آگاهی کامل استاد رودکی از اشعار شاعران عرب قبل از اسلام و زمان گسترش اسلام باعث ورود معنا های شعر عاشقانه قبایل عرب، نام های پیغمبران و مضامین قصه های قرآنی مثل موسی عمران، پیراهن یوسف، ملک سلیمان، و ذکر نام شاعران، عالمان و قهرمانان شعر و ادب عرب در شعر فارسی شده است. در قطعۀ «سه پیراهن یوسف» رودکی به بررسی قصۀ مشهور یوسف و برادران او پرداخته است. شاعر در این قطعه خرد تمام عناصر اساسی و تجزیۀ ...

اشعار مدحی یکی از موارد محل نزاع در غزلیات حافظ است. برخی محققان، مدیحه گویی این شاعر را منکر شده و ابیات مدحی را افزوده ی کاتبان شمرده اند. برخی نیز برای حفظ قداست شاعر، ابیات و غزل های مدحی وی را تأویل و توجیه کرده اند. بررسی دیدگاه های محققان و تطبیق آن با غزلیات حافظ، نشان می دهد سبب اصلی دیدگاه انکاری یا تأویلی به غزل های مدحی حافظ دو چیز است: تصور عدم انسجام در ساختار غزل و بی توجهی به مع...

هدف: هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه‏های خطی در پایگاه‏های نسخ‏خطی اسلامی از سه منظر فهرستنویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مؤلفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده‏ای است. روش/رویکرد ‏پژوهش: برای رسیدن به هدف مذکور، از روش پیمایش توصیفی استفاده شده است به این صورت که در ابتدا پایگاه‏های اطلاعاتی نسخ‏خطی اسلامی شناسایی و سپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پایگاه‏...

به عقیدۀ بسیاری از محقّقان، شعرِ کمتر شاعری به اندازه نظامی و خاقانی دچار تحریف و تصحیف شده است و علّت آن نیز توجه بیش از اندازه عموم مردم به شعر آنها - بیشتر در مورد نظامی- و دیگر، دشواری شعر آنهاست که گاهی، کاتبان نُسخ هنگامی که با واژه­ها و ترکیب­های غریب و پیچیده آنها مواجه شده­اند، جای این ترکیب­ها و واژه­های نامأنوس را با واژه­ها و ترکیب­هایی که به نظر آنها رسیده و با آن آشنایی داشته­اند و مع...

چکیده ندارد.

التوسل الی الترسل مجموعه ای است از منشآت بهاءالدین محمد بن موید بغدادی منشی علاءالدین تکش خوارزمشاه. اهمیت این کتاب از آن جهت است که نمونه خوبی از تقلید از نثر ابوالمعالی نویسنده کلیله و دمنه است و از حیث پختگی انشاء سر مشق کاتبان بعد از خود بوده است. این کتاب علاوه بر اینکه نمونه کاملی است از بهترین نثر فنی و درباری قرن ششم یکی از منابع مهم تاریخی درباره اواخر دوره خوارزمشاهیان و معاصرین آنها ...

قرن پنجم هجری و دوره حکومت سلجوقی، آغاز دوره¬ای پربار در هنر¬های مربوط به کتاب¬آرایی ایرانی و اسلامی است. در این¬دوره قطع کتاب¬ها از عمودی به افقی تبدیل شده و به¬جای پوست از کاغذ استفاده شد. از کاتبان مشهور این¬دوره عثمان بن حسین ورّاق غزنوی است که نسخه¬های متعددی از قرآن را کتابت کرده است و از میان آنها یک نسخه کامل موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد(466 هجری) و بخشی از یک نسخه دیگر در مو...

این پژوهش به ترجمه و شرح اشعار پنج تن از شاعران عربی سرای ایرانی ، از کتاب ارزشمند "دمیه القصر وعصره اهل العصر" تالیف ادیب نام آور ایرانی دراواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری " ابو الحسن باخرزی" از ادیبان و کاتبان عصر سلجوقی می باشد وی کتاب" دمیه القصر"را به تقلید از یتیمه الدهر ثعالبی به نگارش در آورده است . در این رساله سعی بر آن شده که نمونه آثار منثور و منظوم پنج تن از شاعران و ادیبانی ک...

متون ادبی پا به پای گذشت زمان، هم به جهت آراستگی و پیراستگیهای زیباشناختی خود و هم به جهت تأثیر بر مخاطب، از مباحث و موضوعات مطرح شده در علوم بلاغت تأثیر پذیرفته اند. بنابراین طبیعی است آثاری که پدید آمده است، برخی به طور مستقل به علوم بلاغی پرداخته و دسته ای نیز در ضمن مطالب خود در حوزه های گوناگون، گوشه چشمی نیز به بلاغت و عناصر زیبایی و زیباسازی در کلام و سخن داشته اند. «جلالیّه در علم مکاتبه...

کهن الگوها (به زعم یونگ) عناصرِ ساختاریِ اسطوره سازی هستند که همواره در روانِ ناهشیار بشر وجود دارند و زمینه ای برای نشان دادنِ واکنش های مشابه به محرک های معیّن اند. حضور کهن الگو در هر متن ادبی، به نوعی سبب دسترس پذیرشدنِ پنداره های ازلی به شیوه ای هنرمندانه می شود. ابوتراب خسروی از نویسندگانی است که در آثارش توجه زیادی به اساطیر و کهن الگوها دارد و تکرار مضامین اسطوره ای در داستان هایش از ویژگی ها...