یکی از آموزه‌های شیعی که در تفاسیر قرآن دربارۀ آن بحث شده، آموزۀ طینت است. این آموزه تفاوت آدمیان را در آفرینش مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر با طینت آدمیان سخن می‌گوید. در نگاه اول، این آموزه دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و مفسران امامیه به تبیین مفاد این روایات و حل اشکال‌های آنها پرداخته‌اند. علامه طب...

یکی از آموزه های شیعی که در تفاسیر قرآن دربارۀ آن بحث شده، آموزۀ طینت است. این آموزه تفاوت آدمیان را در آفرینش مطرح می کند و از پیوند ایمان و کفر با طینت آدمیان سخن می گوید. در نگاه اول، این آموزه دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و مفسران امامیه به تبیین مفاد این روایات و حل اشکال های آنها پرداخته اند. علامه طب...

در منابع حدیثی شیعه، روایاتی وجود دارد که بر اساس آن ها، دو نوع طینت به نام «علّیّین» و «سجّین» یا «جنّت» و «نار» وجود دارد: مومنان و پیروان اهل بیت از طینت علّیّین یا جنّت آفریده شده اند و کفّار و دشمنان اهل بیت از طینت سجّین یا نار. بر این اساس، گروه نخست بواسطۀ طینت خوبشان، صالح و نیکوکار خواهند بود و نهایتا وارد بهشت خواهند شد و گروه دوّم بواسطۀ طینت ناپاکشان، بدکار و جهنّمی خواهند شد. این روایات که ش...

چکیده اخبار مربوط به طینت به علت صعوبت و پیچیدگی، دارای تفاسیر مختلف و گاه متعارض با هم هستند. در این تحقیق تلاش شده ضمن واکاوی احادیث با توجه به سیر تاریخی آن و بررسی مختصر نظر پیشینیان و گزارش مفصل نظر علامه طباطبایی و امام خمینی(ره) به این مسأله پرداخته شود. علامه طباطبایی با دسته بندی اخبار طینت در پنج دسته با تحلیل فلسفی دقیق و بدیع اخبار طینت را تفسیر می­کند و نظری نو در باب ذاتی بودن سعا...

در جوامع روایی شیعی، روایاتی وجود دارد که بر اساس آن، طینت، یا به عبارتی مادهٔ اولیهٔ آفرینش انسان، در مؤمن یا کافرشدن یا سعادت و شقاوت او نقش اساسی دارد؛ به گونه‌ای که خداوند انسان‌های مؤمن را از ماده‌ای خوش‌بو و خوشایند با عنوان طینت علیین، و انسان‌های کافر را از ماده‌ای بدبو و ناخوشایند با عنوان طینت سجین آفریده است. مسلم است که این روایات با این تعابیر، منافی اختیار انسان و به تبع آن عدل الاه...

بحث سعادت و شقاوت ذاتی که از آن به طینت تعبیر می شود مسئله حساس و چالش برانگیزی در همه زمانها می باشد. اختلاف در رفتار و عملکرد آدمیان، دغدغه ای است که اندیشمندانی که پیرامون تبیین رفتار انسان تفکر می کنند، به دنبال علت بروز آن اخلاق و رفتارها می باشند و در میان آها تفکر فلسفی- کلامی علامه طباطبایی، که فیلسوف، متکلم و مفسر گرانقدر عصر ماست، مورد نظر پژوهش حاضر است. مسائل پژوهش عبارتند از: آیا ع...

میراث حدیثی شیعه مشتمل بر یک سلسله اخباری است که بر دوگانگی آدمیان در آفرینش دلالت دارند و از پیوند ایمان و کفر با طینت انسان سخن می گویند. این اخبار در جوامع روایی شیعه بابی را به خود اختصاص داده اند. قدمت و سابقه بحث پیرامون طینت به زمان تالیف جوامع روایی شیعه باز می گردد. محدثینی همچون مرحوم برقی(م247ق)، صفار(م290ق)، کلینی(م329ق) و مفسرینی همچون فرات کوفی(م307ق) و عیاشی (م320ق) اخبار این باب...

قرآن کریم هم به طورمستقیم وغیرمستقیم جریان عالم ذررامطرح نموده است.دراین زمان خداوندمتعالب خطاب به خلائق خودباایجادکلام براساس صفت فعلش می پرسدآیامن چروردگارشمانیستم وبنی ادم نیزبه واسطه القاآتی که خداوند متعال دردرون آنها برای درک ربوبیت خودقرارداده است اقرارمی کننداقراری که رضایت وقبول رادرپی دارد.انسان صحنه عالم ذررابه خاطرندارد امامعرفت آن به صورت فطری دردرون اوباقی است ودردنیا به واسطه کتب...

هدف: هدف از این مقاله، بررسی نسبت آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن با دیدگاه واقع‌گرایی در علم بود. روش: روش نیل به هدف ترسیم شده در این مقاله، عبارت از بررسی روایت‌های فرگه‌ و کریپکی- پاتنم از نظریۀ ارجاع‌گرایی و نیز تبیین تعبیرهای آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن است. همچنین مناقشۀ کوهن و ذات‌گرایان مطرح و تحلیل می‌شود. یافته‌ها: مطابق بررسی‌ها و استدلال‌های ارائه شده در این مقاله، آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن در خ...

بحث فطرت از مباحث مهم انسان‌شناسی و بالتبع تربیتی است. نویسنده در این نوشتار نخست از معنای فطرت در منابع دینی و از دیدگاه مفسران بحث کرده است، سپس به دو پرسش راجع به فطرت پرداخته است. یکی اینکه آیا گستره فطرت تنها در رابطه انسان با خداست، یا تمام ابعاد زندگی انسان را دربر می‌گیرد؟ و دیگر اینکه آیا فطرت تنها در بعد معرفت و شناخت است، یا بعد میل و گرایش نیز در محدوده فطرت است؟ نویسنده با پاسخ مثب...