چکیدهآرایه ها و تزیینات وابسته به معماری در هنر و معماری اسلامی و ایرانی از جایگاه والا و شاخصی برخوردار هستند. شکوه و زیبایی معماری ایران به ویژه در دوران اسلامی، به تزیین و آرایه های آن بستگی دارد. تزییناتی چون آجرکاری، گچ بری، کاشی کاری، کتیبه نگاری و... در تمامی ادوار اسلامی رواج داشته و در هر دوره ای با امکانات و تحولات مختلف آن روزگاران پیش رفته است. هنرمندان مسلمان با بهر هگیری از انواع ...

کار بر روی متون مقدس به واسطه ورود به جهان هنرمندانی که ایمان، اثر آنان را با وارستگی همراه ساخته، همواره با وسواسی خوشایند همراه است. این وسواس در خصوص بررسی هنر کتاب آرایی نسخ قرآنی از آن جهت لازم به نظر می رسد، که به واسطه احتیاطِ حاصل از نگرانی هر گونه تحریف در قرآن از سوی هنرمندان، همواره این هنر در طول تاریخ با تحولی پیوسته اما تدریجی و درونی همراه بوده است. به نظر می رسد اصول اولیه، در اک...

عل یرغم آن که شیوه ها و هنرهای تزیینی بناهای گذشته در سکونت گاه های شهری و مراکز جمعیتی بزرگ عمدتاً در قالبیک فرهنگ فراگیر و منطبق با اصول و موازین هنری هر دوره انتظام یافته است، ساخت و تزیین بنا در مناطق روستایی بیشترتابع فرهنگ، مقتضیات و شرایط محیطی روستا بوده و از قوالب و ساختارهای هنری رایج هر دوره، نشان های کمتری در آندیده می شود. با در نظر گرفتن چنین خصیصه ای در پژوهش حاضر، آرایه های چوبی ...

پس از حمله مغول، به علت ویژگی های خاص جامعه ایران، عرفان و تصوف در جامعه رواج پیدا کرد و آموزه های عرفانی در تمامی بخش های جامعه گسترش یافت به طوری که عرفان را می توان ارزشی مؤثر بر هنر‏ دوران تیموری به شمار آورد که از طریق عوامل مختلفی بر آن بازتاب یافته است. با توجه به این موضوع، هدف این پژوهش بیان چگونگی پیوند عرفان اسلامی و هنر در دوره تیموری، به علت رواج تصوف در این دوره، از طریق بررسی ویژ...

چکیده گنبد سلطانیه یادآور شکوه و رونقی است که در حدود هفتصد سال پیش در این شهر جریان داشته است. سلطان محمد اولجایتو در سال 702 هجری قمری تصمیم گرفت بنایی بر اساس طرح آرامگاه غازان خان در سلطانیه ساخته شود ، گنبد سلطانیه اگر چه تا حد زیادی متاثر از معماری آرامگاه سلطان سنجر در مرو بود ولی خلاقیت و ابتکار در بنای اخیر به حدی است که آن را بصورت یکی از شاهکارهای هنر و معماری ایران در آورده است....

بهره گیری از تابش بند در معماری ایران تاریخی کهن دارد و ضرورت پیدایش آن قرارگیری بسیاری از نقاط ایران در پهنه اقلیمی گرم و خشک و نیاز به کنترل ورود نور به ساختمان و محافظت از افزایش دمای ناشی از گرمای خورشید در فصول گرم سال بوده است. در دوران قاجار با نمونه ای از تابش بندهای پارچه ای روبرو هستیم که در قالب منسوجاتی تزیینی بر روی نمای ساختمان های گوناگون این دوره نصب شده اند و هدف مقاله حاضر برر...

یکی از وجوه شاخص هنرهای اسلامی، کاربرد تزیینات است. حضور آرایه های تزیینی برای منقش ساختن سطوح، ب هویژه درنگارگری دوره تیموری متداول بوده است. از نسخ مصور مشهور دوره تیموری، می توان به شاهنامه بایسنقری 1 اشاره کرد. ایننسخه، سرشار از نقوش تزیینی هندسی است. این مقاله باهدف شناخت گره های هندسی نگاره های شاهنامه بایسنقری، بررسینحوه کاربرد آن ها در بخش های مختلف از حیث نوع، روش اجرا، رنگ و محل به کا...

رحل چوبی ازجمله اشیایی بوده که برای مطالعه قرآن توسط مسلمانان ب هکار برده شده است. این وسیله که به شکل حرف x انگلیسی است در مساجد و منازل دیده می شود. یکی از بی نظیرترین رحل های کارشده در دوره مغول رحلی است که در موزه متروپولیتن نگهداری می شود. این رحل بی شک نمونه ای منحصربه فرد بوده که نقوش و آرایه های تزیینی در کنار نمادهای سنتی و کتیبه های آن، ترکیب بی مانندی را به وجود آورده است. با بررسی ن...