ارزش‏های دینی از جمله عناصر مهم نظام فرهنگی هر جامعه است که ارتباط نیرومندی با دیگر عناصر نظام فرهنگی از جمله ارزش‏های سیاسی دارد. چگونگی رابط? ارزش‏های دینی و سیاسی در ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی همیشه مورد بحث و نظر بوده است. این پژوهش به منظور شناخت یک الگوی نظری در باب ارزش‏های سیاسی و دینی بین نسلی، به تبیین تجربی- تحلیلی رابط? «دینداری» و« ارزش‏های سیاسی» بین نسلی در دو منطقه از شهر...

در تبیین های فرهنگی انقلاب یکی از متغیرهای اصلی، متغیر نظام های معرفتی و اندیشه ای است که در پس انقلاب ها وجود دارد. اندیشه انقلاب، همان اندیشه ای است که قدرت بسیج عمومی را داراست. در این پژوهش تبار این اندیشه از شهریور 1320 از بین دو نوع اسلام گرایی سیاسی با نام نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی، مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش که با روش تحلیل متن از نوع تحلیل تماتیک انجام شد، پس از به د...

دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه‏های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل­گرایی و تجربه‏گرایی را با اندیشه‏های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده‏اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه‏رو هستند. مطالعه­ حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت‏شناختی مؤثر بر شکل‏گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. این...

آلوین پلانیتنگا از مهم‌ترین چهره‌های معرفت‌شناسی اصلاح شده است. مطابق دیدگاه وی، باورهای دینی نیز همچون باورهای حاصل از ادراک حسی، پایه به‌شمار می‌آیند؛ درنتیجه، نیازی به توجیه ندارند. اما این دیدگاه لوازمی دارد، ازجمله اینکه می‌تواند به بنیادگرایی دینی منجر شود. زیرا نظریه پلانتینگا هیچ معیاری درباب محتوای باورهای پایه تعیین نمی‌کند و شروطی که برای مشروعیت آن تعیین می‌کند، امکان داخل شدن باوره...

بنیادگرایی یهودی به عنوان گونه‌ای از انواع بنیادگرایی دینی در عین داشتن مشابهت با دیگر انواعِ بنیادگرایی، مقومات خاص خود را دارد. تفاسیر متفاوت از منابع دینی و تاریخی موجب شکل‌گیری نحله‌های مختلفی از بنیادگرایی یهودی شده که اگر بخواهیم شاخصی برای دسته‌بندی این گونه‌ها ارائه دهیم بهترین شاخص توجه به اصل "تبعید" یا "بازگشت" است. از منظر بنیادگرایان این که در دوران تبعید به سر می‌بریم یا دوران ...

این مقاله پس از بررسی تعاریف و برداشت های مهم از بنیادگرایی اسلامی در ادبیات معاصر جامعه شناسی دین، با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی و با روش توصیفی- تحلیلی به نقش اساسی تغییرات اجتماعی حاصل از برخورد جامعة مسلمان با پدیدة مدرنیته و مدرنیزاسیون می پردازد. بر اساس دیدگاه و فرضیة انتخاب شده در این مقاله، پیامدهای مدرنیته در جوامع اسلامی یکی از اصلی ترین عوامل بروز بنیادگرایی بوده است. عوامل فرعی دیگ...

  دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه‏های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل­گرایی و تجربه‏گرایی را با اندیشه‏های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده‏اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه‏رو هستند. مطالعه­ حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت‏شناختی مؤثر بر شکل‏گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. ا...

  مدتی است که تعدادی از نظریه­پردازان غربی در حوزه­ی علوم اجتماعی مکرراً از دیگر اندیشمندان می­خواهند چشمشان را به این حقیقت بگشایند که دین از حوزه­ی عمومی جامعه قابل کنارگذاری نیست، بلکه بر...

اصطلاح بنیادگرایی دینی در مورد گروه های بستۀ مذهبی به کار می رود که جریان اصلی خود را، که از میان آن برخاسته اند، به دلیل سازش کاری یا غفلت، متهم به فراموشی اصول بنیادین مذهبی می دانند و آن را قبول ندارند و خود را نمایندۀ واقعی دین مزبور می دانند. در این مقاله، برای این که بتوان بنیادگرایی دینی را به منزلۀ جنبشی اجتماعی بررسی کرد، به استفاده از نظریه ای مناسب در زمینۀ جنبش های اجتماعی نیاز است ...

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرایند دولت ملت­سازی بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. تبیین نقش فرایند دولت ملت­سازی  بر شکل­گیری و تکوین بنیادگرایی دینی در خاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه، تبیین مولفه­های مربوط به فرایند دولت ملت­سازی در جوامع خاورمیانه، تبیین صورت­بندی و ساختار اجتماعی جوامع عراق و سوریه، تبیین خاستگاه اجتماعی پیدا...