چکیده پژوهشی که پیش رو دارید، به بررسی شخصیت های اساطیری و سیر تطور و کاربرد آن در غزلیات سعدی و حافظ در بوته ی نقد تطبیقی می پردازد. پادشاهان و پهلوانان، عاشقان و موجودات اساطیری در غزل سعدی و حافظ مشترک هستند بنابراین مورد بررسی و تطبیق و مقایسه قرار گرفته اند،از میان این شخصیت ها بعضی اسطوره ی صرف هستند و بعضی دیگر ضمن داشتن ریشه و سابقه ی تاریخی، جنبه ی اساطیری نیز یافته اند. شخصیت های ا...

آموزه­های تعلیمی عدالت و تأمین اجتماعی، آرمان والایی است با این­که همه آن را      می­ستایند ولی به یک­گونه نمی­بینند و تلقی یکسانی از ابعاد و گستره آن ندارند. این مقوله، به عنوان یکی از مهم­ترین آرمان­های بشری از دیرباز مورد توجه اندیشه­مندان و صاحب­نظران قرار گرفته است. در اندیشه تعلیمی شرق، عدالت و تأمین اجتماعی به عنوان محوری­ترین هدف بشریت بوده است. یکی از نغزترین آثاری که به این مسأله پردا...

هدف پژوهش حاضر نقد و تحلیل ویژگی‌های آوایی غزلی از سعدی با رویکردی ساختارگرایانه است. برای این منظور، در بخش نخست، نگاهی گذرا به نقد ساختارگرا و روش یاکوبسن و در بخش دوم، غزلی از سعدی بر پایه این روش نقد و تحلیل می‌شود. در این تحلیل، بررسی می‌شود آیا وزن، بحر، قافیه و ردیف انتخاب شده توسط شاعر، القاگر مفهوم و محتوای غزل هست یا خیر. پس از آن با این استدلال که واج‌ها به طرق مختلف می توانند در موس...

مسأله «عدل الهی» یکی از اصول بسیار مهم اعتقادی و کلامی است که مانند توحید، بیان‌گر یکی از اوصاف الهی است؛ ولی به دلیل اهمیّت وصف‌ناپذیر آن، جایگاه ویژه‌ای در مباحث اعتقادی و کلامی یافته است. این اهمیّت تا آنجاست که گاه از عدل به عنوان یکی از اصول پنج‌گانه دین یا مذهب و در کنار اصولی مانند نبوّت و معاد یاد می‌شود. از نظر اشاعره هر عملی به ذات خود عدل یا ظلم نیست بلکه هر کاری که خداوند متعال انجام م...

پژوهش حاضر با بررسی همه‌ی آثار سعدی بر آن است که با توجه به جریان‌های فکری عصر، محیط زندگی و روحیه‌ی او نشان دهد میزان و نوع توجه این شاعر و نویسنده‌ی اندیشمند به عناصر و مضامین هر یک از دو فرهنگ ایرانی و سامی چگونه و چه اندازه بوده است. این مقایسه‌ به لحاظ سبک‌شناسی و تعیین سطح فکری آثار سعدی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران و ادیبان زبان فارسی و سبک عراقی بسیار مهم به نظر می‌رسد. به همین منظو...

عطار و سعدی در آثار خود از حیوانات به طور فراوان و متفاوتی استفاده کرده اند. در این آثار، حیوانات نیز مانند برخی عناصر شعری ناخود آگاه و غیرعمد به کار رفته و اغلب در راه ابلاغ بهتر پیام شاعر مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر ضمن پرداختن به موضوع تصویر حیوانات در آثار عطار و سعدی بر اساس پنج صنعت تصویرساز تشبیه، استعاره، کنایه، تمثیل و انسان وارگی، به بررسی کاربرد حقیقی حیوانات در آثار ا...

واژه‌ها همواره در بافت‌های کاربردی خود، با یکدیگر ترکیب شده و عبارت‌های مختلفی می‌سازند؛ این ترکیب و ارتباط، در هیچ زبانی، تصادفی و بدون قاعده نیست و روابط معناداری میان واحد‌های هر زبان حاکم است. در قرآن کریم نیز، کاربرد هر واژه در آیات، حکیمانه و هدفمند است و با کنکاش و بررسی ارتباط واژه‌ها با یکدیگر، می‌توان مفهوم هر واژه را در ارتباط با دیگر واژگان و در یک نظام معنایی تعیین نمود. تحقیق حاضر...

بازتاب چهره ساقی در کلیات شمس (غزلیات )مولانا چکیده اگرچه معنای اولیه ساقی "شراب ریزی باده گردانی" است،در متون عرفانی اما با حفظ کارکرد اولیه اش، توسع مفهومی یافته،به مقام"جان جانان و ساقی باقی"هم رسیده است. وقتی مرکزی ترین موضوع هستی شناسان مولوی عشق است،وشادی و بی غمی از اصلی ترین مظاهر آن، پیداست ساقی هم چه نقش محوری خواهد داشت،تاآنجاکه مولانا حتی برای رهایی از یگانه غم خود که هم...

چکیده رساله حاضر ، پژوهشی در بررسی تطبیقی غزلیات رهی معیّری و سعدی شیرازی است. این مقایسه صورت گرفته است که میزان تشابهات و تفاوت های غزل های دو شاعر را نشان دهد. در این پژوهش پس از بیان کلیات تحقیق، توضیح و شرح مبانی نظری و مختصری در زندگی سعدی و رهی معیری به مقایسه و تطبیق غزل های دو شاعر در چهار بخش عاطفه، تخیل، زبان و موسیقی پرداخته شده که بیشترین بخش این تحقیق را تشکیل می دهد. در تطبیق موا...

یکی از عرصه های شعری که شیخ سعدی در آن همچون بوستان، اثری ادبی ـ تعلیمی خلق کرده، قصیده است. اگرچه قصاید سعدی چونان غزلیات او گسترده نیست و با ستایش شاهان زمانه آمیخته است، می توان روح تعالیم و آموزه های اخلاقی را در آن دید و با تأمل در بیت‏ها، حتی به مفاهیمی عرفانی‏ دست یافت که اتفاقاً مورد ستایش و تأکید خود شاعر هم است. سعدی در ضمن مدح، گاه مستقیم و گاه غیرمستقیم، به مضامین و لوازم عرفان اشاره...