هرچند هجا جزو واحدهای معنادار زبان به شمار نمی­رود، نقش­های کاربردی عمده­ای در زبان ایفا می کند که مهم ترین آن ها شکل­دهی و سازماندهی نظام آوایی زبان است. هر زبانی ساخت­های (الگوهای) هجایی ویژه و محدودیت­های مختص خود را برای ترکیب و استفاده از آواها در سطح هجا دارد؛ ضمن اینکه زبان­ها معمولاً به حفظ قوانین هجایی خود تمایل دارند. ساخت­های هجایی از معدود اجزای زبانی هستند که معمولاً در فرآیند وام گی...

این پژوهش، در پی آن است تا به‌جای آنکه اوزان شعر فارسی را بر مبنای قواعد عروضی بررسی کند، بر اساس آنچه فارسی‌زبانان می‌خوانند و درک می‌کنند، بسنجد. شناسایی هجاهای تکیه‌بر، از حوزۀ زبان‌شناسی و بررسی ریتمیک، از حوزۀ موسیقی، به این پژوهش کمک کرده است. با این فرضیه که میان قواعد عروضی شعر فارسی و نحوۀ خواندن آن توسط فارسی‌زبانان، تفاوت وجود دارد، تحقیق آغاز گردید. تعداد پنجاه بیت از شاعران سدة...

این مقاله به بررسی آزمایشگاهی همگونی محل تولید همخوان خیشومی تیغه­ای /n/ با همخوان انسدادی لبی بعد در دو مرز هجایی و واژگانی می­پردازد. مقادیر فرکانس­های دوّم و سوّم در سه ناحیه مرکز واکه، پایان واکه و محدوده بست خیشومی توالی­های آوایی vnb و vmb که از کلمات طبیعی زبان فارسی استخراج شده بودند محاسبه شده و با یکدیگر مقایسه شدند. فرکانس همین سازه­ها در کلمات مختوم به خیشومی تیغه­ای /n/ در بافت مجزا ...

این مقاله بر مبنای دانش نام­شناسی، به بررسی شخصیّت‎های قصّه­های عامیانه می پردازد. مبنای بررسی­ها قصّة فیروزشاه‎نامه است؛ زیرا در این رمانس عامیانه 234 شخصیّت با تیپ‌های اجتماعی مختلف و تنوّع نام‎ها دیده می­شود. علاوه بر این، با مراجعه موردی به سایر رمانس‎های عیّاری؛ چون ابومسلم‌نامه، اسکندرنامه، امیرارسلان نامدار، سمک عیّار، حسین‎کرد شبستری، حمزه‌نامه و داراب‌نامه طرسوسی به مقایسه و تحلیل نامهای اشخا...

تحلیل و توصیف فرایند نرم­شدگی در زبان کردی (گویش کلهری)   محمد زمانی[1] ابراهیم بدخشان[2]   تاریخ دریافت: 5/12/91 تاریخ تصویب: 26/9/92   چکیده یکی از فرایند­های رایج در نظام آوایی گویش کردی کلهری فرایند نرم‌شدگی است. این فرایند در گویش کلهری هنگامی رخ می­دهد که در خوشه­های همخوانی پایانة هجا محدودیت حاشیة هجایی رعایت نشده باشد. در این تحقیق با استفاده از نظریة بهینگی نشان داده می­شود ...

گویش بردسیری یکی از گونه های زبان فارسی است که درشهرستان بردسیر واقع درمرکز استان کرمان بدان تکلم می شود.این تحقیق به توصیف زبانشناسی این گویش از نظر صرفی ونحوی، واج آرایی ،فرایندهای واجی می پردازد. پیکره زبانی این تحقیق از طریق مصاحبه با تعدادی ازگویشوران با سواد وبی سوادساکن شهرستان بردسیرجمع آوری گردیده ،سپس به تجزیه وتحلیل زبانی ومیزان کاربرد کلمات در گویشوران 30تا20ساله پرداخته است. این...

گویش «قهرودی» و گویش «گزی» از گویش های فلات مرکزی ایران در استان اصفهان هستند. این مقاله، این دو گویش را از نظر ویژگی های آوایی با هم مقایسه می کند؛ به این صورت که ابتدا به ارائه و مقایسه ی واکه های ساده و مرکب، هم­خوان ها و واج گونه های موجود در دو گویش قهرودی و گزی پرداخته، سپس ساختمان هجا، تکیه و تفاوت های آوایی را میان دو گویش بررسی می کند. در نتایج به دست آمده  تعداد حروف صدادار در هر دو ل...

هجا از شمی ترین واحدهای زبانی است که از دیرباز مورد مطالعه قرار گرفته و بحث و بررسی پیرامون مرزهای آن بسیار بوده است. در زبان ایتالیایی هم بر روی آن مطالعات بسیاری انجام گرفته است. در این مقاله عناصری که در آغازه، قله و پایانهء هجا در ایتالیایی قرار می گیرند، بررسی می شوند. این گرایش آشکار نیز به چشم می خورد که خوشه های همخوانی شکسته و به هجاهای ساده تر تبدیل می شوند. نقش همخوان های روان، نو...

در برخی زبان ها کیفیت واکه در هجای بی تکیه تغییر می کند. در آواشناسی فیزیکی، این ویژگی یعنی عدم حصول ویژگی های کیفی ایده آل واکه در شرایطی خاص و گرایش واکه ها به سمت مرکز فضای واکه ای را، کاهش واکه ای می نامند. تحقیقات پیشین نشان داده اند که فضای واکه ای فارسی در هجای بی تکیه کوچک­تر و مرکزی تر از هجای تکیه بر است و بر این اساس تغییر کیفیت واکه را یکی از همبسته های صوت شناختی تکیة واژگانی در زب...