موضوع این نوشتار تحلیل اندیشه تاریخی ابن فندق است. مسئل? بنیادین پژوهش حاضر این بود که شرافت علم تاریخ از نگاه ابن فندق در چیست؟ آیا او به سان دیگر مورّخان عهد میان? اسلامی، متأثر از سنّت ارسطویی، تنها به شرافت موضوعی و نفعی علم تاریخ قائل بوده و یا به شرافت روش دانشی تاریخ باور داشته است. نگارنده در این مقاله با مطالعه و ارزیابی آثار ابن فندق، به ویژه مقدم? مبسوط او در «تاریخ بیهق»، به این نتیج...

قصه، همچون هر اثر داستانی دیگر از عناصری تشکیل می شود که مهم ترین آن ها شخصیت است. نویسندگان آثار داستانی، متناسب با هر اثر داستانی، شیوه ها و شگردهای خاصی را برای پردازش صحیح و مطلوب شخصیت به کار می گیرند. بنابراین بررسی و تحلیل پردازش آن ها، می تواند ملاک و معیار مناسبی برای تعیین ارزشمندی یک اثر ادبی و میزان موفقیت نویسنده ی آن باشد. این تحقیق با هدف بررسی عنصر شخصیت در تفسیر سوره ی یوسف (ع...

در باره اولین جمع آوری مصحف، پس از رحلت رسول اکرم6، دو دیدگاه اصلی وجود دارد که مبتنی بر دو دسته از روایات است: نخست، دیدگاه مشهور و چه بسا اتفاق شیعی، از جمله آیهالله معرفت; که این جمع را به امیر مؤمنان7 نسبت می دهد و دوم، دید گاه مشهور اهل سنت که آن را به ابو بکر نسبت می دهد و سعی می کند روایات مربوط به مصحف امیر مؤمنان را مخدوش جلوه داده و یا به توجیه آنها بپردازد. این مقاله به بررسی روایات ...

چکیده قیام های شیعی توابین، مختار، زید بن علی، یحیی بن زید و عبدالله بن معاویه در عصر اموی رخ داد. به رغم گوناگونی اهداف اولیه قیام کنندگان، خونخواهی امام حسینa، اصلاح امور امت، جهاد علیه ظالمین و به دست گرفتن حکومت، خواسته نهایی آنها تحقق حاکمیت ائمهaیا دیگر علویان بر جامعه بود. با این حال هواداران این قیام کنندگان خواسته های دیگری چون تسلط کوفیان بر شامیان و رفع ظلم حاکمان از سوی هر گروه دا...

در ابتدای بحث سعی شده است تصویری "تحلیلی - تاریخی" از چهره های این دو شاعر ترسیم گردد. در این قسمت نکات برجسته حیات عدی و نابغه و نظرات مختلف در یک فصل و دو بخش جداگانه مورد جرح و تعدیل قرار گرفته و با توجه به شعر هر شاعر مناسبترین نظر انتخاب گردیده است (البته با توجه به شخصیت نابغه این اختلاف آرا در زندگی او بیشتر به چشم می خورد) پس از پایان این بحث ادبی - تاریخی، در یک بخش لغت اعتذار و تطور آ...

در برخی از روایات آمده که می توان کلماتی از قران را با مترادف آنها جایگزین نمود مادامی که آیه عذاب به آیه رحمت و آیه رحمت به آیه عذاب تبدیل نگردد زیرا قران دارای قرائتهایی چندگانه است پنج روایت در این خصوص نقل شده است که از نظر سند و دلالت مورد بررسی و نقد قرار می گیرد در این مقاله نشان می دهیم از طرفی این روایات به لحاظ سند ضعیف و غیر قابل اعتمادند زیرا در سند روایات مربوط به تبدیل کلمات ابوهر...

سید سند صدر الدین محمد دشتکی از سادات خاندان دشتکی است که با بیست و چند واسطه به زید بن علی بن حسین (ع) می رسد. وی از ذهنی بسیار نقّاد بهره مند بود. دروس حدیث و شرعیات را نزد پدرش غیاث الدین منصور فرا گرفت. سلسلة مسموعات او در علم کلام به امام محمد غزالی، امام فخر رازی و علامه حلی می رسد و در منطق و فلسفه به خواجه نصیر، بهمنیار و ابن سینا. دوران حیات او مصادف با فرمانروایی حسن بیگ و یعقوب میرزا...

از «حسن بن صالح بن حی» به عنوان یکی از بزرگان و مؤسسان فرقه «بُتریه»، از شاخه های شیعیان زیدی مذهب نام برده شده است. این در حالی است که مراجعه به سخنان و روایات وی نشان می دهد وی دارای باورهای خاص اعتقادی بوده و به همه مبانی زیدیان پایبند نبوده است. از سوی دیگر حسن بن صالح با امام صادق (ع) در ارتباط بوده و پرسش های فقهی او از این امام بزرگوار، سبب رواج روایات وی در منابع حدیثی متأخر امامیه شده ا...

این نوشتار به معرفی اقوام، قبایل و شخصیت های (غیرخاندان اهل بیت) اختصاص دارد و در پنج باب سامان یافته است. نویسنده در باب اول ضمن معرفی انصار امام حسین(ع) از اهل کوفه به وصف قبیله سجنا، بنی اسد، آل همدان، اوس و خزرج، بنی تمیم، بنی تغلب، ازدیان، بنی کلاب، حنفیان، جهنیین، غفاریان و شیبانیین و... می پردازد. سپس نامه نگاری های افرادی از قبایل مذکور در دعوت و یاری کردن سیّد الشهدا(، مانند نامه حبیب ب...

چکیده در این پژوهش جایگاه سیاسی، اجتماعی و اخلاقی امیرالمؤمنین7 در اشعار کمیت بن‌زید اسدی، شاعر شیعی دوران اموی، واکاوی شده است. او از پیشتازان ادب متعهد است که در دوران خفقان اموی شعر خود را بُرنده‌‌ترین سلاح برای دفاع از حقوق اهل‌بیت قرار داد و معانی و اصول اعتقادی مهم شیعه را در ساختار ابیات استدلالی گنجاند. مهم‌ترین معانی به کار رفته در چکامه‌های وی درباره امام علی7 است. انتخاب علی7 به ولای...