محیط مذهبی شوشتر سبب شد تا قبل از دورة پهلوی، مردم شوشتر سعی کنند بخش اعظم موقوفات خود را به ساخت، تعمیر و تدارک احتیاجات مساجد، مدارس و امامزاده­ها اختصاص دهند؛ بنابراین در این ادوار، کارکرد وقف بیشتر فرهنگی ـ مذهبی بود. در دورة پهلوی نیز، علی­رغم تحول و دگرگونی شتابزده در عرصه­های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، مردم شوشتر همچنان به صورت کم و بیش، به مقولة وقف توجه نشان دادند. پژوهش حاضر، ...

  باغ از نوع مثمر و غیر مثمر یکی از اجزای الگوساز بافت ‌درون‌شهری تهران بوده است، به این ترتیب که در ترکیب با اجزای دیگر شهری مانند مدرسه، تکیه، مزار، مسجد، سقاخانه و ... یا به صورت مجموعه‌ای از باغات متمرکز (‌لکه‌های سبز عمده) سنت‌های «تفرج درشهر» و «زیارت- تفرج» را درشهر ثبات بخشیده است. فرضیه اصلی این نوشتار این است که ارسن‌های شکل گرفته در همسایگی باغات ‌درون‌شهری که اغلب ریزدانه‌اند، دارا...

کی از مباحث اصلی در توسعه بخش کشاورزی الگوی نظام های بهره برداری از زمین می باشد. با رشد فزاینده ی جمعیت، نیاز به مواد غذایی بیشتر می شود، برای تأمین غذا و خودکفایی کشاورزی باید به یکی از مسائل بنیادی کشاورزی، یعنی نظام های بهره برداری، توجه خاصی مبذول شود. به همین منظور در این پژوهش به بررسی تطبیقی اثرات اقتصادی و اجتماعی نظام های بهره برداری کشاورزی(بزرگ مالکی، خرده مالکی، اجاره ای، وقفی) در ...

از شرایط صحت وقف مالیت شرعی داشتن، عین بودن، قابلیّت قبض و اقباض و ابدی بودن شیء وقفی است؛ بر این اساس در امکان وقف حقوق معنوی اختلاف شده است. این تحقیق کتابخانه ای و با روش تحلیلی توصیفی، ضمن بازنگری در فرایند استنباط و استخراج شروط عقد وقف و مورد بحث قرار دادن فلسفه وجودی و غایی شروط مورد مناقشه، صحت وقف حقوق معنوی را اثبات نموده است. بر این اساس، نتایج تفصیلی عمده آن بدین شرح است: 1. حقوق...

روندهای جهانی و داخلی نشان می­دهد که نیاز به سرمایه­ گذاری در زیرساخت­های سلامت وجود دارد. سرمایه­ گذاری­های زیادی در  سالهای گذشته در این حوزه در ایران صورت گرفته است ولی طولانی شدن طرح­ها، افزایش هزینه­ ها، طرح­های نیمه تمام و در مواردی بلااستفاده ماندن تاسیسات ایجاد شده، نشان از وجود مشکل دارد. با عنایت به تجربیات جهانی و مطالعات تطبیقی در دنیا و مطالعات موردی، مدل­های سرمایه ­گذاری مشارکت ع...

ازآنجایی‌که وقف نوعی سرمایه‌گذاری برای برطرف نمودن نیازهای مادی و معنوی مردم است ازلحاظ اجتماعی یک‌نهاد کلان اجتماعی محسوب می‌شود لذا مطالعه در این حوزه حائز اهمیت است. با تهاجم  مغولان به ایران در (616 ه ق)، بسیاری از آثار وقفی تخریب شد. بعد از دوران گذار اولیه، بهبود شرایط اجتماعی و گرایش حاکمان مغول به اسلام، اهتمام به نهاد وقف از سوی حاکمان و مردم بیش از پیش فزونی یافت. این پژوهش با هدف شنا...

پژوهش حاضر کارکردهای موقوفات زنان از مشروطه تا پایان دورﮤ پهلوی اول و به‌طور نمونه زنان واقف شهر تهران را بررسی می‌کند. پویایی وقف در دوران اسلامی، به رونق فرهنگ و اقتصاد و حتی حوزه‌های فرهنگی جامعه انجامید. پس از انقلاب مشروطه و دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی جامعۀ ایران، وقف نیز متحول شد و در مناسبات فرهنگی و اجتماعی، جایگاه جدیدی به دست آورد. این پژوهش در پی آن است تا علاوه‌بر شناسایی کارکردهای...

هدف این مقاله بررسی شکل‌گیری و روند تحول محله خاک سفید به مثابه بازار غیررسمی زمین و مسکن و همچنین تحلیل حق به شهر در محله‌های فرودست شهری است. این بازارها یکی از منابع رایج تأمین مسکن و دسترسی به خدمات برای گروه‌های کم‌درآمد در بسیاری از نقاط شهری بزرگ کشورهای توسعه‌یابنده است و اکنون از آنها با عنوان محله‌های فرودست شهری نام برده می‌شود که تحت تأثیر توأمان شهری شدن فقر (فقر شهری) و سیاست‌های ...

در سال های نخستین هجوم مغولان بسیاری از عناصر فرهنگی ایران در معرض انهدام قرارگرفتند، اما مدتی بعد بازتولید فرهنگی­ در ایران آغاز شد. حمایت­ مادی ومعنوی­ از دانشمندان، و پدید آمدن­­­­ موسسات فرهنگی و اجتماعی در پوشش نهادهای وقفی به این امر بسیارکمک کرد. علی رغم گسترش و ساخت دارالشفاهای بسیار در این دوره، در پژوهش هایی که در این زمینه صورت گرفته دو عامل فرهنگ و وقف به طور اخص مورد بررسی قرار نگر...

بر مبنای مدارک و مستندات موجود، می توان گفت که در دور? قاجار، 41 مدرسه علوم دینی در شهر تهران وجود داشته است. در بررسی محدوده مورد مطالعه، محل 38 مدرسه مورد شناسایی قرار گرفت که از آن میان حدود 18 مدرسه همچنان پا بر جای مانده است. در شهر قزوین نیز 5 مدرسه قاجاری شناسایی شد که از آن میان 4 مدرسه همچنان باقی است. بر مبنای مدارک موجود، به نظر می رسد که در ساخت مدارس ایران تا پیش از دوره قاجار، از ...