در تاریخ روشنفکری جهان، نوعی گفتمان ستیزه‌جویانه در بین روشنفکران شکل‌گرفته است. در ایران نیز در دورۀ پهلوی اول در میان روشنفکران، انگلیس‌ستیزی و بعد از شهریور بیست، آمریکاستیزی مشهود است. غرب‌ستیزی روشنفکران غرب، به مفهوم افشای رفتار ناعادلانة غربی برای غیر غربی‌هاست و چامسکی آن را از مؤلفه‌های روشنفکری می‌داند. غرب‌ستیزی به‌عنوان مؤلفه‌ای از گفتمان روشنفکری، در برخی از آثار داستانی بعضی از نو...

آمریکاگرایی و آمریکاستیزی در دورة شوروی، تأثیر مستقیمی بر رفتار نخبگان و گروه های سیاسی این کشور داشت. این تأثیر مکرّر، به ناگزیر، در قالب عنصری از فرهنگ سیاسی شوروی، به دورة پس از فروپاشی آن منتقل و بر مشی نخبگان سیاسی، به ویژه بر رفتارهای سیاست خارجی آنها تأثیر گذاشت. در دورة یلتسین، تحت تأثیر نابسامانی های هویتی و تسلط رویکردهای ایدئولوژیکی، تأثیر تأکید بر هر دو وجه این مؤلفه بر رفتارهای سیاس...

مقاله حاضر به پژوهش در پاسخ بدین پرسش می­پردازد که ماهیت تغییرات جهان عرب در 2011 را در قالب کدام نظریه می­توان فهم و تبیین کرد و مهمتر از آن اینکه، آهنگ آتی تغییرات مزبور را چگونه می­توان برآورد نمود؟ فرضیه­ای که در صدد آزمون آن هستیم، بدین قرار است که شش نظریه دولت درمانده، خیزش علیه تحقیر، نفوذ فراگیر، موج چهارم دموکراسی، تعدیل آمریکاستیزی و بازگشت به هویت اسلامی، هر کدام وجه مهمی از تغییرات...

  مقاله حاضر به پژوهش در پاسخ بدین پرسش می‌پردازد که ماهیت تغییرات جهان عرب در 2011 را در قالب کدام نظریه می‌توان فهم و تبیین کرد و مهمتر از آن اینکه، آهنگ آتی تغییرات مزبور را چگونه می‌توان برآورد نمود؟ فرضیه‌ای که در صدد آزمون آن هستیم، بدین قرار است که شش نظریه دولت درمانده، خیزش علیه تحقیر، نفوذ فراگیر، موج چهارم دموکراسی، تعدیل آمریکاستیزی و بازگشت به هویت اسلامی، هر کدام وجه مهمی از تغیی...

پیامد تحولات منطقه­ای به­ ویژه مذاکرات هسته­ای و انعقاد برجام، دیدگاه­ها و رویکردهای متمایزی را در بین نخبگان فکری و سیاسی بر محور رابطه جمهوری اسلامی با غرب به­ویژه آمریکا نمایان ساخت. در این بین رهبر انقلاب اسلامی با احساس خطر نسبت به احتمال تضعیف گفتمان انقلابی­گری، بر تداوم آن تأکید کرده­اند. در منظر ایشان عناصری چون استحکام ساخت درونی نظام، اقتصاد مقاومتی، استکبارستیزی به­ویژه آمری...

آمریکاگرایی و آمریکاستیزی در دورة شوروی، تأثیر مستقیمی بر رفتار نخبگان و گروه‌های سیاسی این کشور داشت. این تأثیر مکرّر، به ناگزیر، در قالب عنصری از فرهنگ سیاسی شوروی، به دورة پس از فروپاشی آن منتقل و بر مشی نخبگان سیاسی، به ویژه بر رفتارهای سیاست خارجی آنها تأثیر ‌گذاشت. در دورة یلتسین، تحت تأثیر نابسامانی‌های هویتی و تسلط رویکردهای ایدئولوژیکی، تأثیر تأکید بر هر دو وجه این مؤلفه بر رفتارهای سیا...

فروپاشی اتحاد جماهیرشوروی و پایان یافتن نظام دوقطبی به تغییر و بازتعریف ماهیت روابط اروپا و آمریکا (معروف به روابط فراآتلانتیکی) منجرگردید. اگرچه آمریکا به تنها ابرقدرت جهان تبدیل شد، اما پیامدهای برچیده شدن نظام دوقطبی و بحران های منطقه ای امنیت اروپا را تهدید می کرد. در این شرایط موفقیت در هم گرایی اقتصادی، اروپاییان را ترغیب به استقلال نظامی و سیاسی گرداند. روندی که با بروز برخی اقدامات تواز...

چکیده: پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی عوامل موثر در اتخاذ سیاست دموکراسی سازی آمریکا در خاورمیانه در شرایط پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 بپردازد. بر این اساس، آنچه شالوده ی خطوط کلان رفتار خارجی دولت آمریکا را در قبال منطقه ی مزبور(خاورمیانه) شکل داده است، اصول بنیادین نظریه ی صلح دموکراتیک است که تأکید دارد: نظام های برخوردار از دموکراسی هرگز (عملاً) با یکدیگر وارد جنگ نشده اند، امّا دموکراسی ه...

یکی از مهم ترین حوزه های روابط خارجی ایران، مسئله داشتن رابطه با ایالات متحده با ملاحظه حیاتی بودن اهداف و پیامدهایش است. در دوران شاه دو کشور روابط بسیار نزدیکی داشتند، اما در دوران جمهوری اسلامی وضعیت عدم رابطه و حتی سطوحی از تنش تجربه کرده اند. با این اوصاف، در این دو دوره متفاوت، ایالات متحده نشان داده که تقریباً تأثیرگذارترین قدرت بزرگ بر کل فراگرد سیاست خارجی ایران است. در خلال بیش از سه د...

آمریکا به عنوان قدرتی جهانی همواره با موج گوناگونی از تهدیدات مواجه بوده و در این میان ، جریان ضدیت و مخالفت با این دولت یا آمریکاستیزی از اهمیت خاصی برخوردار شده است. در واقع، در پی واقعه ی یازدهم سپتامبر و به ویژه تهاجم نظامی ایالات متجده به عراق در سال 2003 ، جریان یاد شده (آمریکا ستیزی) از اهمیت و حساسیت بسیار بالاتری در چارچوب ملاحظات امنیتی این دولت برخوردار شد. در میان امواج مخالفت با نق...