چکیده :قرآن‌پژوهان از دیرباز به دلیل نقش‌آفرین بودن شناخت مکی و یا مدنی بودن سوره‌های قرآن در فهم معنای آیات قرآن، توجه ویژه‌ای به آن داشته و از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند. اختلاط آیات مکی و مدنی در سور از مهم‌ترین جنبه‌های مذکور است. مراد از اختلاط، وجود آیات مکی در سور مدنی (26 آیه) و یا آیات مدنی در سور مکی (197 آیه) است که از آن‌ها تعبیر به مستثنیات شده و در مواردی نیز مستند به...

تحقیق حاضر با عنوان بررسی تحلیلی و تطبیقی آیات و سور مکی و مدنی از زاویه مباحث ادبی با محوریت مجمع البیان است. درنگ در این دست مباحث تفسیری این کتاب بیانگر آن است که به رغم شیوایی و رسایی سرتاپای قرآن کریم، رنگ های متنوع ظرایف و دقایق ادبی در آیات و سور مکی، چشمگیرتر و نمایان تر است و از قضا مفسر نامبرده حجم بیشتر مباحث ادبی تفسیر خود (مباحث لغوی و قرایی و اعرابی) را ویژه تفسیر آیات و سور مکی ق...

به علت نقش آفرین بودن اطلاع از مکی یا مدنی بودن آیات و سور در مباحث قرآنی، تلاش برای شناخت و شناساندن آیات و سور مکی و مدنی در گذر دوره های مختلف از صدر اسلام تاکنون به اشکال گوناگون شکل گرفته است.در آغاز از صحابه رسول خدا(ص) در این باره سؤال می شد و در دوره بعد سخن صحابه و نیز تابعین در قالب روایاتی چون روایات قاعده گون در باب مکی و مدنی، روایات مختص به معرفی مکی و مدنی، روایات ترتیب نزول و اس...

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناس...

در منابع تفسیری و علوم قرآنی، در مواردی، در تعیین سبب نزول، یا مکی و مدنی بودن برخی آیات و سور، از تکرار نزول آنها سخن رفته است. طرفداران این دیدگاه، در مواجهه با روایات متعدّد و متعارض، نظریّه تکرار نزول را مطرح کرده‌اند. این گروه از محققان، برای تشخیص سبب نزول آیه، صحّت سند و نوع تعبیر راوی را ملاک قرار داده‌اند؛ اما محدود کردن ملاک تشخیص سبب نزول یا مکی و مدنی بودن آیات و سور به صحت سند و تعبیر...

چکیده ندارد.

این مقاله تعاریف «مکّی» و «مدنی» را بررسی می کند و روشهای سماعی و قیاسی شناخت آیات مکی و مدنی را طرح می نماید و گزارشی کوتاه از کار مستشرقان در این زمینه ارائه می دهد، سپس به بیان اهمیت و فواید شناخت آیات مکی و مدنی می پردازد و آنگاه ویژگیها و نشانه های لفظی و معنوی و بلاغی هر یک از آیات مکی و مدنی را دسته بندی و بررسی می کند.

به سوره هایی که سجده واجب در آن است،"سور عزائم" اطلاق می شود. این سوره ها از دیدگاه دانشمندان امامیه عبارتند از:"سجده، فصلت، نجم، علق". تناسب میان مجموعه ای از سور یکی از انواع تناسب است. در این پژوهش با توجه به سیاق آیات، تفسیر و ارتباط بین آیات یک سوره، به بیان گونه هایی از تناسب در سور عزائم پرداخته شده است. دلیل وجوب سجده در سور عزائم علاوه بر روایات، فضای نزول سوره، و لحن آیات سوره است که ...

این مقاله تعاریف «مکّی» و «مدنی» را بررسی می کند و روشهای سماعی و قیاسی شناخت آیات مکی و مدنی را طرح می نماید و گزارشی کوتاه از کار مستشرقان در این زمینه ارائه می دهد، سپس به بیان اهمیت و فواید شناخت آیات مکی و مدنی می پردازد و آنگاه ویژگیها و نشانه های لفظی و معنوی و بلاغی هر یک از آیات مکی و مدنی را دسته بندی و بررسی می کند.