میشل فوکو، متفکر  معاصر فرانسوی در حوزه‏های گوناگون علوم‏اجتماعی به تفکر و اندیشه پرداخته است. حرکت فکری او تحول مهمی در علوم اجتماعی ایجاد کرده است تا حدی که او را ویرانگر علوم اجتماعی رایج دانسته‏اند. یکی از حوزه‏های اساسی اندیشه فوکو و حتی به تعبیر برخی مفسرین، مهمترین دستاورد نظری او، تحلیل روابط دانش و قدرت است. مقاله حاضر می‏کوشد تا این وجه از یافته‏های فوکو را ایضاح نماید. دریافت فوکو از...

شعر انقلاب محصول کشمکش گفتمان‌های مختلفی است که از اواخر دهة چهل تا اواخر دهة پنجاه فضای ادبی جامعه را با مفاهیم و مضامین انقلابی و اعتراضی خود انباشته بودند. در این پژوهش موضوع کشمکش گفتمان ادبی سکولار دربرابر گفتمان ادبی اسلام‌گرا بررسی شده‌است.در این بررسی از نظریة تحلیل گفتمان ( از منظر ارنستو لاکلو و شانتال موف) و همچنین آراء گفتمان‌شناسانة میشل فوکو استفاده شده‌است.کشمکش دو گفتمان یادشده ...

چکیده در این جستار، سعی بر آن است تا دو رمان بلندیهای بادگیر اثر امیلی جین برونته و خانه ادریسی ها اثر غزاله علیزاده در چارچوب تاریخ گرایی نوین و با استفاده از نظریات میشل فوکو با یکدیگر مقایسه شوند. در این تحقیق، بررسی فاکتورهای متعدد و متفاوت مکیب تاریخ گرایی نوین به مباحث اصلی جنسیت، هویت، زن و مرد (مردانگی و زنانگی)، روابط قدرت، گفتمان رایج، گفتمان فوکویی، نظام، خشونت و زبان محدو...

با وجود گستردگی طیف معانی گفتمان در نظریه‌های مختلف ادبی و فرهنگی، منظور مورد نظر این مقاله، گفتمان از منظر میشل فوکو است که به مجموعه‌ قواعد و ارزش‌های حاکم بر هر عصر که طی فرایند طرد و حذف حاکمیت یافته و حقیقی تلقی می‌شود، اطلاق می‌گردد. گفتمان در این مفهوم دربردارنده‌ی حذف‌ها و خشونت‌هایی است که از سوی ساختارهای قدرت اعمال شده و آن را مرزبندی می‌کنند. سینما به عنوان یکی از ابزراهای قدرت در ا...

در این نوشتار برآنیم به چرایی موج اعتراضات برخاسته از دو فیلم قیصر و گوزن­ها در برابر گفتمان پهلوی براساس آموزه­های فوکو پاسخی معتبر ارائه دهیم. نگارندگان معتقدند بررسی اضمحلال گفتمان پهلوی براساس رویکرد نظری میکروفیزیک قدرت درون سینمای قبل انقلاب، موضوعی است دارای اهمیت فراوان که تاکنون از موضوعات علمیِ بررسی چرایی به حاشیه رفتن گفتمان پهلوی کنار مانده است. بدین ترتیب، فرضیه­ای که تنظیم شده است...

این مطالعه با موضوع "برساخت گفتمانی هویت" و با هدف ارائه­ی توصیفی جامع و کامل از منابع گفتمانی شکل‌گیری هویت زنان و مردان بالای 20 سال شهر کرمانشاه انجام شده­است. داده­های تحقیق از طریق مصاحبه­ نیمه ساخت­یافته جمع­آوری و با روش لاکلائو و موف تحلیل گفتمانی شده­اند. نمونه­گیری به شیوه­ی کیفی بوده و تا سطح اشباع نظری ادامه داشته­است. چارچوب نظری با تکیه بر آراء هایدگر، ویتگنشتاین، گیدنز، برگر و لا...