هدف: هدف از این مقاله، بررسی نسبت آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن با دیدگاه واقع‌گرایی در علم بود. روش: روش نیل به هدف ترسیم شده در این مقاله، عبارت از بررسی روایت‌های فرگه‌ و کریپکی- پاتنم از نظریۀ ارجاع‌گرایی و نیز تبیین تعبیرهای آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن است. همچنین مناقشۀ کوهن و ذات‌گرایان مطرح و تحلیل می‌شود. یافته‌ها: مطابق بررسی‌ها و استدلال‌های ارائه شده در این مقاله، آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن در خ...

مقدمه: استفاده مدرن از کلمه پارادایم با افکار نظری kuhn آغاز شد و از آن پس انقلاب علمی در علوم زخ داد. پارادیم مجموعه مقبولیت­های کارگزاران یک رشته است و چارچوبی را فراهم می سازد که دانشمندان برای حل مسائل علمی در آن محدوده پژوهش می کنند. آن چه علم را از غیر علم جدا می کند وجود پارادایم است. روش: این مقاله به شیوه مروری با مطالعه کتابخانه ای و جستجوی پایگاه­های اطلاعاتی قابل دسترس شامل sid, mag...

  چکیده تامس کوون در 1962 نظریه­ای اصیل در فلسفة علم ابراز داشت. اما صاحب نظرانی ادعا کرده‌اند که هیدگر آنچه را کوون «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می­نامید، پیشتر گفته بود. مته­متیکال بودن علم جدید، نیاز به جهانهای تفسیری و افق دانایی، مبانی ادعاهای قول هیدگر به پارادایم هستند. افکندن طرح جامع، مبنای اصلی قول او به علم متعارف است.  مقاومت ناهنجاریها و بازنگری ریشه­ای در مفاهیم بنیادی...

 مقدمه: استفاده مدرن از کلمه پارادایم با افکار نظری Kuhn آغاز شد و از آن پس انقلاب علمی در علوم زخ داد. پارادیم مجموعه مقبولیت­های کارگزاران یک رشته است و چارچوبی را فراهم می سازد که دانشمندان برای حل مسائل علمی در آن محدوده پژوهش می کنند. آن چه علم را از غیر علم جدا می کند وجود پارادایم است. روش: این مقاله به شیوه مروری با مطالعه کتابخانه ای و جستجوی پایگاه­های اطلاعاتی قابل دسترس شامل S...

توماس کوهن در کتاب ساختار انقلاب های علمی پیشرفت علم به معنای رشد انباشتی و تقرب به واقعیت نظریه های علمی را مورد نقادی جدی قرار می دهد و الگوی پیشرفت تکاملی داروین را برای بیان سیر تکامل علم پیشنهاد می کند. اما الگوی داروینی مورد پیشنهاد او در زمان انتشار کتابش مورد توجه جدی قرار نگرفت. این مقاله سعی دارد چگونگی به کارگیری استعاره های انتخاب طبیعی، درخت حیات و پیشرفت تکاملی داروین را در نظریه ...

ابهام معنایی واژة «پارادایم»، از زمان پیدایش رسمی این اصطلاح، و گسترش آن در حوزه‌های گوناگون دانش و ورود نامناسب آن در جامعة علمی ایران، مانند مفاهیم بسیار دیگری، زمینة بدفهمی این واژه را در جامعة علمی ایران پدید آورده، تفسیرها و کاربردهای سلیقه‌ای بسیاری را از این اصطلاح رایج کرده است. در این نوشته کوشیده‌ایم به بازشناسی کاربردهای گوناگون این اصطلاح و تنقیح مفهومی، معناشناختی و ماهیت‌شناختی آن...

ادعای کوهن مبنی بر تغییر جهان به هنگام انقلاب های علمی، مسائل و ابهاماتی ایجاد می کند؛ مثلاً آیا تغییر در خود جهان رخ می دهد یا فقط در ذهن ما؟ آیا تغییر جهان با ثبات محرک های حسی سازگار است و آیا صرف تغییر ذهن (و نه خود جهان) با قیاس ناپذیری ادراکی قابل جمع است؟ کوهن با رویکردی کانتی ـ داروینی از شرایط پیشین دیدن جهان و تغییر جهان سخن می گوید. چنان که بحث خواهیم کرد این شرایط پیشینی همان ساختار ...

تامس کوهن، فیلسوف علم معاصر، پیشرفت علم به سوى واقعیت را به هر معنایى که کاملاً تعریف شده باشد، به صراحت منکر مى شود. در این مقاله سعى شده نشان داده شود که این نگرش کوهن از تز قیاس ناپذیرى وى ناشى مى شود و از آن مى توان به عنوان دلیلى بر ضد واقع گرا بودن کوهن بهره گرفت. پس از آن ضمن تشریح ساحت هاى مختلف واقع گرایى نشان داده مى شود که کوهن از حیث هستى شناختى واقع گرا بوده و نگرش ضد واقع گرایانه ى...

هدف: مسئلۀ اصلی این تحقیق پاسخ به این دو پرسش بود که: اولاً چه تلقی‌ای از علم سبب شد تا جامعه‌شناسان معرفت نتوانند محتوای معرفت علمی را مورد بررسی‌های جامعه‌شناختی قرار دهند؟ ثانیاً چه عواملی سبب شد تا تامس کوهن توانست برای اولین بار این کار را انجام دهد؟ روش: روش تحقیق، اسنادی- تحلیلی بود و با مراجعه به متون جامعه‌شناسی معرفت، فلسفۀ علم و جامعه‌شناسی معرفت علمی سعی شد تا پرسشهای ذکر شده بررسی شو...