«آرکی¬تایپ» عبارت است از تمامی الگوها، تصاویر و بن مایه های تکرار شده در اساطیر و ادبیات که مفاهیم یکسانی را برای سطح وسیعی از بشریت و فرهنگ ها در طول نسل¬های متفاوت القا می کنند. کارل گوستاو یونگ، به مفهوم «آرکی تایپ» جنبه¬ی روان شناختی بخشید. قبل از او «جیمز فریزر» این بن مایه های جهان شمول را - البته بدون اشاره به اصطلاح آرکی تایپ- مورد بررسی قرار داده بود. بعدها هم، «نورتروپ فرای» این اصطلا...

چکیده شخصیت و شخصیت پردازی یکی از ارکان مهم آثار دراماتیک است که اهمیت آن بر هیچ اهل هنری که در این حوزه کار می کند ،پوشیده نیست.اگرچه ارسطو نقش طرح و پیرنگ را در آثار نمایشی بیشتر از شخصیت پردازی می داند ،اما خود ارسطو هم اهمیت و تاثیر شخصیت پردازی را در کل اثرنه تنها انکار نمی کند، بلکه راهکارهایی هم جهت شخصیت پردازی ارائه می دهد.اما از ارسطو به این طرف شخصیت پردازی دست خوش تحولات مختلفی شد...

پژوهش حاضر یک تحقیق تخصصی با رویکرد میان رشته ای از نوع «روان کاوی ادبی» است که به تقابل و تبادل ادبیات و روان کاوی می پردازد و از دید مکاتب روان پویایی (psychodynamics)، روان گردآفرید را بررسی می کند. در بخش اول؛ تمامیتِ روان گردآفرید با تأثیر جنسیت زنانه اش، طبق نظریه عقده اختگی فروید روان کاوی می شود. در بخش دوم؛ پاره نرینه روان گردآفرید طبق نظریه آرکی تایپ آنیموس یونگ واکاوی می گردد؛ و در بخ...

در این مقاله به بررسی معنایی و آرکی تایپیِ تصاویر موجود در داستان سیاوش بر اساس نظریّات نورتروپ فرای می پردازیم. به این منظور، ابتدا نقش این تصاویر در نظام سنّت ادبی مورد بررسی قرار می گیرد؛ به نحوی که معنای حاصل از آن و تداعی هایی که اثر در ذهن اجتماع ایجاد کرده، مورد توجّه قرار می گیرد. سپس الگوهای اسطوره ای کهنی که سازندۀ تصویر های روایی این داستان بوده اند، بررسی خواهند شد. لازم به ذکر است که ب...

مهم‌ترین اصطلاح مکتب روانکاوی یونگ «آرکی تایپ» است. آرکی تایپ افکار غریزی و مادرزادی و تمایل به رفتارهایی است که انسان‌ها طبق الگوهای از پیش تعیین‌شده انجام می‌دهند یا به تعبیری تصاویری هستند که به ناخودآگاه بشر راه یافته‌اند. این افکار و تمایلات در مذاهب، اسطوره‌ها و نوشته‌های ادبی خودنمایی می‌کنند. فروغ یکی از شاعران بنام معاصر ایرانی است که شاید به سبب رنج‌هایی که در زندگی ...

یکی از بزرگ¬ترین اندیشمندان اسلام، سهرودی معروف به شیخ اشراق است؛ قصه های او که بازتاب اندیشه¬هایش می¬باشد همیشه مورد توجه متفکران بوده و شرح¬¬هایی بر آن نوشته شده است. در این پژوهش، از منظر یونگ قصه¬هایی از سهروردی که سیر تعالی انسان را با آرکی¬تایپ سفر نشان می¬دهند بررسی شده است.ابتدا اندیشه¬های سهروردی و یونگ بر اساس آثار و شرح¬های که در مورد اندیشه¬های آنها نگاشته شده مورد مطالعه قرار گرفته...

نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر، رونق و روایی یافته است. شاهنامه نیز با زیر ساخت اساطیری ویژه ی خود روایت گر داستان  ها و شخصیت هایی است که از ریشه و پیشینه ی ژرف اسطوره ای برخوردارند. این اثر  از جمله آثاری است که در آن کهن الگوهای  (آرکه تایپ ) یونگ نمودی برجسته یافته است. کهن الگو به نشانه ها و نمادهای یکسان در فرهنگ ...

پژوهش حاضر یک تحقیق تخصصی با رویکرد میان رشته ای از نوع «روان کاوی ادبی» است که به تقابل و تبادل ادبیات و روان کاوی می پردازد و از دید مکاتب روان پویایی (psychodynamics)، روان گردآفرید را بررسی می کند. در بخش اول؛ تمامیتِ روان گردآفرید با تأثیر جنسیت زنانه اش، طبق نظریة عقدة اختگی فروید روان کاوی می شود. در بخش دوم؛ پارة نرینة روان گردآفرید طبق نظریة آرکی تایپ آنیموس یونگ واکاوی می گردد؛ و در بخ...

مولانا جلال الدین محمد بلخی، در دیوان کبیر و یا کلیات شمس به بیان حالات شخصی خود پرداخته است. در این اشعار مولانا سخنانی را به زبان آورده است که در حوزه ی شناخت ما قرار نمی گیرند و برای درک آنها، به تأویل و تفسیر نیاز داریم، زیرا مولانا کلام خود را به گونه ای بیان نموده، که از آن می توان معانی متعددی را برداشت کرد. بر این اساس، در پژوهش حاضر سعی شده، ابتدا به بررسی چند معنایی پرداخته می شود، سپ...

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحله ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می شمرند؛ اگر چه نمی توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همه اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقاله حاضر «بررسی توتم در داستان های شاهنامه فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گ...