"فرایند فردیّت " از اصطلاحات کارل گوستاویونگ است و دلالت بر تلاش انسان برای رسیدن به استقلال و هویّت فردی دارد. این تلاش از کودکی آغاز می­شود و انسان با نیروهای درونی مبارزه می­کند تا سرانجام به انسجام و یکپارچگی برسد­. موضوع مهم آن است که شکل و مراحل قصّه­ها که در بردارنده­ی شمار بسیاری از کهن الگوهاست­، شباهت بسیاری به کهن الگوهای موجود در "فرایند فردیّت" دارد­. در داراب­نامه­، فیروزشاه­، قهرمان ...

نظامی ‌‌گنجه‌‌ای ازجمله منظومه‌سرایان برجستۀ ادبیات فارسی است که تأثیر شیوۀ داستان‌سرایی‌اش بر شاعران پس از او کاملاً مشهود است. هفت‌پیکر نظامی گنجه‌ای، چهارمین اثر برجستۀ اوست. وی در این اثر ازطریق داستانک‌‌های رمزی، سیر اعتلایی انسان را در قالب داستان بیان می‌‌کند. «سفر» یکی از مضمون‌های رایج در داستان‌های عرفانی است که در آن سالک طی مناسکی با خلع لباس بشری، از حضیض نفس به اوج قطب نورانی‌‌اش د...

چکیده هفت لشکر از جمله نمونه های "طومارجامع نقالان" در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292 هجری قمری کتابت شده است. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد-روایت های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج بر یکی ازطومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده است. طومارها از جمله نمونه مذکور، نسخه های منثور و مدونی به عنوان مأخذ نقالان برای داستان سرایی بوده است که نقل های حماسی غالباً از آغاز کار کیو...

هرگاه در داستان پارتی بیژن و منیژه با باریک بینی نگریسته شود، بن مایه های اساطیری نهفته در آن جلوه ای پررنگ تر می یابد و ارتباطی عمیق و ریشه دار با بنیان های اعتقادی کیش مهر و عناصر زندة هفت خوانی را که با اعمال یلان اسطوره ای هفت خوان ساز مرتبط است، به نمایش می گذارد. بیژن جوان پس از گذران روند آغازین سلوک میترایی، در حالی که رازآموزی را از سرگذرانده و آماده انجام مراحل عملی آزمون است، به فرما...

هرگاه در داستان پارتی بیژن و منیژه با باریک بینی نگریسته شود، بن مایه های اساطیری نهفته در آن جلوه ای پررنگ تر می یابد و ارتباطی عمیق و ریشه دار با بنیان های اعتقادی کیش مهر و عناصر زنده هفت خوانی را که با اعمال یلان اسطوره ای هفت خوان ساز مرتبط است، به نمایش می گذارد. بیژن جوان پس از گذران روند آغازین سلوک میترایی، در حالی که رازآموزی را از سرگذرانده و آماده انجام مراحل عملی آزمون است، به فرما...

سفر در ادبیات کشورهای مختلف موجبات خیال پردازی بسیاری از شاعران، داستان سرایان، و نمایشنامه نویسان را فراهم آورده است. لیکن سفر در دنیای نمایش از مفهوم وسیع تری برخوردار است. با مشاهدهء عنوان اثر، میل به سفر در تماشاگر بیدار می شود، نقطهء اوج سفر را قهرمانان در تماشاخانه مهیا می سازند و تا مدتی بعد خاطرهء آن همچنان در ذهن تماشاگر باقی می ماند. سه نمایشنامه ای که در این مقاله بررسی می شود سه گون...

یکی از مهم ترین مراحل در سفر قهرمان مطابق نظر ژوزف کمپبل (1904-1987) در اسطوره ها، افسانه ها و قصه های عامیانه مرحله جدایی است. جدایی به طور معمول با دعوتی غیبی یا ندایی روحانی یا دیدن خوابی که حجمی از نمادهای کهن الگویی را در خود دارد پدید می آید. خواندن و تقاضای پدر، پیر یا پیامبر، یا دریافت ندای هاتف غیبی، شیفتگی بر تصویر یا نقاشی ای از دختری زیبارو که گاهی پری زاده نیز هست یا عشق به ثروت و ...

سعـدی شاعـر ، نـویسنده و ادیبـی است که حجمِ عظیمی از شرح ، تفسیر ، ترجمه ، روایت ، ارجاع ، تقلید و نقلِ قول را در ادبیات فارسی و تعاملات ادبی بین المللی به خود اختـصاص داده اسـت و این بدان معنی است که گوشه گوشه ی آثار سعدی از سوی آشنا و بیگانه مورد بررسی قرار می گیرد. سعدی شیرازی فقط مردی از شیراز نیست و جای پای او در حجاز، کیش ، بصره ، بغداد، دیاربکر، حلب ، دمشق ، مغرب ، طرابلس ، مصر تا کاشغر و ...

تمثیل همواره به عنوان یکی از انواع ادبی محبوب در تمامی ملل پذیرفته شده است و به عبارتی می توان آن را قالب ادبی ای جهانی دانست؛ علاوه بر این، مفهوم سیر و سلوک یا سفر عارفانه به صورت تمثیلی مکرراً در قالب هایی نظیر شعر و داستان های ادبی به کاررفته است. از نمونه های تمثیلی منظوم در فارسی می توان از منط قالطیر عطار و در انگلیسی از نمایش منظوم مرگ سرخ1 اثر ادگار آلن پو 2 یاد کرد و از نمونه های تمثیلی...