هنر خوش نویسی از جمله رشته های هنری است که نظام آموزش آن در پرتو سنت های برگرفته از آموزه های دینی شکل گرفته است. عوامل و عناصری در این نظام قوام یافت که به حفظ و تکوین و گسترش آن منجر شد. سؤال این است که این عناصر کدام هستند و چگونه موجب حفظ و گسترش آن شده اند؟ عواملی چون تربیت اخلاقی، حقوق متقابل استاد و شاگرد و شیوه های آموزشی (مشق نظری، مشق قلمی و مشق خیالی) با ویژگی ها و شرایط خاص خود بر ت...

هنر خوش نویسی از جمله رشته های هنری است که نظام آموزش آن در پرتو سنت های برگرفته از آموزه های دینی شکل گرفته است. عوامل و عناصری در این نظام قوام یافت که به حفظ و تکوین و گسترش آن منجر شد. سؤال این است که این عناصر کدام هستند و چگونه موجب حفظ و گسترش آن شده اند؟ عواملی چون تربیت اخلاقی، حقوق متقابل استاد و شاگرد و شیوه های آموزشی (مشق نظری، مشق قلمی و مشق خیالی) با ویژگی ها و شرایط خاص خود بر ت...

عیار بالای سیاه مشق های میرزا غلامرضا اصفهانی در اواخر دوران قاجار، معیار خوبی برای بررسی جلوه های بصری سیاه مشق نستعلیق است. در این پایان نامه، پس از معرفی و شرح احوال میرزا، شرح موردی آثار نیز، مواردی مانند مضمون اثر، رنگ اثر، ارتباطات بین حرفی اثر، حساسیت های بصری و معنایی اثر، ارتباطات بین کشیده ها و دوایر، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می دهد که میرزا، قبل از اجرای سیاه مشق، م...

هسته اصلی میدان مشق در اوایل دوران قاجار، به عنوان محلی برای حفاظت و دفاع از شهر در قالب یک پادگان نظامی شکل گرفت. علی رغم ارزشهای منظری، زیبایی شناسی، معماری، تاریخی و فرهنگی، کارکردهای یک محیط زنده و فعال شهری را ندارد. این پژوهش مبتنی بر رویکرد باززنده سازی فضای شهری، با هدف بررسی ارتقا کیفیت فضا از طریق القای روح کارکرد‌های اجتماعی به فضای شهری و کشاندن دوباره مردم به آن است؛ لذا ضمن دستیاب...

سیاه مشق نویسی یکی از قالبهای خوش نویسی است که در خط نستعلیق بیشتر رواج دارد . هرچند در متون تاریخی درباره این قالب سخنی نیامده اما دربررسی آثار مشخص شد که این قالب از دوره صفوی به ویژه عهد شاه عباس اول پدید آمده است . اوج سیاه مشق نویسی در دوره قاجار بود و میرزا غلام رضا اصفهانی مهم ترین سیاه مشق نویس دوره ناصری به شم ار می رود. رابطه شکل حروف و ترکیب یکی از مسایل مهم سیاه مشق های نستعلیق ...

خط معلی از جمله خطوطی است که در چند سال اخیر ابداع شده است . این خط توانسته در جوامع هنری جایگاه خود را پیدا کند و به وفور مورد استفاده قرار گیرد .کاربرد های گوناگون این خط موجب شد که هنرمندان گرافیست و خوشنویسان ذوق وسلیقه ی خود را در قالب آثار جدید و منحصر به فرد ارائه دهند.لذا تا به امروز هیچ اقدامی برای معرفی قابلیتها ،ویژگی ها و کارکرد ها به صورت جدی انجام نگرفته بنابراین ابتدا به معرفی ای...

با پیروزی نهضت مشروطه و تأسیس مجلس، اندیشه دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور از سطح سیاست مردان به جامعه تسری یافت و دگرگونی مهمی در نگرش ایرانیان به قوای دفاعی کشور پدید آمد. انجمن­های ایالتی با پیش گامی در این مسیر، برای مشق نظامی مردم از مجلس درخواست مجوز کردند. این امر کنش­ها و واکنش هایی را در سطح مجلس، دولت و مردم برانگیخت؛ چنان که مجلسْ وزارت جنگ را به پاسخ­گویی دربرابر این امر واداشت و ...

در رسالات آموزشی خوشنویسی یا آداب‌نامه‌های مشق، می‌توان وجوهی معنوی را در موضوعات مختلف یافت که تحلیل آن به فهم روشن‌تری از ساختار و کارکردهای این متون می‌انجامد. مقالۀ حاضر، با این هدف، به مطالعۀ سیزده رسالۀ فارسی (متعلق‌به سده‌های ۸ تا ۱۲ق) پرداخته است. در این مقاله، وجوه معنوی، با نظر به دو مؤلفۀ توصیفی و تجویزی، در دو مقولۀ «آراء» و «آداب» معنوی طبقه‌بندی و بررسی شده است. بر این ‌اساس، آراء...

رسائل خوشنویسی برجای‌مانده از استادان خوشنویس در تاریخ این هنر شریف ـ ضمن گزارش دقیق از چگونگی ساخت ابزار و مواد، آموزش و مراحل آن ـ گنجینه‌ای از معارف معنوی است که سالک این طریق هنر می‌بایست گام به گام رعایت کند تا هنر خوشنویسی با قابلیت تحریر کلام الله ظهور یابد. یکی از مهم‌ترین و قدیم‌ترین منابع خوشنویسی رسالۀ صراط‌السطور سلطانعلی مشهدی (920 ق) است که از همان آغاز تا پایان رساله، سایۀ وجوه م...

امروزه شاید کمتر بتوان یک فضای شهری تاریخی جامع، که شامل همه ویژگی های چنین فضایی باشد را معرفی نمود. فضاهای شهری تاریخی اغلب دستخوش مناسبات مدرن شهر امروزی، کارکرد اصیل خود را از دست داده، دچار دگرگونی و تغییرات بنیادین شده اند که البته امری است اجتناب ناپذیر. اما نکته اینجاست که تجربیات موفق شهری، متذکر این نکته اند که فضاهای شهری در عین پاسخگویی به نیازهای امروزی، ظرفیت حفظ ارزش های تاریخی و...