما راجع به آیة 34 سورة نساء که بسیار بحث برانگیز است، بپردازد. بدین ترتیب، ابتدا کلمة نشوز را تعریف کرده و سپس به بررسی آیة مذکور می‌پردازد تا جلوی بسیاری از سوء تعبیرها و بزرگنمایی‌هایی که راجع به کتک زدن زن در این آیه آمده، گرفته شود.