در بنیان داستان های حماسی ایران، صدها موضوع بشری است که چشم عالم را به حیرت افکنده، امّا موضوع «نامجویی» از درخشندگی بیشتری برخوردار بوده است. نام و نامجویی، نقش های گوناگونی را در داستان های حماسی شاهنامه رقم زده و مضامین مختلفی را به خود اختصاص داده است. پهلوانان شاهنامه برای به دست آوردن نام، به پیکار برمی خیزند و برای حفظ آن، جان می بازند. نام، عالی ترین خواستة فردوسی و پهلوانان شاهنامه است ...

منظومه هایی که پس از شاهنامه و غالباً به پیروی از آن، در زمینه های پهلوانی، دینی و تاریخی به نظم درآمده اند، از مآخذی هستند که کمتر مورد توجّه فردوسی شناسان است. حال آنکه سَرایندگانِ بیشترِ این آثار افزون بر تأثّرات فراوان زبانی، ادبی و اندیشگی از شاهنامه، به صورتهای گوناگون از فردوسی و شاهنامه نام برده اند که گردآوری و بررسی مجموع این اشارات نکته های تازه و درخور بحثی درباره سرگذشت حکیم توس و نظم شا...

امروزه و در جهان معاصر به ویژه بعد از پیدایش مکتب ادبیات تطبیقی نگرش تطبیقی به آثار همانند ادبی جهانی با اقبال فراوانی مواجه شده است. تحلیل گران انتقادی گفتمان بر آن شده اند که متن­های ادبی، مثل سایر متن­ها، در خدمت ارتباط است، بنابراین، آن­ها را نیز می توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. سه اثرمورد بررسی، در حول محوریت شخصیت های هکتور، اولیس و رستم طرح ریزی شده است. این قهرمانان در بستر حما...

فردوسی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در جای جای شاهنامه به نقل مسائل اخلاقی و تربیتی پرداخته است. گستردگی موضوع در شاهنامه نشان می دهد فردوسی بطور غیر مستقیم به تبین مبانی تربیتی پرداخته که در تعلیم و تربیت اسلامی مورد توجه بوده است. برای روشن شدن مطلب مبانی تربیتی فردوسی در شاهنامه را با نظریه ی تربیتی خواجه نصیر در اخلاق ناصری که از کتب پایه در علم اخلاق محسوب می شود مقایسه می کنیم. بین ان...

رساله حاضر مشتمل بر پنج قسمت است . در پیش گفتار ضمن اشاره به جایگاه کیهان شناسی در فرهنگ ایرانی، از انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت پرداختن به آن و شیوه کار سخن به میان آمده است . بخش اول در برگیرنده مباحثی پیرامون اخترشناسی در ایران باستان است که در آن ضمن پرداختن به بررسی میزان اهمیت باورهای کیهانی در آیینهای کهن ایرانی، به شواهد و قراینی از متن شاهنامه نیز که بیانگر سابقه دیرساله ستاره شناسی در ا...

در این پژوهش جایگاه اندیشه‏های مذهبی در شعر دو شاعر بزرگ و برجسته ادبیات فارسی – فردوسی و سعدی- مورد بررسی قرار گرفته است. با مشخص کردن ابیاتی از شاهنامه و بوستان که بیانگر اندیشه های مذهبی این دو شاعر بودند و تحلیل و توصیف آنها و مقایسه با اعتقادات این شاعران مشخص گردید، علی رغم اشتراکاتی که در مورد رابطه خدا با انسان و این که رابطه ای ویژه است که تمامی روابط موجود در هستی حول محور آن شکل گرفت...

دو موضوع عمده ی دنیا و آخرت در این رساله بررسی شده است و در اهمیت و ارتباط دنیا و آخرت این نکته کافی است که دنیا به عنوان مزرعه ی آخرت معرفی شده است. معاد نیز یکی از اصول ادیان توحیدی محسوب می گردد و در دین اسلام هم یکی از اصول جهان بینی به شمار می آید. ایمان به دنیای پس از مرگ شرط مسلمانی است که هر کس آنرا انکار کند از زمره ی مسلمانان خارج است. از این رو بحث در مورد دو مقوله ی دنیا و آخرت بسیا...

برای نتیجه مقایسه نامه های ایرانی و انیرانی، با توجه به فصول قبل و نمونه هایی که به عنوان شاهدمثال برای کلیت نامه ها در نظر گرفته شده بود و با توجه به نوع طبقه بندی انجام شده نتایج زیر به دست آمد. 1. از لحاظ مضمونی نامه های ایرانی شامل تمامی مضامین موجود در نامه های شاهنامه می شوند ازجمله: فرمان، گزارش، پرسش، باج خواهی، زنهارخواهی، پند، تهدید، وصیت نامه، محضرنامه، پوزش خواهی، پیش بینی، سرزنش، ...

با توجه به این که شاهنامه اثری حماسی است و نمودار عظمت، بزرگی و دلاوری های ایرانیان برای حفظ حیات و تمامیت ارضی این سرزمین، شالوده ی آن برجنگ و نبرد استوار است؛ لذا بررسی و شناخت ساختار و عناصر نبردهای آن، ما را با ذهنیّات و طرز اندیشه ی پدید آورندگان آن آشنا می سازد. بر این اساس این نوشتار به بررسی عناصر طبیعی و ماوراءالطبیعی، به عنوان بخشی از عناصر این نبردها پرداخته و برای این کار، مجموعاً 198...