دو گروه از متألهین مسلمان به طور مبسوط درباره ولایت بحث کردهاند: نخست، عرفا و فلاسف های که در ساحت عرفان نظری اندیشهورزی کردهاند؛ دوم، فقیهان و متکلمین که از موضع فقهی کلامی به موضوع ولایت پرداخت هاند. لیکن به نظر میآید التفات هر دو گروه به مفهوم قرآنی ولایت، آنگونه که انتظار میرود نیست. از آنجا که برداشت عرفانی و فقهی کلامی از مفهوم قرآنی ولایت ممکن است مانعی برای فهم مفهوم سیاسی ولایت در قرآن...

مقاصد شریعت مجموعه اهداف و غایاتی است که شارع در جعل احکام شرعی مورد نظر داشته است. این رساله تلاش می‏کند مقاصد شریعت را در ابواب معاملات از منظر فقه امامیه استخراج و تحلیل کند. فقیهان امامیه با قبول امکان کشف مقاصد شریعت در ابواب معاملات، برخی روش‏های کشف اهداف شارع را به کار گرفته ا‏ند و در ابواب مختلف معاملات مانند بیع، قرض، رهن، هبه، حجر، ضمان، صلح و سبق و رمایه به مقاصدی مانند حفظ نفس، حفظ...

در این پایاننامه، احکام فقهی مستفاد از آیات مهر با استفاده از منابع فقهی،تفسیری و روایی مورد بررسی قرار گرفته است . احکام مربوط به مقدار مهرالمسمی، مالکیت در مهر، حقّ حبس، خلوت در مهر، احکام مهر المتعه و مهرالمثل،متعه در هنگام فوت زوجین ،نکاح بدون تعیین مهر،حکم مهر در طلاق قبل از دخول و نمائات آن، حرمت پس گرفتن مهریه وبخشیدن مهر توسط زنان که با استفاده از ادله فقهی،روایی در راستای آیات مهر مورد...

قانون مدنی در ماده 338 به پیروی از گروهی از فقیهان امامی، بیع را به «تملیک عین به‌عوض معلوم» تعریف کرده است. ازآنجاکه کلمه «عین» در اصطلاح فقیهان امامی در مقابل «منفعت» و «حق» و از دیدگاه برخی فقیهان اهل سنت در مقابل «دِین» به ‌کار رفته، این سؤال مطرح می‌شود که آیا اموال غیرمادی هم می‌تواند در قالب عقد بیع منتقل گردد؟ اگر پاسخ به این سؤال مثبت باشد، می‌توان با اجرای احکام و قواعد مربوط به بیع در...

یکی از مباحث مهم در فقه حقوق اسلامی که امروزه کاربرد بسیاری نیز در حل و فصل دعاوی حقوقی دارد و مورد ابتلاء نیز می باشد موضوع عدم النفع است؛ نظر مشهور فقیهان فریقین بر این است که عدم النفع موجب ضمان نمی گردد. در این مقاله به دنبال آنیم تا با بررسی تعریف فقیهان مسلمان از غصب، نشان دهیم که نوع نگاه و تعریف آنان از غصب در باب شکل گیری این نظر مشهور، تأثیر مستقیم دارد و بر مبنای تعریفی که به تدریج ا...

تمامی مردم جامعه اسلامی نیازمند رجوع به عالم دینی هستند، این عالمان در غالب موارد انسان‌های جا­افتاده و مسنّ هستند که با مبانی دین آشنایی کافی دارند، اما گاهی در دوران میانسالی، جوانی و حتی نوجوانی به درجه‌ای از علم نائل می­گردند و محل مراجعه مردم قرار می­گیرند، همانگونه که در تاریخ می­توان از فقیهانی که در سن طفولیت بوده­اند، نامبرد. در حالتی که بالغ باشد با فرض دارا بودن سایر شرائط، امکان جواز...

درباره همسر مفقود، فقیهان بر دو نظرند; مشهور فقیهان بر اساس یک دسته از روایات که در این باره آمده، گفته‏اند: زنى که شوهرش مفقود شده، هرگاه به حاکم مراجعه کند، حاکم چهار سال زمان تعیین مى‏کند تا از شوهر جستجو شود. اگر خبرى از او به دست نیامد، امکان طلاق براى همسر هست. در برابر نظر مشهور، بعضى فقیهان از جمله سید کاظم یزدى، رأى دیگرى دارند و مى‏گویند: لازم نیست حاکم چهار سال زمان تعیین کند، بلکه ا...

کتاب موارد مجاز سقط درمانی که درواقع یک پایان نامه منتشرشده است تلاش دارد با جمع آوری آرای فقیهان مسلمان از مذاهب مختلف، تصویر روشن تری از موارد مجاز سقط جنین نمایش دهد. موضوع کتاب منحصر به مواردی است که در آن، ادامه بارداری با سلامت جنین یا مادر در تضاد باشد. کتاب که با اشتباهات فراوان نگارشی و ویرایشی منتشرشده دلایل فقیهان را ارزیابی نکرده و فقط به نقل فتاوا و گزارش ادله اکتفا کرده است. این گ...

بازشناسی دقیق مفهوم نصب و ویژگی های این جریان منحرف عقیدتی و ارائه تعریف دقیق و منصفانه از آن بسیار حائز اهمیت است. به ویژه با عنایت به اینکه فقیهان امامی آثار و احکام خطیرکفر را بر ناصبی ترتیب داده اند. این مقاله با ورود به میدان بحث فقهی، آرای گوناگون در باب مفهوم نصب را مورد تحلیل و سپس نقد فقهی قرار داده است. تحلیل و نقد دیدگاه افراطی مشایخ اخباری توسط فقیهان معاصر و تبیین دیدگاه ممتاز امام...

دوره غیبت در تاریخ حیات شیعه نقطه عطفی به شمار می آید چراکه جامعه شیعه را دچار حیرت ساخت.یکی از مسائل مستحدثه برای جامعه شیعی چگونگی ارتباط و همکاری با حکومت های مستقربود که از نظر کلامی ، غاصب و جائر تلقی می شدند.این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش برآمده که فقیهان شیعه دوره آل بویه در ارتباط با این مساله جدید چگونه می اندیشیدند؟چگونه رفتار می کردند؟مبانی سیاسی، فکری و رفتاری آنها کدام است ؟ در ...