حملة حیدری راجی کرمانی یکی از حماسه‌های دینی معروف در ادب فارسی است. در این منظومة حماسی بر خلاف اصول و شاخص‌های نوع ادبی حماسه، بیست‌ و هشت ساقی‌نامه به کار رفته است. دربارة علل استفاده راجی از ساقی‌نامه در یک متن حماسی و تفاوت آن با گذشتگان و درنهایت تأثیر آن بر زبان شعر، پیش از این مطالبی به صورت کلّی مطرح شده بود. نگارنده برای روشن‌ترشدن ابعاد این موضوع، بر آن شد تا در قالب این مقاله، مطابق ...

پژوهش حاضر با موضوع بررسی نگرش های زبانی و مولفه های هویت ملی دانشجویان استان زنجان در تلاش است نگرش زبانی دانشجویان استان زنجان را نسبت به سطوح مختلف زبان فارسی (شأن، پیکره، عمل و …) و جایگاه زبان فارسی را در میان مولفه های هویت ملی تعیین کند. ازآن جایی که یکی از مولفه های تعیین کننده موفقیت برنامه ریزی زبان، توجه به نگرش های زبانی مخاطبان است، نتیجه نگرش سنجی می تواند مبنایی برای برنامه ریزی ...

متون مقدس و مذهبی با اعتقادات و اندیشه های دینی مردم مرتبط است، از این رو مهم ترین موضوع در ترجمه یک متن مقدس و حساس، انتقال صحیح مفاهیم آن به خواننده در متون مقصد است؛ یکی از مواردی که در بحث انتقال معنا و مفاهیم موجود در متن قرآن به عنوان یکی از متون مقدس اهمیت دارد، انتقال مفهوم تعجب است. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با بررسی ترجمه آیات مشتمل بر مفهوم تعجب، راهکارهای مختل...

ونسان برومر در این بحث، تلاش می کند تا به طرح دیدگاه های مختلف در باب«امکان سخن گفتن از خدا» بپردازد. او ابتدا به طرح محدودیت های سخن گفتن از خدا پرداخته و به سه نوع محدودیت دینی، معرفت شناختی و معنایی اشاره می کند. او در این بحث به مسئله «تناقض نماهای دینی» پرداخته و دو رهیافت کاملا متفاوت را در برخورد با این مسئله بیان می کند. در ادامه بحث از تناقض نماها به موضوع «اختلاف کیفی نامتناهی بین خدا...

گرچه شهرت چنان است که مسئله معناداری زبان، گزاره‌ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع‌های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می‌دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در تاریخ تأملات فلسفی- دینی به شمار می‌آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی(نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی(دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متأخر) روش...

در فلسفۀ زبان از نظریات معناداری سخن به‌میان می‌آید. یکی از مهم‌ترین نظریات در این حیطه نظریۀ «کاربردی» است. براساس نظریۀ کاربردی، معنای یک لفظ چیزی جز کاربرد آن لفظ در زبان نیست. در این نظریه، زبان خصوصی وجود ندارد و معناداری به‌مثابة امری اجتماعی در یک جامعۀ زبانی تحقق پیدا می‌کند. در هریک از جامعه‌های زبانی با توجه به زمینه‌های مختلف، قواعدی نانوشته وجود دارد که افراد آن جامعه ناخودآگاه از آ...

پل تیلیش (1886 - 1965) متکلم مسیحی آلمانی است که زبان دین را نمادین می‌داند. به این معنا که حوزۀ دین سرشار از نمادهای دینی استو نماد دینی را نمادی می‌داند که بیانگر دلبستگی واپسین باشد. از دیدگاه تیلیش، تمام گزاره‌های دینی نمادین هستند مگر یک گزاره که «خدا خودِ هستی است» و هر چیز دیگری غیر از این گزاره دربارۀ او بگوییم، نمادین است. تیلیش معتقد است خدا یک وجود در میان سایر وجودات نیست، بلکه خدا خ...

  این مقاله به بررسی معنی‌شناختی مفهوم انتزاعی و دینی «بصیرت» در زبان قرآن، در چارچوب نظریه شناختی استعاره پرداخته ‌است و در پی یافتن پاسخ برای این پرسش‌هاست که اولاً « بصیرت» در زبان قرآن به مدد چه ساز و کار‌های شناختی، مفهوم‌سازی می‌شود؟ دیگر آن‌که، ساز و کار‌‌های شناختی شناسایی‌شده چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟ و در نهایت آن‌که مبانی تجربی و دینی چگونه با هم تلفیق می‌شوند؟ بررسی عبارات زبانی ...

بنیادگرایی به معنای دفاع سرسختانه از هویت تهدید شده به شیوه خردستیزانه و ستیزه جویانه است که هدف از آن رجعت به بنیادهای اولیه دین از طریق تفسیر ظاهری کتب مقدس می باشد. بنیادگرایی اصطلاحی است که از مسیحیت وارد یهودیت و اسلام گردیده است. این پدیده نوظهور و مباحث پیرامونی آن که از دهه 1980 مورد توجه بیش تر محافل علمی، دینی و سیاسی قرار گرفته است امروزه نه تنها از درجه اهمیت آن کاسته نشده است، بلکه...

تجربه ی دینی حافظ شیرازی بر اساس نظریه ی گلاک و استارک   علی اکبر باقری خلیلی*          سهراب قهّارپورگتابی**  دانشگاه مازندران چکیده چالش های دین در دنیای مدرن و دفاع به ویژه جامعه شناسان از کارکردها اجتماعی دین، موجب شد تا جامعه شناسی دین در حوزه ی پژوهش های دینی شکل گیرد و پژوهش گران این حوزه را بر آن دارد تا راه کارهایی برای عملیاتی و اجرایی کردن دین، ارائه نمایند و کارکردهای آن را در ...