آسیب شناسی روایات تفسیری از زوایای گوناگون است. نویسنده پس از ذکر اهمیّت آسیب شناسی و پاکسازی تفاسیر روایی موجود، به روش پالایش روایت تفسیری در حوزه سندشناسی و بازکاوی محتوایی اشاره می کند و دو مرحله آسیب شناسی روایات تفسیری و روش شناسی تفسیر در تفاسیر معصومان )ع( را دارای اهمّیت می داند. سپس به بحث آسیبهای تفاسیر روایی می پردازد و نکاتی از این جمله را برشمرده است: 1. در آمیختگی تفسیر، تأویل - ظا...

در تفسیرقرآن، نیازمند استفاده از شاخه های متعددی از علوم عقلی و نقلی هستیم که در میان آنها، تاریخ از اهمیتی قابل توجه برخوردار است؛ علی رغم اهمیت تاریخ در تفسیرنگاری، نحوه به کارگیری این علم در تفاسیر متقدم و متاخر، آمیخته با آسیب هایی گسترده است که از زمره آنها می توان به اشاعه دروغ و قلب حقایق تاریخی اشاره نمود. به سبب وجود این آسیب ها امکان اعتماد کامل به گزاره های تاریخی موجود در تفاسیر وجو...

بخش وسیعی از گزاره های موجود در تفاسیر، مرتبط با حوزه تاریخ است. اما ناظر به اینکه مفسران قرآن، خود را مورخ نمی پندارند، معمولاً در نقل وقایع تاریخی سبکی واحد را اتخاذ می کنند. این سبک که از سنت علمی تفسیر نگاری پیشینیان الگوگیری شده است، موجب گشته که نمود مسائل تاریخی در تفاسیر ـ حتی در دوران حاضر ـ به شکل تکرار پیوسته و یکنواخت روایات تاریخی باشد. زمانی که این نگرش سنتی به تاریخ با رویکردهای ا...

در این کتابشناسی، بیش از هشتصد عنوان از تفاسیر قرن چهاردهم در بخش های جداگانه زیر عنوان تفسیرهای کامل قرآن، تفسیرهای ناتمام، تفسیر سوره های قرآن، تفسیر آیات و تفاسیر نامشخص معرفی شده اند. اطلاعات کتابشناختی هر اثر - عنوان کتاب، زبان، نام مؤلّف، تاریخ تولد و درگذشت، مذهب، وضعیت نشر، محل انتشار، ناشر، تاریخ نشر، و توضیح محتوای کتاب - ذکر شده و کتاب های قرن پانزدهم نیز در این مجموعه معرفی شده است.

یکی از ضروریات اجتناب ناپذیر در مطالعات قرآنی بررسی تفاسیر از منظر روش تفسیری می باشد، توجه به روش شناسی تفاسیر در ابعاد مختلف کمک شایانی به دست یابی بر روش صحیح تفسیر قرآن و طبقه بندی تفاسیر می کند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی یکی از تفاسیر شیعی معاصر و بررسی منابع و مصادر آن می پردازد، تفسیر«احسن الحدیث» اثر آیت الله قرشی یکی از تفاسیر برجسته ای است با استفاده از ...

طبقه بندی موضوعی قرآن پیشنه ای طولانی دارد اما در عصر حاضر تحول زیادی در این حوزه رخ داده و طبقه بندی های مختلفی شکل گرفته است. این طبقه بندی ها در دو شکل طبقه بندی مستقل و طبقه بندی تفاسیر موضوعی از موضوعات قرآن قابل دسته بندی است. بخش قابل توجهی از طبقه بندی های مستقل، استقصای کاملی از موضوعات قرآنی ندارند و روال منطقی در بررسی موضوعات آن ها وجود ندارد. هم چنین نوعی سلیقه نیز در تنظیم این دست...

یکی از مباحث مهمی که هدف بعثت انبیا را مشخص می کند و آثار عقیدتی و تربیتی متعددی دارد ، بحث هدایت است . این امر اساسی ترین کار می باشد و درهمه ی کتب آسمانی و آیات گوناگون قرآن نیز به صورت های مختلف بیان شده است. همان طور که می دانیم مفهوم شناسی واژگان قرآن و تعیین قلمرو معنا شناسی هریک براساس کاربرد آن ها در آیات گوناگون، از جمله مسائلی است که در فهم صحیح معارف قرآن اهمیت بسزایی دارد. با توجه ب...

در این کتابشناسى، بیش از هشتصد عنوان از تفاسیر قرن چهاردهم در بخش‌هاى جداگانه زیر عنوان تفسیرهاى کامل قرآن، تفسیرهاى ناتمام، تفسیر سوره‌هاى قرآن، تفسیر آیات و تفاسیر نامشخص معرفى شده‌اند. اطلاعات کتابشناختى هر اثر - عنوان کتاب، زبان، نام مؤلّف، تاریخ تولد و درگذشت، مذهب، وضعیت نشر، محل انتشار، ناشر، تاریخ نشر، و توضیح محتواى کتاب - ذکر شده و کتاب‌هاى قرن پانزدهم نیز در این مجموعه معرفى شده است.

«علم جدید» ویکو به­عنوان اولین صورت تمام­عیار شناخت تجددی که درضمن وظیفه علم، تجدد و تحولات آن را نیز بر عهده دارد، مقدم بر «علم جامعه­شناسی» و برخلاف آن دارای بنیان­های دینی قدرتمندی است. برجسته ترین نمود دینی این علم در بحث «مشیّت الهی» است. این مقاله به بررسی جهت­گیری­های تفسیری اصلی اختصاص دارد که پیرامون بحث «مشیّت الهی» ویکو می باشد و نشان می دهد که تاکنون سه سنت تفسیری قابل شناسایی است: نخ...

ونزبرو در کتاب مطالعات قرآنی، دو معیار سبک و کارکرد را برای گونه شناسی متون کهن تفسیری قبل از طبری ارائه کرد. او با شناسایی دوازده ابزار تفسیری و وام گیری اصطلاحاتی از آثار تفسیری یهود، تفاسیر کهن قرآن را به پنج گون? داستانی، فقهی، متنی، بلاغی و تمثیلی تقسیم کرد. وی براساس تحلیل ادبی زمان پیدایش این گونه ها، جز گون? اخیر را با همین توالی تاریخی می داند. در این مقاله ضمن مروری بر گونه شناسی و تح...