در این رساله بر اساس دو انگاره ی غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی، ساختِ هجا و محدودیت های واج آرایی در هورامیِ گونه ی پاوه و فارسیِ معیار مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. پس از ارائه ی تبیین هایِ زایشی/ پسازایشی، همان موضوعات مجدداً در زیرفصلی مجزا در چارچوب نظریه ی بهینگی مطرح می گردند. این پژوهش به منظورِ آزمودنِ عملیِ توانِ انگاره های غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی و مقایسه ی آن ها با یکدیگر از یک سو و مقایسه ی آن ه...

هدف از این تحقیق، بررسی و توصیف نظام آوایی گویش جوشقان قالی است. این گویش یکی از گویش های مناطق مرکزی ایران است و تاکنون پژوهش مستقلی دربارۀ آن انجام نشده است. تحقیق حاضر که اولین بررسی نظام مند دربارۀ گویش جوشقان قالی است، نظام آوایی این گویش را ـ شامل آواشناسی، فرایند واجی و ساختمان هجا ـ تجزیه و تحلیل می کند. در این مقاله، فرایندهای آوایی این گویش نظیر ابدال، ادغام، قلب، افزایش و... بررسی شد...

اشتقاق فرایندی است که طی آن افزودن یک وند اشتقاقی منجر به تولید واژه ای جدید می شود. این فرایند برای سالیان متمادی مورد توجه زبان شناسان قرار داشته و بیشتر به عنوان فرایندی صرفی یا صرفی ـ نحوی از آن یاد شده است. هنگام مطالعه فرایند اشتقاق، بررسی میزان زایایی یک وند اشتقاقی (تعداد واژگان جدید تولید شده توسط آن وند) اهمیت فراوانی دارد. فرضیة این مقاله این است که ساخت هجا و عوامل واجی، در میزان زا...

در پژوهش حاضر، میزان رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا در واژه‌های سه‌هجایی بررسی شده است. بدین منظور، لغات دو فرهنگ لغت مهشید مشیری و نیز دورۀ دوجلدی معین بررسی شد و در بین حدود صد هزار واژۀ بررسی‌شده، فقط 269 واژۀ سه‌هجایی با هجای آغازین cvcc پیدا شد. سپس توالی واکه‌ها و توالی همخوان‌ها، استخراج و با استفاده از مقیاس رسایی گوسکوآ (2004)، رعایت اصل توالی رسایی و قانون مجاورت هجا بررسی ش...

گویش سیستانی یکی از گویش‌های شرقی ایران امروز است که برخی ویژگی‌های آوایی، واجی، صرفی و نحوی متفاوت با زبان فارسی در آن مشاهده می‌شود. یکی از ویژگی‌های واجی منحصر به فرد این گویش، کاربرد متعدد خوشۀ دوهمخوانی آغازین در ابتدای هجا است. شواهد به دست آمده از گویش سیستانی نشان‌دهندۀ وقوع فرایندهای واجی در آغاز هجا و منتهی شدن به خوشۀ دوهمخوانی آغازین در این جایگاه می‌باشد. این پژوهش قصد دارد فراینده...

امروزه وزن‌شناسی (metrics) یکی از مباحثِ عمدۀ واج‌شناسی محسوب می‌شود و تحقیقات بسیاری در این حوزه صورت می‌گیرد. زبان‌شناسان و نظریه‌پردازان بزرگی چون رومان یاکوبسون، تروبتسکوی، موریس هله، بروس هیز، کیپارسکی، نایجل فب و بسیاری دیگر مقاله‌ها و آثار پژوهشی مهمی در این حوزه به‌رشتۀ تحریر درآورده‌اند، اما در گروه‌هایِ زبان‌شناسی ایران معمولاً توجه چندانی به این رشته نمی‌شود. بحث توصیف وزن شعر در دانشگا...

در این مقاله، متن سنگ نبشته ای از شیلهک-این شوشینک، فرمانروای بزرگ ایلام (حدود 1150 تا 1120 پ م)، ارائه شده است. در این سنگ نبشتة 28 سطری، همانند دیگر نوشته هایش، وی نخست خود و خانواده اش را معرّفی کرده و از بهر همگی تندرستی و زندگانی دیر پایی را آرزو می کند. سپس از برپایی این سنگ نبشته، نوشتن نام خود بر آن، بخشش زمینی به کسی که آیین ویژة دینی را برای او انجام داده است، سخن می گوید و سرانجام هزی...

  در این مقاله رفتار واجی همخوان‌های چاکنایی را در جایگاه‌های واجی مختلف در چارچوب واج‌شناسی آزمایشگاهی از طریق مشاهده الگوی تغییرات شدت انرژی طیف فرکانسی مورد بررسی قرار می‌دهیم. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که همخوان‌های چاکنایی در جایگاه آغاز کلمه و میان کلمه بعد از همخوان به صورت سخت تولید می‌شوند؛ در جایگاه میان کلمه بین دو واکه از میزان فعالیت چاکنای برای تولید / Ɂ / و /h/ کاسته می‌شود و...

هدف از جستار حاضر که عمدتاً توصیفی- تحلیلی است، بررسی فرایندهای واجی تضعیف موجود در گویش هندیونی در چارچوب واج‌شناسی زایشی است. داده‌های پژوهش به روش ضبط و یادداشت‌برداری مکالمۀ گویشوران کم‌سواد تا بی‌سواد جمع‌آوری شد، به‌علاوه یکی از نگارندگان بر گویش هندیونی کاملاً مسلط بوده و از شمّ زبانی خود نیز بهره برده است. داده‌های مورد بررسی بر اساس الفبای IPA آوانگاری شده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن ...

تاکنون مطالب ومقالات بسیاری درباره انسداد چاکنایی در زبان فارسی نگاشته شده است و شبهات زیادی در مورد این همخوان در زبان فارسی وجود دارد . بعضی از نویسندگان با استناد به بعضی شواهد آن را جزو واج های زبان فارسی نمی دانند و بعضی دیگر با ارائه شواهدی آن را یکی از واجگان این زبان میدانند‘ اما کاربرد آن با استثنائات فراوانی همراه است . آیا انسداد چاکنایی که در ابتدای بعضی از کلمات زبان فارسی وجود دار...