شناسایی، گردآوری و مطالعه در بارۀ گویش‌های محلّی، نه تنها از نابودی آن‌ها جلوگیری می‌‌کند، بلکه سبب استحکام روابط فرهنگی میان امروز و دیروز می‌گردد و زمینۀ تقویت و توسعۀ زبان و فرهنگ ملّی را نیز فراهم می‌آورد. گویش تاتی اشتهاردی، از آن دست گویش‌های جنوب غربی ایرانی است که با همۀ دیرینگی، هنوز به حیات خود ادامه می‌دهد و با توجه به منطقۀ جغرافیایی آن، تا چند دهۀ پیش، دست نخورده باقی مانده بود؛ امّا ...

بر اساس آنچه در آثار مورخین دوران اسلامی آمده است، قدمت شهر شیراز به نخستین سده پس از اسلام بازمی‌گردد؛ امّا پیشینه زبان‎‌شناختی گویش شیرازی حاکی از دیرینگی باستانی این شهر دارد. گویش مردم شیراز در طول حیات خود سه دوره تاریخی را پشت‌سر گذاشته ‌است: دوره نخست، دوران باستان و پیش از اسلام است که با شواهد غیرمستقیم، امّا بر پایه اصول زبان‌شناسی قابل ردیابی است. دوره دوم، در بازه‎ای مابین قرون هفتم ت...

یکی از روش­های نشان دادن روابط دستوری بین سازه­های جملات حالت­نمایی است. در این پژوهش به بررسی حالت­نمایی در چهار گویش فارسی خوزستان یعنی دزفولی، شوشتری، بهبهانی و هندیجانی پرداخته می­شود. داده­های این پژوهش به صورت میدانی و با استفاده از پرسش­نامه و گفت­وگو و مصاحبة حضوری با 33 گویش­ور جمع­آوری شده است. رویکرد نظری اصلی این پژوهش، نظام پنج­گانة حالت­نمایی کامری (1978) است که پنج ردة زبانی را ا...

بندرخمیر شهری کرانه ای و بستک، شهری پس کرانه ای در استان هرمزگان است. گویش مردم بندرخمیر زیر گویشی از بندری و گویش بستکی، زیر مجموعه ای از دری لارستانی محسوب می شود. در د ور ه ی اقتدار حاکمان و خوانین بستک، بندرخمیر زیر نظر حاکمان این شهر اداره می شد ه است؛ همچنین ورود سادات قتالی از منطقه ی گوده وارِ بستک به عنوان مبلغ و مشایخ طریقت به این شهر، بر زبان و گویش این منطقه نیز بی تأثیر نبود ها...

هدف از پژوهش‏ حاضر بررسی ‏برخی از مهم‏ترین فرایندهای واجی موجود در گویش بروجردی ‏است. این گویش یکی‏ از گویش‏های ‏لری ‏است ‏که ‏به‏همراه‏ زبان ‏فارسی،‏ به ‏شاخه جنوبی ‏زبان‏های ‏ایرانی‏ غربی تعلّق‏ دارند. داده‏های مورد استفاده در پژوهش از میان واژه‏ها و عبارات گفتگوهای محاوره‏ای گردآوری‏شده از تعداد هجده گویشور این گویش استخراج شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب واج‏شناسی زایش...

هدف از این پژوهش بررسی ساخت زمان دستوری و نمود در جمله‏های خبری گویش لری بالاگریوه است. لری بالاگریوه یکی از گونه‏های گویش لری است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است و داده‏ها به روش میدانی از طریق ضبط گفتگوهای روزمره به مدت پنج ساعت جمع‏آوری شده است. این گویش دارای دو زمان دستوری گذشته و غیرگذشته است. بدین ترتیب چهار ساخت دستوری حال ساده، گذشته ساده، گذشته نقلی (حال کامل) و گذشته ...

این مقاله حاصل بررسیهای میدانی است که نگارنده پیرامون گویش عربی ایرانی خوزستان انجام داده است. این گویش در خلال قرنهای متمادی دچار تغییرات و دگرگونیهایی در این منطقه شده است. در این بحث گویش مورد استفاده در حال حاضر را با روش تحقیق کیفی و توصیفی مورد مطالعه قرار می گیرد. نخست قلمرو جغرافیایی و قبایل و طوایفی که با آن گفتگو می کنند مطرح می نماید و سپس عوامل مؤثر در آن، و جنبه های آوایی و صرفی و ...

تالشی و گیلکی از گویش هایی کنارة دریای خزرند، هرچند تالشی بیرون از گیلان هم گویش ورانی دارد. تالشی فقط از جهاتی به گیلکی شباهت دارد و به لحاظ تاریخی، از جهتی با لهجه های مرکزی ایران و لهجه های تاتی نزدیک است. با این حال، آن گویش های تالشی که در گیلان به آنها تکلم می شود، به لحاظ آوایی و واژگانی و دستوری، در ضمن تفاوت ها، شباهت هایی با گیلکی - مخصوصاً گویش های غربی گیلان- دارد. در این نوشته تفاوت...

با توسعة دیدگاه¬های رده¬شناختی زبان، چارچوب بهینگی به عنوان فرانظریه¬ای بر دیگر نظریه¬ها مطرح شد. بر این اساس پژوهش حاضر در قالب حاکمیت و مرجع گزینی در چارچوب نظری بهینگی برای بررسی آرایش واژگانی جملات خبری گویش آتنی (از گویش¬های مازندرانی) به انجام رسیده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل گویش آتنی به عنوان یکی از گویش¬های ایرانی در معرض خطر است که با به کارگیری فرانظریة بهینگی در تعیین محدود...

در این مقاله ترتیب اصلی کلمات ((basic word order در گویش گیلکی لنگرود مورد بررسی قر ار گرفته است. نشان د اده ایم که ترتیب اصلی کلمات در این گویش sov است. آنگاه به شناسایی و ر ابطهء جفت های همبستگی در این گویش با ترتیب اصلی کلمات sov پرداخته ایم و در تمام مو ارد، همبستگی های بین آنها را با ارایه مثال بررسی کرده ایم. این مطالعه نشان می دهد که ازمجموعهء چهارده مورد جفت همبستگی معتبرو قابل بررسی در...