در دوره­های اولیه تشکیل تصوف بتدریج صوفیان با محوریت مشایخ برجسته، خانقاه­ها را به عنوان بزرگترین و گسترده­ترین نهاد اجتماعی متصوفه تشکیل دادند. پس از تثبیت تصوف، خانقاه در عرفان اسلامی- ایرانی به عنوان جایگاه  تجمع مشایخ و صوفیان و در نتیجه تربیت مریدان قرار گرفت. خانقاه­ها نقش و اهمیت بسزایی در پرورش، تربیت و تکامل مریدان داشتند. از آنجا که برای زندگی مسالمت­آمیز گروهی، رعایت آداب و مقرراتی خ...

چکیده عرفان و تصوف اسلامی از دیرباز در ایران و ادبیات فارسی نمودی ویژه داشته به گونه ای که موجب آفرینش نوع ادبی بی نظیری به نام ادبیات عرفانی در ادبیات فارسی شده است. از نکته های خاصی که در مطالعه دوره های مختلف تصوّف مورد توجه واقع می شود، وجود خانقاه به عنوان مکانی برای اقامت و تجمع صوفیان است. خانقاه ها مکانی بودند که علاوه بر تعلیم و تربیت، مریدان و پیروان تصوف در رشد و تکامل عرفان و تصوف ن...

در این پایان نامه، به برخی از مهم ترین آداب و رسومی پرداخته شده که در شکل گیری این طرز زندگی، از ابتدا تا نیم? اول قرن هفتم موثر بوده است. سپس بازتاب این آداب، در آثار قطعی عطار -به عنوان شاعری که در عصر رواج چنین شیوه ای از زندگی می زیسته، و همچنین الهام بخش شاعران پس از خود، در این زمینه بوده است- پژوهیده می شود. مقصود از شیو? زندگی خانقاهی در این بحث، آن دسته از اعمال و رفتارهایی است که صوفی...

 فرد صوفی نشانه­ هایی داشت که او را از یک غیرصوفی متمایز می‌ساخت. بعضی از این نشانه ­ها همانند شیوۀ لباس پوشیدن، نماینده و مشخصۀ گروه ایشان بود و برخی دیگر از نشانه­ ها، جنبۀ «رفتاری» داشت؛ همانند رسومی که در ارتباط با صرف طعام بود. جستار حاضر درصدد پاسخ ­دادن به سؤالاتی از این­ دست است که: «آداب صرف طعام در میان صوفیان چه بود که به ایشان تشخص صوفیانه می­بخشید؟» و «چه پیشینه‌ای سازندۀ این رفتار...

در بین آثار ادبی، اشعاری- اگرچه اندک- وجود دارند که منحصراً در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شده‌اند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیر‌و‌سلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اص...

در بین آثار ادبی، اشعاری- اگرچه اندک- وجود دارند که منحصراً در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شده اند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیر و سلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اص...

رساله حاضر مسائل اجتماعی و خانقاهی در صفوه الصفا اثر ابن بزاز اردبیلی را مورد بررسی قرار می دهد.این رساله مشتمل بر یک مقدمه ، دو فصل (اجتماعی و خانقاهی) و بخش حواشی یا تعلیقات است. مقدمه رساله به معرفی مختصر از شخصیت ابن بزاز ، چگونگی تنظیم و فراهم آمدن این کتاب ، کیفیت تصوف در دوره ایلخانیان و معرفی نسبتا جامع از جنبه های مختلف حیات مادی و معنوی شیخ صفی و مراد وی، شیخ زاهد گیلانی پرداخته است. ...

عرفان اسلامی از آغاز تا کنون گرایش های فکری متعدّدی در خود داشته است و بر همان اساس طریقت ها و فرقه های مختلفی در آن پا به عرصه وجود گذاشته اند. یکی ازاین فرقه ها، طریقه ی چشتیه در شبه قاره است که پیروان فراوانی در شهرهای مهم آن از جمله پنجاب، هانسِی و دهلی داشت و از تشکیلات رسمی و نظام خانقاهی ویژه ای برخوردار بود.  از معروفترین خانقاه های چشتیه در قرن هفتم، خانقاه شیخ فرید الدین گنج شکر معروف ب...

At the early period of mysticism, Sufis gradually, under guidence of the outstanding masters, set up Khanqah as their largest and the most societal institution. After stability of Sufism, Khanqah in Islamic-Iranian mysticism turned into a center both of gathering of scholars, Sufis and of training their disciples. Khanqāh played a key role in the education, training, and development of the foll...

از اوایل قرن ششم، تصوف و عرفان به یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی بدل شد، به طوری که حتی شاعران دور از عوالم صوفیانه نیز پیرامون آن به طبع آزمایی پرداختند. با رواج تصوف میان شاعران، طبعاً آداب و رسوم و فرهنگ خاص صوفیه نیز در شعر آن ها نمود پیدا کرد که بسامد آن با توجه به شخصیت و جهان بینی و نیز آشنایی هر شاعر با تربیت عملی و نظری صوفیه متفاوت است. در این پژوهش که برای دست یابی به همین بسامد انجام ...