ادب یکی از نشانه های بزرگی و شرافت و یکی از اصول والای انسانی است، در قرآن کریم اگرچه با صراحت از ادب یاد نشده، و این لفظ حتی یکبار هم در این کتاب عزیز استعمال نشده است، ولی در تمامی آیات قرآن این اصل اساسی به طور دقیق رعایت شده است، بویژه آن که در برخی از آیات قرآن کریم این مسأله با لطافت و ظرافت خاصی مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار که مشتمل بر یک پیش درآمد و هفت فصل می باشد، نمونه ها...

اسرائیل نام دیگر حضرت یعقوب بود و فرزندان آن حضرت را بنی‌اسرائیل می‌گفتند. با همة اینها شواهد و قرائن نشان‌دهنده انحراف و انحطاط آنهاست به طوری که قرآن کریم ایشان را سرسخت‌ترین دشمن مومنین می‌خواند و ویژگی‌هایی چون تبعیت از شیطان و هواهای نفسانی، شرک به خدا و کشتن انبیاء الهی را برایشان بیان می‌کند. از آنجا که بیشترین بخش تاریخی قرآن مربوط به این قوم است، این نوشتار برآن است تا ریشه‌های انحراف ...

اسرائیل نام دیگر حضرت یعقوب بود و فرزندان آن حضرت را بنی­اسرائیل می­گفتند. با همة اینها شواهد و قرائن نشان­دهنده انحراف و انحطاط آنهاست به طوری که قرآن کریم ایشان را سرسخت­ترین دشمن مومنین می­خواند و ویژگی­هایی چون تبعیت از شیطان و هواهای نفسانی، شرک به خدا و کشتن انبیاء الهی را برایشان بیان می­کند. از آنجا که بیشترین بخش تاریخی قرآن مربوط به این قوم است، این نوشتار برآن است تا ریشه­های انحراف ...

داستان حضرت سلیمان به دلیل گستردگی و تنوّع ماجراها، تأثیرات گوناگون و متفاوتی در متون ادب فارسی گذاشته است که آن را از داستان دیگر پیامبران ممتاز می­کند. با وجود قدمت روایت این داستان در منابع آیین یهود، قرآن کریم، بهترین و نخستین منبع شاعران و عارفان برای استفاده بوده است. موضوعاتی مانند عدالت سلیمان، منطق الطّیر دانستن او، تسلّط بر دیوان و...از جمله روایات قرآنی داستان سلیمان است؛ ولی با این وجو...

اعراب قرآنی و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی، یکی از کهن­ترین علوم اسلامی قرآنی به شمار می‏آید. از سوی دیگر، به دلایلی گاه برای یک یا چند لفظ و عبارت قرآنی، اعراب‏های مختلفی ذکر شده یا محتمل می­شود. در اینجا، به توجیه صحت این اعراب‏ها یا نقد و بررسی صحت و سقم آنها نیاز می­شود. علم توجیه اعراب قرآنی، در حقیقت، متصدی این مسئله است که بر اساس مستندات متعدد، به توجیه و نقد و بررسی اع...

فخرالدّین عراقی همدانی، (688 ـ 610هـ )، شاعر و عارف عاشق قرن هفتم هجری است، که آثاری نغز به شعر و نثر از وی باقی مانده است. همان طور که شیوه رایج در بین شاعران و نویسندگان این دوره استفاده از زبان و ادب عربی و به کار بردن مفردات و عبارات و ترکیبات آن در ضمن آثار و اشعار بوده است ـ و حتّی برخی از نویسندگان متصنّع خالی بودن متن از این عبارات و ترکیبات را عیب و نقصی به شمار می آورده اند ـ عراقی نیز ه...

در این مقاله کوشش به عمل آمده تا در کوتاه سخن، طی سه بند، نشان داده شود که با ظهور اسلام، دانشمندان بسیاری در سایه علوم قرآن پدید آمدند و آثار گران بهایی در دانش های گوناگون از خود به یادگار گذاشتند: و انواع ادبیات ایران بویژه ادبیات شعری مانند ادب حماسی، آرمانی، عرفانی، تعلیمی، و غنایی تحت تأثیر قرآن و احادیث به وجود آمدند. لیکن بعد از مشروطیت، ادبیات ایران تحت تأثیر تفکرات مغرب زمین از محتوای...

پیداست که ادب عربی در پرتو قرآن کریم به زیباترین شکل ممکن تعالی یافته و به صورت درخشانترین ادب ملل جهان درآمده است . همواره تأثیر قرآن کریم بر روی احساس و اندیشه و چهارچوب لفظی و معنوی آثار شاعران و ادیبان مسلمان مورد نظر و علاقه محققان و پژوهشگران بوده است . در این مقاله انعکاس و پرتو مفاهیم عالی آیات قرآن کریم در دیوان شاعر توانای عصر عباسی‘حبیب بن اوس طائی معروف به ابوتمام بررسی شده و متن ع...

داستان حضرت سلیمان به دلیل گستردگی و تنوّع ماجراها، تأثیرات گوناگون و متفاوتی در متون ادب فارسی گذاشته است که آن را از داستان دیگر پیامبران ممتاز می­کند. با وجود قدمت روایت این داستان در منابع آیین یهود، قرآن کریم، بهترین و نخستین منبع شاعران و عارفان برای استفاده بوده است. موضوعاتی مانند عدالت سلیمان، منطق الطّیر دانستن او، تسلّط بر دیوان و...از جمله روایات قرآنی داستان سلیمان است؛ ولی با این وجو...