: بینش مذهبی انسان ابتدایی نمی توانست جز در «اصل مادینه هستی» قدرت های برتر آسمانی و زمینی را تجسم عینی بخشیده و بدان اقتدا کند. هر یک از جوامع کهن بر گرد نماد یا نمادهایی از اصل مادینه ی هستی که منشاء و مبنای بزرگ مادر اولیه است حلقه می زدند و آن را می پرستیدند. اندیشه ی مذهبی انسان باستانی در تحولات بعدی سرانجام به مرحله ای انجامید که در آن مرحله پرستش خدایان متعدد با صورت ها و اندام های انسا...

درآثار مولانا جلال الدین بلخی، تمثیل ها و تشبیه تمثیل های بسیاری به کار رفته است تا مفاهیم و آموزه های مورد نظر خالق آن را برای مخاطب بازگو کند. در برخی موارد، مطابقت زائدالوصف ممثل ها بررسی شدنی است؛ چراکه در همه آن ها شیری در وضعیتی قرار گرفته که به غلط گاو پنداشته یا دیده می شود. این ممثل، سمبل است؛ ترکیبی پنهان و پیدا از موجودی که اجزای سازنده آن، یعنی شیر و گاو، هریک نمادی مجزا هستند. آنچه...

اَژدَها در داستان­های اسطوره­ای ایران، نماد گجستگی بویژه نماد خشک­سالی است. پژوهش­گران، نبرد پهلوان و اَژدَها را نماد نبرد ترسالی با خشک­سالی می­دانند. در این جستار انگاره­ای دیگر دربارۀ سرشت برخی اَژدَهایان در داستان­های اساطیری به پیش کشیده­می­شود. چکیدۀ سخن این است که اگرچه اَژدَها در اساطیر، نماد خشکی است؛ در برخی داستان­هایِ اَژدَهااوژنی، گزاره­هایی است که نشان­می­دهد اَژدَها نماد خشکیِ سرمایی است نه خش...

نماد یکی از آرایه های ادبی است. ویژگی بارز نماد، ابهام، عدم صراحت، غیر مشروح و غیر مستقیم بودن معنی و مفهوم آن است، به این معنا که مراد و مقصود نهایی در زبان نمادین ظاهر نیست، بلکه فراتر و عمیق تر از ظاهر آن است. در شعر معاصر ایران به دلایل متعددی به نماد توجه شده است، سپهری از شاعران معاصر است که برای بیان اندیشه های عرفانی خود، از زبان نمادین بهره برده و همین امر یکی از رازهای پیچیدگی و ابهام...

شناسایی نمادها و نشانه ها در واقع کلید و مدخلی برای ورود به دنیای مه آلود مجهولات می باشد پی بردن به عمق واقعیت ها، در گرو تشخیص و تحلیل درست این عناصر نمادین است. شعر دفاع مقدس – به عنوان یکی از جریان های شعری غالب در عصر حاضر – از این نقطه نظر حائز اهمیت و دارای برجستگی می باشد. این پژوهش به طور محوری، به دنبال شناسایی، تحلیل و تطبیق عناصر نمادینی است که در شعر شاعران برتر استان کرمانشاه، به ...

نمادها، همواره در دو حوزه ی معناگرایی و تصویرآفرینی نقش پربار داشته اند و همین دو خصلت ارزشمند ادبی سبب شده است تا نمادها در ساز و کار سرایندگی، به شکلی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. شاعران نیز برای رهایی از ورطه ­ی تاریک و ناپیدای شعارزدگی وگریز از هرگونه سانسور، راهی جز تمسک به نمادهای گوناگون نیافتند .بر همین اساس می توان گفت یکی از انگیزه های رویکرد شاعران معاصر فلسطین به سمبل(نماد)، بیان غی...

هدف اصلی این تحقیق، باز نمایی نمادهای شعری در گستره ی ادب فارسی بوده است و این نمادها نیز در بستری از زبان شکل پذیرفته اند، لذا شمّه ای از زبان ارتباطی و هنری نیز بازنموده شد و از آن جا که نظریّه پردازان هنری و زیبایی شناسان در موارد عدیده ای هنر و زیبایی را در کنار هم قرار داده و شناخت یکی را منوط به شناخت دیگری دانسته اند، پای زیبایی شناسی نیز به عنوان حلقه ی واسط بین زبان و هنر به وسط کشیده شد...

شناخت سیر فرهنگ و تمدن و اندیشه ی مردم یک سرزمین جز با درک باورها، اعتقادات و اسطوره های آن سرزمین میسر نیست. شرق و غرب، شمال و جنوب، دشت و کوه، صحرا و بیابان، و وجب به وجب این سرزمین کهن و باستانی گنجینه های غنی و سرشاری است که آوازه ی آن شرق و غرب جهان را پر کرده و اشیای فرهنگی – تاریخی به دست آمده از آنها، زینت بخش تمامی گنجینه های معتبر دنیاست. سلسله جبال زاگرس و در قلب آن استان لرستان ن...

آثار به جا مانده از عصر هخامنشی نشان از آن دارد که آنها از هنر تجسمی دوری می جسته و از نمادها به نحو شایسته ای در آثار خود استفاده می کرده اند.نمادها در این عصر صرفا جهت زیبایی و تزیین به کارنمی رفت بلکه همه چیز نماد رمزی و قومی خاص خود را داشته و به کار بردن آنها دارای معانی و مفاهیم خاص خود بوده است، در حقیقت می توان گفت نمادها یک زبان یا نوشته بوده که با گذشت زمان فراموش گردیده است و یا معان...

یکی از جلوه های بدیع و شگفت انگیر نهج البلاغه خروج الفاظ از دایره تنگ معانی و تجلی واژگان و جملات بسان نمادهایی دقیق و عمیق، تصاویری زنده و تابلوهایی گویا و جذاب است؛ تا بدانجا که می توان نهج البلاغه را رستاخیز سخن نامید؛ رستاخیزی که پس از آیات روشنگر قرآن کریم و سخنان شیوای پیامبر اکرم(ص) همانندی ندارد. این نوشتار با تبیین موضوع «نماد» و جایگاه آن در زبان، از تفاوت نماد با استعاره و تمثیل سخن ...