نقش آفرینی روحانیت به عنوان یکی از نیروهای مهم اجتماعی ایران بر حسب موقعیت‌های گوناگون تاریخی اجتماعی و اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم متفاوت بوده­است. از جمله تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ سیاسی معاصر ایران نهضت ملی شدن نفت می­باشد. پژوهش حاضر با رهیافت جامعه شناسی سیاسی به بررسی نقش آیت الله بروجردی نماد مرجعیت عامه در این نهضت و ارزیابی دلایل آن می­پردازد. فرضیه اصلی مقاله آن است که آیت الله بروجردی ...

با پایان گرفتن جنگ دوم جهانی و دگرگونی در سیاست سنتی انزواگرایی ایالات متحده و درگیرشدن این کشور در سیاست بین الملل و همکاری های نزدیک این کشور با سایر دول از جمله برنامه های کمک اقتصادی از طریق اصل چهار،و در راستای کمک به دول عقب مانده جهان سوم دولت آمریکا مبادرت به اعزام کارشناسان خود به این کشورها نمود.در مجموع کارشناسان اعزامی به این نتیجه رسیدند که این ممالک فاقد نظام اداری کارایند.برای حل...

پیدایش فنّاوری جدید چاپ دسترسی عامۀ مردم به اطلاعات و گردش سریع تر آن را امکان پذیر کرد. معیار سازیِ زبان های بومی برخاسته از چاپ امری پذیرفته شده است که آگاهی هویتیِ جدیدی را میان گروه های اجتماعی سبب می شود. تا پیش از سال 1837 م/ 1253 ق، فارسی زبان رسمیِ حقوقی ـ دیوانی، بازرگانی، و فرهنگی شبه قاره بود و نخبگان هندو و مسلمان از آن استفاده می کردند و نیز زبان نوشتاریِ مسلمانان هندی برای مقاصد دینی ب...

جستار حاضر بر آن است تا ضمن توضیح مختصر جنبش های دینی اولیه در ایران بعد از اسلام، به بیان آن بخش از اندیشه های موجود در این نهضت ها بپردازد که می توان آنها را انعکاسی از افکار ایرانیان باستان محسوب داشت.

نهضت مشروطیت، یکی از تحولات عمده­ی اجتماعی- سیاسی در تاریخ ایران می­باشد که در دوره­ی قاجار و درمحدوده­ی سال­های 1284-1290هـ.ش به وقوع پیوست. این نهضت که توسط گروه­های مختلف مردمی با ایدئولوژی­ها و تفکرات متفاوت بروز کرد، نتیجه عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، داخلی و خارجی بود. عواملی که در بین آنها نقش نیروهای اسلامی و خصوصاً علمای شیعی به عنوان رهبران دینی جامعه و به تبع آن فرهنگ و آموزه­...

تحولات مسلم جاری منطقه خاورمیانه بزرگ اسلامی(آسیای غربی و شمال افریقا)یک اتفاق تصادفی یا حادثه جدید، ظاهری و احساسی نبوده و نیست. بدانسان که برخی با تفاسیر نارسا یا نادرست و با تحلیل ها و تعابیری همچون نارضایتی اقتصادی و یا بهار عربی سعی در القای آن داشته و دارند. بلکه جریان ریشه دار؛ زایا، پویا و پایای بالنده تجدید تفکر و تمدن اسلامی است. با پیشینه مدنی(تجدید حیات امت اسلامی) و پشتوانه دینی(مک...

با پایان گرفتن جنگ دوم جهانی و دگرگونی در سیاست سنتی انزواگرایی ایالات متحده و درگیرشدن این کشور در سیاست بین الملل و همکاری های نزدیک این کشور با سایر دول از جمله برنامه های کمک اقتصادی از طریق اصل چهار،و در راستای کمک به دول عقب مانده جهان سوم دولت آمریکا مبادرت به اعزام کارشناسان خود به این کشورها نمود.در مجموع کارشناسان اعزامی به این نتیجه رسیدند که این ممالک فاقد نظام اداری کارایند.برای حل...

چکیده در اواخر دوره ناصری میرزا حسن تبریزی معروف به رشدیه اولین مدرسه‌ی سبک جدید را در ایروان و سه سال بعد در تبریز ایجاد نمود. مدرسه سبک جدید در ایران به رشدیه معروف شد. در این مدرسه تعلیم و تعلّم بر اساس اصول جدید و یادگیری الفبا با اصول صوتی انجام می‌گرفت. مدارس جدید به‌سرعت در شهرهای مختلف ایران تأسیس یافته و به‌مرور جای مکتبخانه‌های سنتی را گرفتند. همزمان یک جریان اصلاحی در بین مسلمانان ر...

چکیده حوزه انقلابی از جمله مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید خاص داشتند. بیانات ایشان نشان می‌دهد که حوزه، مادر و ایجادکننده انقلاب بوده است؛ لذا انقلابی‌گری یک تفکر است و انقلابی‌گری حوزه‌ها به بعد از انقلاب محدود نمی‌شود؛ اما به دلیل پررنگ‌بودن و اهمیت نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر، از فعالیت‌های انقلابی حوزه‌های علمیه در دوره‌های قبل از رژیم پهلوی و قبل از...