در آستانه انقلاب مشروطه همچون سراسر قرن سیزدهم ه . نوزدهم م . مهمترین بخشتولیدی کشور کشاورزی و جامعه روستایی ایران بود . وضعیت نیمه استعماری ایران و پیوندخوردن آن با تجارت جهانی تغییرات مهمی در الگوی کشاورزی بوجود آورد . فروشزمینهای خالصه و تبدیل آنها به زمینهای خصوصی و سود فراوانی که در تولید محصولاتکشاورزی همچون تریاک نهفته بود، تجار شهری را نیز به خرید زمین ترغیب کرد . کمتوجهی به کاشت محصولا...

پژوهش حاضر به بررسیِ مقایسه ای ادبیات داستانی انتقادی در آستانه ی انقلاب مشروطه(1250-1285) و آستانه ی انقلاب اسلامی(1340-1357) بر مبنای نحوه ی نشان دادن استبداد، استعمار و مبارزه با آن ها می پردازد. به علاوه در این پژوهش تبیین تاریخی و جامعه-شناختی دلایل دگرگونی نشان دادن استبداد، استعمار و مبارزه در آثار داستانی از آستانه ی مشروطه تا آستانه ی انقلاب مورد توجه قرار گرفته است.

در آستانه انقلاب مشروطه همچون سراسر قرن سیزدهم ه . نوزدهم م . مهمترین بخشتولیدی کشور کشاورزی و جامعه روستایی ایران بود . وضعیت نیمه استعماری ایران و پیوندخوردن آن با تجارت جهانی تغییرات مهمی در الگوی کشاورزی بوجود آورد . فروشزمینهای خالصه و تبدیل آنها به زمینهای خصوصی و سود فراوانی که در تولید محصولاتکشاورزی همچون تریاک نهفته بود، تجار شهری را نیز به خرید زمین ترغیب کرد . کمتوجهی به کاشت محصولا...

در آستانه انقلاب مشروطه و در نتیجه روند فروش اراضی خالصه دولت، به طور چشمگیری املاک خصوصی گسترش یافت. این در حالی بود که ادغام اقتصاد ایران در اقتصاد جهانی نیز، به ظهور سرمایه‌دارانی انجامید که سرمایه کلانی را صرف خرید املاک مزروعی می‌کردند و گروه‌های مختلفی از ماموران، عمال، دیوانسالاران و تجار نیز به جرگه طبقه زمین‌دار درآمدند. در این پژوهش با روش تاریخی، به دنبال تشریح و پاسخ به این مسئله هس...

در دوره قاجار و در آستانه انقلاب مشروطه، از یک سو شاهد برقراری ارتباطات گسترده‏ میان ایران و غرب و از سوی دیگر نظاره‏گر شکل‏گیری نیروی اجتماعی نوظهوری هستیم که به‏تدریج با نیروهای سنت گرا به چالش برمی‏خیزد. این گروه که روشنفکر نوگرا بودند، نقش مهمی در پیدایش افکار اصلاحی در جامعه و وقوع انقلاب مشروطه داشتند. بدین‌سبب در نوشته حاضر ابتدا مدرنیته و پیشینه تاریخی آن در ایران بررسی می‌شود، و آنگاه ...

انقلاب مشروطیت و ورود افکار و آراء جدید به ایران، تحولات سیاسی - اجتماعی فراوانی به دنبال داشت. گروه های مختلف جامعه مانند تجار بنا به دلایلی چون ارتباط سازمان یافته با بازرگانان داخلی و خارجی و به تبع آنها ارتباط با کشورهای غربی، از افکار و اندیشه های جدید آگاهی بیشتری داشتند. از اینرو در روند انقلاب مشروطه و برپایی مجلس شورای ملی و تاسیس انجمن های ایالتی نقش مهم و تأثیرگذاری مشخصی داشتند. پژو...

چکیده هدف نوشتار حاضر شناسایی منافع گروه های گوناگون مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نوآوری پژوهش آن است که با وجود آثار بسیار دربارة انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به تحلیل منافع گروه های بسیج گرِ انقلابی در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چهارچوب نظری آن مفهوم منافع در مدل بسیج «چارلز تیلی» است. روش پژوهش تحلیل اسناد تاریخی شامل کتب و مق...

برخی از مورخان در نگاشتن تاریخ انقلاب مشروطه، تنها به چند شهر بسنده کرده اند و نقش مناطق و شهرهای دیگر در این انقلاب را نادیده گرفته اند. یکی از مناطقی که نقش سازنده اش در انقلاب مشروطه فراموش شده است، خراسان و مرکز آن، مشهد است. برخی گمان می کنند به دلیل جو مذهبی حاکم بر مشهد، مردم شهر در مشروطه جایگاهی نداشتند و حتی در برابر آن ایستادگی کرده اند. در ا ین مقاله با تکیه بر منابع دست اول، نشان م...

منطقه آذربایجان در تکوین اندیشه های روشنفکری و انقلابی پیش از مشروطه و همچنین در پیروزی انقلاب مشروطه نقشی تاریخی داشته است. پایداری مردم تبریز در «حصر تبریز» به فتح تهران بوسیله مشروطه خواهان آذری، شمالی و بختیاری انجامید. درباره انقلاب مشروطه این پرسش مطرح است که اکثریت های قومی چه نقش ایجابی یا سلبی در آن داشتند؟ فرضیه مقاله می گوید «منطقه آذربایجان از نظر داخلی و خارجی در تکوین و پیروزی انق...