در نظام­های نوشتاری، رابطه یک-­به­-یک میان واج­ها و نگاره­ها همواره برقرار نیست. از آنجایی­که در نظام نوشتاری فارسی واکه­های کوتاه اغلب فاقد صورت نوشتاری هستند، تعداد حالت­های ممکن خواندن کلمات خارج از واژگان افزایش می­یابد و به این ترتیب عمق خط فارسی زیاد در نظر گرفته می­شود. اما علیرغم وجود چنین ویژگی­هایی در خط فارسی، فارسی­زبانان هنگام خواندن کلمات فارسی موجود در واژگان ذهنی خود و کلماتی که...

زندان و سروده های مربوط به آن، بخش وسیعی از ادبیات عرب و فارسی را به خود اختصاص داده است. شاعران آزاده از گذشتۀ دور تا امروز در این زمینه معانی زیبا و مضامینی انسانی آفریده اند که مطالعه و بررسی آن خالی از لطف و فایده نیست. ابوفراس حمدانی، شاعر معروف قرن چهارم هجری از پیشگامان حبسیه سرایی در ادبیات عرب محسوب می شود که در طول اسارت خویش در قصایدی موسوم به «رومیات » مقولۀ زندان و متعلقات آن را به...

امروزه بافت­های فرسوده شهری در اغلب شهرهای کشور به عنوان مساله ای مهم، مورد توجه اکثر برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. یکی از راهکارهای عملی در جهت ساماندهی فضایی مطلوب این بافت­ها، شناخت قابلیت­ها و پتانسیل­های موجود آنها در راستای استفاده­ی بهینه و شناخت نارسایی­های موجود می­باشد، عوامل منفی و نامطلوبیت­هایی که این بخش از شهر بر فضای شهری وارد نموده، نظم و سازمان فـضایی شهر را برهم زند و فرا...

حجاب و عفاف یکی از آموزه های ارزندۀ ادیان الهی است. افزون بر قرآن کریم، در سنّت رسول خدا و سیرۀ اهل بیت نیز به روشنی اهمّیت و نقش این ارزش دینی تبیین شده است. هر چند در باره نوع و میزان پوشش شرعیِ برآمده از متون دینی، میان عالمان اختلافاتی وجود دارد، اما نه تنها هیچ گاه در سیرۀ خاندان وحی، نمودی از تساهل و سطحی نگری در مقولۀ حجاب و عفاف به چشم نمی خورد، بلکه گفتار و رفتار آنان همواره مشوّق پاسدار...

اعتقاد و گرایش ژرف نسبت به دین اسلام باعث شد ایرانیان زبان عربی را یک زبان بیگانه ندانند و در برابر ورود واژگان عربی، به‌ویژه واژگان دارای هویت دینی، موضع دفاعی نگیرند. از این رو، کلمات عربی به‌راحتی وارد زبان فارسی شدند و به دلیل سابقة زیادی که در این زبان داشتند، دچار تحول معنایی شدند. این امر چالش بزرگی را فراروی مترجمان قرار داده‌است. مترجم تازه‌کار نمی‌داند این کلمة عربی که اکنون در فارسی ...

ساخت موضوعـی بـه فهرست موضوع هـای یک محمـول اطلاق می شود. مثلاً، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولاً ساخت موضوعی افعال پس از افزوده شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می کند، به گونه ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمۀ پایه متفاوت است. در مقالة حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تأثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمة پایه را مطالعه می کنیم. چ...

سابقه و هدف: رایحه درمانی از رایج‌ترین درمان‌ها در طب سنتی و طب نوین است. اساس رایحه درمانی روغن‌های اسانسی می‌باشند. در مورد رایحه درمانی، تحقیقات مختلفی در طب سنتی و طب مدرن انجام شده است. اما چون در این مورد یک مطالعه تطبیقی انجام نگرفته بود لذا این مقاله ارائه می­گردد. مواد و روش‌ها: روش تحقیق به صورت مرور مطالعات و توصیفی بود. منابع مختلف چاپی و الکترونیک به زبان فارسی و انگلیسی در ارتبا...

هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورت­بندی می­شود. سپس مبانی واج­شناختی نگاره­های زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین می­شود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات ...

مقاله حاضر سعی دارد دلایل و شواهدی مبنی بر تحلیل فرآیندهای واژه سازی در زبان فارسی بر اساس صرف ساخت بنیاد (Booij, 2010b) ارائه دهد .در ابتدا مفاهیم ساخت، واژگان سلسله مراتبی و الگوی واژه‌سازی معرفی خواهند شد. بر اساس این رویکرد به جای قواعد واژه‌سازی از الگوهای واژه‌سازی استفاده می‌شود. سپس نشان داده می‌شود که ویژگی‌های کلی برخی کلمات مرکب از جمله کلمات مرکب برو‌ن‌مرکز، شاهدی برای تحلیل این نوع...

هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورت­بندی می­شود. سپس مبانی واج­شناختی نگاره­های زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین می­شود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات ...