فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تغییرات مهمی در نقشه ژئوپلیتیک جهان ایجاد کرد. از جمله این تغییرات شکل گیری منطقه اوراسیای مرکزی است که قبل از آن در حوزه شوروی قرار داشت. پس از فروپاشی شوروی یکی از مباحثی که همواره در فضای سیاسی کشورهای منطقه اوراسیای مرکزی وجود داشته، ضرورت همگرایی منطقه ای بوده است. اما این منطقه با پشت سرگذاشتن دو دهه از استقلال خود هنوز نتوانسته است به همگرایی دست یابد. شکل گیری...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نقطه ی عطفی برای تغییر ماهیت نظام بین الملل از دوقطبی به تک قطبی و همچنین تقلای کشور روسیه برای بدست آوردن ثبات و امنیت بود. روسیه در جستجوی هویت از دست رفته ی خویش به این واقعیت دست یافت که سیاست آتلانتیک گرایی و دنباله روی از تک قطب نه تنها دردی از آن دوا نکرد، بلکه سبب انحطاط و سرخوردگی هر چه بیشتر آن در سطح داخلی و خارجی شد. اما با روی کار آمدن پوتین پنجره ای از ا...

در سال های اخیر تفکر اوراسیاگرایی بیش از هر اندیشه دیگری به سیاست خارجی روسیه به ویژه در مناطق خارج نزدیک جهت می دهد. این اندیشه بر این باور است که باید در برابر جهان تک قطبی ایستاد. به عقیده ولادیمیر پوتین در عصر حاضر، «بهار روسیه» رسیده است و این کشور می بایست با دنبال کردن تفکر اوراسیایی، هویت از دست رفته خود را احیا کند و یک بار دیگر مناطق از دست رفته را به زیر پرچم بزرگ و باشکوه روسیه درآو...

منطقه‌گرایی اوراسیایی یک پدیده واحد از بازنمایی‏های سازه‏انگارانه متفاوتی در کلان‎گفتمان هویتی اوراسیاگرایی روسیه برخوردار بوده است. این بازنمایی‏ها، در کشاکش ارتباط ساختی دوسویه میان هویت و منافع روسیه تولید شده‎ است. با توجه به شدت و عمق مرزگذاری‎های هویتی با دگرهای داخلی و خارجی در میان روایت‎های مختلف گفتمان هویتی اوراسیاگرایی، شکل‏های متفاوتی پیدا کرده‎ است. برتری/ فروتری مستمر در جایگ...

اوراسیاگرایی نوعی تفکر در سیاست خارجی روسیه است که اصلی‌ترین تز آن موضع مخالف در برابرغرب‌گرایی روسیه است. این نظریه در برگیرنده جزئی از ابعاد هویت ملی روسیه است. اوراسیاگرایان بر این باورند که مسئله اصلی فراروی ملیت روس، اروپایی بودن آن است که هویت روسیه رنگ غربی پیدا کرده بود. از دیدگاه این نظریه، روسیه در تعقیب یک مسیر جایگزین است که یک قطب مستقل در نظام بین‌المللی شود.از این جهت در جهان اسل...

روسیه در چارچوب سیاست اوراسیاگرایی، به دنبال تقویت روابط خود با کشورهای خاورمیانه و دستیابی به اهداف و منافع مسکو است. بدین جهت خود را به یک بازیگر کلیدی و مؤثّر در بحران سوریه مبدّل کرد. فعّالیت‌های روسیه در خاورمیانه و درگیری در بحران سوریه، باعث افزایش ارتباط و همکاری با ایران شد. میزان تماس‌های کنونی روسیه و ایران در تاریخ پس از فروپاشی شوروی بی‌سابقه است. مقامات روسیه و ایران یک پایه ی محکم ا...

در سال‌های اخیر تفکر اوراسیاگرایی بیش از هر اندیشه دیگری به سیاست خارجی روسیه به‌ویژه در مناطق خارج نزدیک جهت می‌دهد. این اندیشه بر این باور است که باید در برابر جهان تک‌قطبی ایستاد. به عقیده ولادیمیر پوتین در عصر حاضر، «بهار روسیه» رسیده است و این کشور می‌بایست با دنبال کردن تفکر اوراسیایی، هویت از دست‌رفته خود را احیا کند و یک‌ بار دیگر مناطق از دست‌رفته را به زیر پرچم بزرگ و باشکوه روسیه...

سیاست خارجی روسیه برآمده از اندیشه هایی است که در مکاتب فکری موجود در فضای اندیشگی این کشور ریشه دارند. ماهیت این مکاتب به صورت جسته و گریخته مورد پژوهش قرار گرفته است ولی درباره دسته بندی مشخص این مکاتب و تاثیر آنها بر روند شکل گیری سیاست خارجی روسیه در قبال ایران، پژوهشی در دست نیست. در این رابطه، مقاله حاضر با طرح چند پرسش به این موضوع می پردازد؛ ایران دارای چه جایگاهی در مکاتب فکری معاصر سی...

منطقه قفقاز شمالی قسمتی از فدراسیون روسیه است که دارای هفت جمهوری خود مختار و دو سرزمین می باشد. این منطقه به لحاظ حائل بودن میان اروپا و اوراسیا و موقعیت گذرگاهی بین آسیا و اروپا و همچنین قابلیت انرژیک و ترانزیت انرژی دارای اهمیت ژئوپلتیکی خاصی است. ضمن آنکه این منطقه نقطه برخورد دو قدرت حاکم جهان غرب یعنی شوروی و ایالات متحده و دوقطب اخیر یعنی ناتو و غرب به سرکردگی ایالات متحده و قطب در حال ش...

گفتمان‌های هویتی روسیه با فروپاشی اتحاد شوروی، در اطراف مرزهای این کشور با منطقه‌ای متشکل از دولت‌ها و مرزهای سرزمینی روبه‌رو شدند که پیش از این در قالب یک «ما» تعریف می‌شدند و اکنون باید به‌عنوان «آنها» باز تعریف شده و جایگاه آنها در پیوستار «خود- دیگری» روسیه مشخص می‌شد. این گفتمان‌ها در بازتعریف خود، بر دامنه‌ای از برداشت‌های مختلف از تداوم «ما بودگی» در دوران پساشوروی تا «دگرپنداری» و «غیری...