چکیده مقالة حاضر مطالعة تطبیقی دو ترجمة فارسی از نمایشنامة اتللوی شکسپیر، به ترجمة ابوالقاسم خان ناصرالملک و م.ا. به آذین است. هدف از نگارش این مقاله، نشان دادن ضرورت آشنایی مترجم با نشان هشناسی فرهنگی در مطالعة متون نمایشی است. در گام نخست، هدف از این پژوهش، یافتن پاسخ برای این پرسش بوده است: آیا مترجم علاوه بر تسلط به دو زبان مبدأ و مقصد، می بایست به نشانه های فرهنگیِ این دو زبان تسلط داش...

بیگانه‌هراسی پدیده‌ای اجتماعی است و ریشه در ترس و تنفر از افراد خارجی با قومیت‌های گوناگون دارد. بازتاب این پدیده را در پنج نمایشنامه از شکسپیر ازجمله تاجر ونیزی، اُتللو، توفان، تیتوس آندرنیکوس و آنتونیوس و کلئوپاترا می‌توان ردیابی کرد. در این میان، تاجر ونیزی در پرداختن به شخصیت‌ها و گروه‌های بیگانه (شایلاک یهودی، جسیکا و...) از اهمیت بیشتری برخوردار است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر در پی شناسایی و تر...

چکیده برخلاف اوایل قرن بیستم که غالب نظریات، ریشه­های نمایش را تنها در آیین­های اولیه می­جستند و برپایة همین استدلال سعی در تحلیل متون و اتفاقات صحنه­ای داشتند، امروزه پدیدة نمایش در توازی با دیگر ژانرهای اجرایی- از جمله بازی- و براساس ارتباطشان با هم مورد بازنگری قرار می­گیرد و نظریات مبتنی بر خاستگاه برای آن، کمابیش اعتبار اولیة خود را از دست داده­اند. آزمودن نمایش و متون نمایشی در سایة بازی،...

ظهور روشنگری در غرب با ارزش بخشیدن به عقل ابزاریِ انسان در شناخت پدیده‌های پیرامون خود، سلطة انسان بر جهان اطرافش را توجیه کرد و به ایجاد ساختارهای اجتماعی مدرن در جامعه غربی انجامید. از میان منتقدان مدرنیته، میشل فوکو با پیگیری چگونگی شکل‌گیری سوژه در تاریخ جامعه غرب به تبارشناسی روابط قدرت و تغییر شکل در روش‌های اِعمال قدرت می‌پردازد. یورگن هابرماس نیز با انتقاد از عقل ابزاری حاصل از مدرنیته را...

پژوهش حاضر به بررسی تحلیلی هنر تراژیک در تراژدی اصیل در ادبیات قرن هجدهم آلمان می‌پردازد. دلایل درخشش تراژدی در کنار دیگر انواع ادبی ادبیات نمایشی، ساختار و محتوای تراژیک آن است. این بحث بر اشارات ارزندة ارسطو در کتاب فن نویسندگی استوار است و شالودة تفکر تراژدی­نویسان بزرگی مانند لسینگ و فریدریش شیلر نیز برگرفته از همین نکات است. در این پژوهش، نمایشنامة مشهور ژاندارک اثر شیلر مطالعه می‌شود تا س...

ژان راسین، نویسندة قرن هفدهم فرانسه، در آثار خود نقش چشمگیری را به زنان داده است، تا جایی که برخی، از او به عنوان بنیانگذار نقش زن در ادبیات نام برده‌اند. در این نوشتار به بررسی موقعیت سه قهرمان زن با نام‌های آندروماک در تراژدی‌ای به همین نام، آگریپین در تراژدی بریتانیکوس و ف?در در تراژدی ف?در می‌پردازیم. این سه، زنانی‌اند با انگیزه‌هایی متفاوت و موقعیت‌هایی استثنایی. تفاوت‌های فاحشی آنان را از...

سورن کییرکگارد (1813-1855) توجه خود را به عناصر وجودی هستی ما معطوف کرده بود. از میان این عناصر، مفاهیم اضطراب، هراس، گناه و ازخودبیگانگی از اهمیت بسیار برخوردارند. فلسفة وجودی (اگزیستانسیالیسم) کوشید اسرار وجودی بشر را دریابد و به او کمک کرد که از تنهایی، اضطراب، و هراسی که وجود و بقای او را تهدید میکند رها شود. هراس بشر معلول این فرض او بود که در این جهان بیگانه، وانهاده شده است. پینتر تصاویر...

این پژوهش که با روش تحلیلیِ نشانه‌شناسی فرهنگی به انجام رسیده، یک نمایشنامة نوشته شده در فضای ادبیات نمایشی مدرن ایرانی و ساختار تئاتری آن را در سپهر نشانه‌ای قرن 14 هجری شمسی، به‌عنوان یک پدیدة بینافرهنگی با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی، مورد بررسی قرارداده‌است. با درنظرگرفتن حضور فرهنگ اروپا/آمریکا مرکز به‌عنوان دیگری فرهنگی در قرن مذکور، شیوه‌های مواجهة با این دیگری مورد تحلیل قرار گرفته است...

در دهه هاى، اخیر نقدهاى بسیارى پیرامون مفهوم تاریخ و امورى که تاریخ نگاران همواره به آنها توجه کرده اند، در محافل علمى و فلسفى پسامدرن مطرح شده است. مهم ترین پیامد این نقدها، به چالش کشیده شدن رسالت تاریخ در ارائة تصویرى دانشورانه و عینى از رویدادهاى گذشته است. این دیدگاه نسبى در پیوند با درستى تاریخ، با زیرسؤال بردن سرشت و طبیعت آن، امکان دستیابى به حقیقت تاریخى را مورد تردید قرار مى دهد و بیا...

هدف اصلی این مقاله کاربرد رویکرد تحلیل متنی رولان بارت، اندیشمند فرانسوی، برای بررسی و نقد نمایشنامه فیزیکدانها، اثر فریدریش دورنمات است. این نوع از تحلیل در قالب تحلیل رمزگانی صورت می¬گیرد که در پنج دسته از سوی بارت تقسیم¬بندی شده¬اند. این رمزگان¬ها عبارتند از رمزگان هرمنوتیک یا معمایی که در پی معماهای متن هستند، رمزگان پروآیرتیک که مرتبط با پی¬رفت¬های روایت است، رمزگان نمادین که در تقابل¬های ...