موید فی الدین (390 -470 هـ)، از جمله شعرای متعهد شیعی در قرن پنجم است که در دوره فاطمیان می زیسته و چندین سال در وزارت آنان به عنوان داعی در مناصب مختلف اداری، سیاسی، مذهبی و ...خدمت کرده است. دیوان او سرشار از مضامینی، در مدح و رثای اهل بیت (ع) و هجو دشمنان ایشان است و نشان از این دارد که، پرداختن به سیمای اهل بیت، وجهه همت او بوده است. خصوصیت بارز اشعارش، صدق عاطفه و اخلاص واقعی به خاندان پیا...

مقاله حاضر چنانکه از عنوان آن برمی آید، تطبیقی است بین طنز و طنزپردازی در ادبیات ایران و عرب. در این تطبیق، طنز عبیدزاکانی به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات ایران و طنز شاعران عصر انحطاط به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات عرب با هم مقایسه شده است. در این مقاله کوشیده ام تصویر کاملی از عبید ارائه دهم، اما به منظور پرهیز از برخی سوءتفاهمات اجتماعی لازم دیدم از ذکر پاره ای از طنزهای درخشان او صرف نظر ک...

از آغاز جنگ تحمیلی یکی از موضوعات کانونی مورد توجه شاعران، داستان های دلاوری ها و ایثار رزمندگان جبهه ها بود، بسیاری از شاعران در اشعار خود به بیان ارادت خویش نسبت به شهدا وآرمان هایشان پرداختند. برخی دیگر نیز که خود از رزمندگان جبهه بودند از نزدیک با بسیاری از ابعاد نهفته آن آشنا بودند و لذا بسیاری از ویژگی های فرهنگ جبهه در اشعارشان نمود یافت. پس از جنگ تحمیلی بسیاری از شاعران به سرودن مراث...

لقد عنی الباحثون و النقاد بالهجاء کفن من فنون الأدب الرفیعه، غیر أنهم اهتموا بجوانبه اللغویه و تطوره الأدبیه کغرض شعری، دون الاهتمام بالتذوق الفنی و التلقی التصویری الذی یعبّر عن عاطفه الشاعر و انفعالاته و خلجات قلبه أکثر من الأغراض الشعریه الأخری، و یصوّر الحیاه الفردیه و الاجتماعیه تصویرا صادقا بلغه سهله قریبه من الفهم. ولکن هذا لا یعنی أنه لم یُهتم بالجوانب الأخری فی الهجاء، بل هناک بعض الکتب ا...

چکیده: ادبیات افزون بر اینکه غذای روح است، و خیال را به پرواز در می آورد، گاه در بردارنده واقعیت های جامعه ای است که شاعر در آن زندگی می کند. ادبای عرب در طول دوران های مختلف، بسیاری از اخبار و حوادث و ویژگی های جامعه اسلامی را به تصویر کشیده اند، از جمله آن ها همدانی در مقاماتش و جاحظ در الحیوان و البخلاء و أبو الفرج اصفهانی در کتاب پر ارج الاغانی و البته ابن رومی از میان اشعارش می باشند. ا...

چکیده محققان به درستی سنائی را بزرگترین شاعری دانسته اند که مضامین عرفانی را به صورت جدی وارد شعر فارسی کرده است. در آثار سنائی با وجود اشعار مهم، اشعاری در هجو و مدح و رکاکت زبانی وجود دارد که از ارزش کار او کاسته است. تذکره نویسان برای حل این معضل افسانه هایی مبنی بر تحول روحی او نقل کرده اند که بگویند این اشعار متعلق به دوره قبل از تحول و زمان ناپختگی وی است. محققان معاصر به این مسئله با چش...

اخلاق الاشراف عبید زاکانی با سایر آثار او هم در روش طنزپردازی و هم در زمینه ها و مضامین طنز متفاوت است. در این رساله، عبید با استفاده از نقیضه سازی از سخن شاعران و نویسندگان پیشین، به توصیف وضعیت طبقات مختلف اجتماع خصوصاً طبقات فرادست جامعه می پردازد و با توجه به انحطاط اخلاق و مرگ فضیلت ها، به طریق کنایه و تهکّم، اخلاق را مایۀ تباهی و بی اخلاقی را مایۀ سعادت می داند. باژگونگی مفاهیم و مسلّمات دین...

  مرثیه بر اشعاری اطلاق می‌شود که در ماتم گذشتگان سروده شده باشد. از لحاظ نوع ادبی، مرثیه را جزء اشعار غنایی به حساب می‌آورند. مرثیه ممکن است در هر قالبی سروده شده باشد؛ اما قالب قصیده پرکاربردترین قالب برای سرودن مرثیه است. خاقانی علاوه بر اینکه در سرودن مدح، هجو، حبسیه و هجو تبحّر فراوانی داشته، در سرودن مرثیه هم، توانایی خود را به اثبات رسانده است. مرثیه های خاقانی، اغلب در قالب قصیده و در بح...

طنز یکی از صناعت های ادبی است که با بیانی شیرین و جذاب، زشتی ها و کاستی ها را نمایش می دهد و مخاطبان خود را با تبسمی معنادار به تفکر برای اصلاح وضع موجود وادار می کند. طنز در ادبیات پیشین زبان عربی، معادل فکاهه و هجو بود. اما در ادبیات معاصر عربی طنزی به وجود آمد، که زیر پرده با عنصر خنده، انتقاد کرد. در این میان کشور سوریه از جمله کشورهایی است که از اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی رنج می برد و ...

چکیده ندارد.