هدف از انجام این پژوهش، بررسی اصول رسایی (اصل توالی رسایی، اصل تماس هجا، اصل پراکندگی رسایی و اصل فاصله رسایی بهینه) در نظام واجی زبان فارسی است. به عبارت دقیق تر در این پایان نامه برآنیم تا بررسی کنیم که اولا: آیا خوشه-های همخوانی در زبان فارسی از اصل توالی رسایی پیروی می کنند و یا خیر؟ و ثانیا: آیا فرایند های واجی در زبان فارسی با انگیزه تبعیت از اصول رسایی انجام می شوند؟ با بررسی 680 واژه د...

توزیع رسایی در خوشه دوهمخوانیمرز هجا در زبان فارسی   افشین رحیمی[1] محرم اسلامی[2] بهرام وزیرنژاد[3] دریافت: 11/7/91 تصویب: 26/8/92   چکیده در این مقاله، توزیع رسایی درخوشه های دوهمخوانی مرز دو هجای cvc-cvc در واژه های زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. محدودیت رسایی در مرز هجا بیانگر  تمایل جهانی در جهت تغییر افتان رسایی همخوان ها در مرز هجا است. در این بررسی، تعداد 4202 واژه از واژه های زا...

توزیع رسایی در خوشة دوهمخوانیمرز هجا در زبان فارسی   افشین رحیمی[1] محرم اسلامی[2] بهرام وزیرنژاد[3] دریافت: 11/7/91 تصویب: 26/8/92   چکیده در این مقاله، توزیع رسایی درخوشه‌های دوهمخوانی مرز دو هجای CVC-CVC در واژه‌های زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. محدودیت رسایی در مرز هجا بیانگر  تمایل جهانی در جهت تغییر افتان رسایی همخوان‌ها در مرز هجا است. در این بررسی، تعداد 4202 واژه از وا...

این مقاله به بررسی فرایند درج واکه در خوشه­های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریة بهینگی می­پردازد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چرا علیرغم مجاز بودن خوشة دوهمخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی، در برخی موارد این ساختار هجایی مجاز نبوده و فرایند درج واکه صورت می­گیرد و دیگر اینکه کیفیت واکة درج­شده چگونه تعیین می­شود. برای انجام این تحقیق داده­های زبانی به...

مقالۀ حاضر به بررسی فرایند قلب در زبان فارسی می‌پردازد. معمولاً قلب فرایندی نظام‌مند تلقی نمی‌شود و درمیان انواع فرایندهای واجی به‌صورت فرایندیی و فرعی درنظر گرفته می‌شود. بااین‌حال، در برخی از زبان‌ها فرایندی منظم و قاعده‌مند است. به‌نظر می‌رسد فرایند قلب اگر "هدف ساختاری خاصی" را تأمیی‌تواند منظم باشد. این هدفِ ساختارییتی عام و واجی داشته باشد. تحلیلِ آن در زبان فارسی نشان می‌دهد که این فرایند د...

تحقیق حاضر بر اساس اصول و روش­های واج­شناسی بهینگی به بررسی فرایند آوایی تضعیف به ویژه نوع صفیری­شدگی آن، یعنی تبدیل یک همخوان انسدادی به یک همخوان سایشی یا ناسوده، در گویش کردی سنندجی می­پردازد. بررسی و تحلیل داده­ها نشان می­دهد که فرایند مذکور در همۀ جایگاه­هایی که تحت عنوان ضعیف شناخته می­شوند، یعنی جایگاه­های آغازۀ هجا، پایانۀ هجا و میان-واکه­ای و با یکی از انگیزه­های رسایی (در خوشه­های دوه...

در این مقاله، خوشه های صامت پایانی در فارسی میانه و فارسی نو از حیث میزان تبعیت از محدودیت توالی رسایی با یکدیگر مقایسه شده اند. این قیاس در سطوح مختلف بسامدی، اعم از «گونه» ها، «نمونه»ها ، «تکرار در پایان هجا» و «تکرار در پایان واژه»، صورت گرفته، و برای استخراجِ بخشی از این آمارها، ناگزیر بر اساس برخی جهانی­های واج­شناختی، انگاره ای مفروض برای هجابندی کلمات در فارسی میانه نیز به دست داده شده اس...

در پژوهش حاضر، میزان رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا در واژه‌های سه‌هجایی بررسی شده است. بدین منظور، لغات دو فرهنگ لغت مهشید مشیری و نیز دورۀ دوجلدی معین بررسی شد و در بین حدود صد هزار واژۀ بررسی‌شده، فقط 269 واژۀ سه‌هجایی با هجای آغازین cvcc پیدا شد. سپس توالی واکه‌ها و توالی همخوان‌ها، استخراج و با استفاده از مقیاس رسایی گوسکوآ (2004)، رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا بررسی ش...

در این پژوهش در فصل دوم مباحث اصلی که مبنای تحقیق هستند، معرفی شده اند و در هر زبان مفاهیمی مانند: تکیه و رسایی به طور جداگانه بحث شده اند، به عنوان مثال در بخش تکیه ابتدا به تعریف کلی آن پرداخته ایم و سپس در زبان های مورد بررسی، شیوه ای حضور تکیه را بیان نموده ایم. در فصل سوم (تحلیل داده ها) ابتدا داده های هر زبان را به طور جداگانه و به صورت بسامدی نشان داده-ایم و در پایان فصل نیز به مقایسه ب...

در زبان های جهان غالباً ترتیب قرار گرفتن آواها یا واج آرایی در ساخت هجا به صورتی است که در آن صدایی که از همه رساتر است، در هسته هجا قرار می گیرد. رساترین صداها واکه ها هستند که معمولاً نقش هسته هجا را ایفا می کنند و همخوان ها حول هسته به گونه ای به کار می روند که صداهای رساتر نزدیکتر به هسته و صداهایی که رسایی کمتری دارند دورتر از هسته قرار می گیرند. این روش در واج شناسی به اصل توالی رسایی مشهور...