الگوی جامع و تفصیلی پیشرفت اسلامی ایرانی، پیش‌نیاز دست‌یابی به آرمان‌های متعالی حیات طیبه‌ی فردی و اجتماعی در سطح فرد و جامعه در راستای احیای تمدن نوین اسلامی است. غایت پیشرفت حد‌اکثری، دست‌یابی به صحیح‌ترین، ژرف‌ترین و کامل‌ترین شناخت از پروردگار، خلیفه‌ی وی، جامعه‌ی انسانی، تاریخ و سرشت تمدن‌ها و چگونگی نقش‌آفرینی فرهنگ‌های گوناگون به موازات تحول‌آفرینی باورها، ارزش‌ها و سنن الهی است. فاعل شن...

تحلیل ذاتی و عرضی در دین از مباحث مهم فلسفه دین و کلام جدید است که پیامدها و نتایج بسیاری دارد. از زمان طرح این مسئله، همواره موافقان و مخالفانی بوده‌اند که به تبیین زوایای گوناگون آن پرداخته‌اند. در این مقاله به امکان‌سنجی تقسیم دین و دین‌داری به ذاتی و عرضی از نگاه علامه طباطبایی می‌پردازیم. ایشان از جهتی وجود ذاتی و عرضی دین را تأیید و از جهتی دیگر، آن را رد می‌کند. وی با ارائه تعریفی از «دی...

در قلب تمام سنت‌ها، حکمت خالده‌ وجود دارد که شامل مبانی مابعدالطبیعی، انسان‌شناسی، اخلاق و خداشناسی است. راه‌های مختلف وصول به ذات قدسی خداوند از خودشناسی شروع می‌شود؛ چنان‌که حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» شاهدی بر این مدعاست. در این مسئله بین شوان (تکمیل‌کننده سنت‌گرایی) و نصر (شارح آثار او) دو اختلاف اساسی وجود دارد؛ از یک سو نصر تأکید می‌کند که هرکس خود را شناخت، پروردگار خود را می‌شناسد؛ ا...

وحی‌ در قرآن‌ مفهوم‌ گسترش‌ یافته‌ای‌ دارد که‌ شامل‌ انواع‌ هدایت‌های‌ ناشناخته‌ از هدایت‌ جماد و نبات‌ و حیوان‌ گرفته‌ تا هدایت‌ انسان‌ را شامل‌ می‌شود. مولوی‌ با نگاهی‌ نو و بدیع‌ به‌ آیات‌ قرآنی‌، انواع‌ و مراتب‌ وحی‌ را بیان‌ داشته‌ و همچنانکه‌ شیوة‌ خاص ‌اوست‌ تفسیر عرفانی‌ لطیف‌ و بی‌سابقه‌ای‌ ارائه‌ می‌دهد. او هر چند عالی‌ترین‌ مرتبة‌ وحی‌ را مخصوص‌ پیامبران‌ عظام‌ می‌داند که‌ کسی‌ را ی...

دشنام و توهین به اموری که برای دیگر ادیان و مذاهب مقدس و محترم است از دید شرع مقدس اسلام امری نکوهیده است. آیه شریفه ﴿لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم﴾ بیان کننده این مهم می‌باشد. توجه به این نکته لازم است که این عمل نه‌تنها می‌تواند به صورت لفظ و کلام انجام شود بلکه عموم آیه شامل هر عملی است که توهین را در بر داشته باشد. از سوی دیگر تنها مقدسات ادیان و بت‌ها و اصنام ن...

هدف مقاله تبیین نگاه تربیتی به روابط عاطفی همسران در آموزه­های دینی و روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی می­باشد. بر این اساس، برخی از آموزه­های دینی در قلمرو توانمندی­های زوجین در زمینه روابط عاطفی آنان، توصیف محتوایی شده و آثار تربیتی روابط عاطفی موثر بین همسران بررسی گردیده است. نتیجه بررسی­ها گویای آن است که از جمله مهم ترین توانمندی­های عاطفی همسران در سطح شناختی و نگرشی، مثبت نگری و حسن ظن و ...

بهاءالدین محمد بن حسین خطیبی بلخی مشهور به بهاءولد(628-545 ق )نویسنده کتاب معارف و پدر مولانا جلال الدین محمد بلخی است. محورهای عمده فکری بهاءولد را می توان در سه رکن ((خداشناسی‘جهانشناسی‘انسانشناسی))متمرکز ساخت. این مقاله پس از اشارای گذرا به گزیده افکار بهاءولدپیرامون خداشناسی و جهانشناسی ‘یکی از مسائل انسانشناسی او تحت عنوان ((ادراک ژرف لذات و تحصیل کمال مزه ها)) می پردازد. او علیرغم اینکه ...

برخی از شارحان کتاب مقدس همچون پیتر کریفت مسئلۀ محوری کتاب جامعه را معناداری و پوچی زندگی قلمداد کرده اند. این مقاله با روشی تحلیلی معلوم می دارد که معنای معنای زندگی در کتاب جامعه «هدفِ» رسیدن به بالاترین خیر است. اموری همچون حکمت، لذت، ثروت و قدرت، اخلاق و دینداری نزد عده ای بالاترین خیر قلمداد می شوند که زندگی را معنادار می سازند، اما کتاب جامعه معلوم می کند که این امور به تنهایی نمی توانند ب...

آرمان شهر اسلامی در پیروی از کلام پروردگار، سنت پیامبر و روایات معصومین به برقراری عینی عدالت و نیز قرار دادن مناسب هر چیز درجای خود و خلق فضاها با اندازه های مناسب اقدام می نماید. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی در پی دستیابی به هدف اصلی خود، یعنی تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به ویژه محله می باشد. نتایج تحقیق پس از مطالعه منابع مختلف نشان می دهد که برای تجلی عدالت اجتماعی در ساختا...

هدف پژوهش حاضر بازخوانی « آرمان شهر » از دیدگاه قرآن کریم است. بر این اساس مطالعه حاضر با مطالعه روی 81 آیه از آن که شامل واژه های مرتبط با شهر هستند، و با استناد به تفسیر معیارهای شهر آرمانی از دیدگاه قرآن کریم را با استفاده از روش تحلیل محتوا به ،« المیزان » دست آورده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از نظر قرآن، جامعه مطلوبی وجود دارد که در پناه پروردگار یگانه و با هدف مشخص شکل می گیرد. در...