پرداختن به اندیشۀ اجتماعی شاعران و نویسندگان و بررسی رابطۀ آن با شعر، به عنوان بخشی از ساختار ذهنی جامعه، از موارد ضروری در حوزۀ مطالعات جامعه­شناسی ادبیّات به شمار می­رود. رابطۀ دامنه­دار و گستردۀ زبان و ادبیّات فارسی با زبان و ادبیّات عربی، رابطه­ای تاریخی است و در مقاطع مختلف، دستخوش تحوّلات و فراز و فرودهایی بوده است. از قرن هجده میلادی به بعد، جریان­های فرهنگی جهان تحت تأثیر تحوّلات جدید اجتماع...

آیا طلق و آزاد بودن ملک را می توان به عنوان قاعده ای عمومی و مستقل از نوع «شرط» یا «فقدان مانع» در بیع مطرح کرد؟ پاسخ فقیهان امامیه، اهل سنت و حقوق ایران به این پرسش چیست؟ برخی از فقیهان امامیه آزاد بودن ملک را شرطی عمومی و مستقل قلمداد کرده اند و عده ای اگرچه آن را قاعده ای عمومی می دانند، به شرط فقدان حقوق مانعه تأویل برده اند و اصیل نمی دانند؛ برخی نیز شرطیت، عمومیت و اصالت آن را رد کرده اند...

قرن نوزدهم میلادی، مخصوصاً نیمه دوم آن، هم برای ایران و هم برای سرزمین های عربی، دارای وضع نامطلوب اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. فساد و ظلم ستم حکام داخلی از یک طرف، تعرض و تهاجم خارجی از طرف دیگر، مردم را به ستوه آورد. غفلت و بی خبری مردم، فقر و بی سوادی جامعه را هم باید به گرفتاریهای آن روزگار اضافه کرد. سرزمین های عربی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی دچار اوضاع بد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شد...

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی های بارز این گونه ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی خواه ایرانی، ملک...

چکیده مواجهه ایرانیان با جنبه های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی اروپا، تغییر ناگزیر در شرایط عمومی ایران از جمله اقتصاد، فرهنگ و سیاست ایجاد کرد که یکی از نتایج آن دخالت گروه های اجتماعی جدید در سیاست و حتی تلاش برای ایجاد جامعه ای متفاوت بود. از فرنگ برگشتگان، بازرگانان، علما و تحصیل کردگان مدارس جدید با نظم سیاسی موجود در افتادند که این کشاکش به برقراری سپس نابودی حکومت مشروطه انجامید. زوال...

ادبیات مشروطه بخشی از ادبیات غنی و پربار ایران است که در دوره ای شکل گرفت که اوضاع سیاسی اجتماعی، ساخت طبقاتی و بافت سنتی جامعه در حال تغییر بود.آنچه موجب تسریع این تحول در سطح کشور می شد، شعرها و اعمال مشروطه خواهان و روشنفکرانی بود که به صورت نظری و عملی در حوادث نقش مهمی داشتند و شعرهایشان که به زبان بسیار ساده و عامه پسند سروده می شد، زبانزد مردم کوچه و بازار بود.در میان این مشروطه خواهان و...

آزادی نیازی است فطری که یکی از ویژگیهای آشکار و برجسته انسان محسوب می‌گردد؛ چون او موجودی است که آزاد آفریده شده است؛ آنچنان که در کلام علی (ع‌) نیزآمده است‌: «بنده دیگری مباش که خداوند تو را آزاد آفریده است‌». انعکاس این ویژگی ‌مهم انسانی در متون ادب پارسی از دیرباز سابقه دارد و آثار آن را از ابتدای شکل گرفتن ‌ادبیات پارسی دری به شکلهای گوناگون در آثار بازمانده می‌توان مشاهده ...

چکیده بررسی و مقایسه برجسته ترین دیدگاه های اجتماعی سعدی و ملک الشعرای بهار به کوشش فاطمه نظری وانانی قرن هفتم هجری قمری و دوره ی معاصر، دو دوره ی مهم در تاریخ ادب فارسی به شمار می روند. سعدی و ملک الشعرای بهار از شاعران سرآمد این دو دوره می باشند که با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی عصر خود به تناسب به مسائل اجتماعی گرایش نشان داده اند؛ به گونه ای که از مهم ترین مضامینی که سهم عمده ای...