طرح مسئله: مُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنابر شواهد باستان­شناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد باز می­گردد. اهمیت مسئله: چنانکه اسناد و مدارک شهادت می­دهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طوری که طرح­ها، شکل­ها، رنگ­ها و کتیبه­های آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شده­اند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده­ و اطلا...

منطقه الیمایی شامل جلگه های مرتفع و دره های کوه های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می یافته و یا دولت های کوچک همسایه، بخش های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش هایی که اکنون در ای...

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

مطالعات نشان داده است که هنر هر قوم و ملتی نمودی از عواطف، احساسات، باورها و اندیشه های آنان می باشد. شاید بتوان گفت کمتر اثری از آثار هنری پدید آمده توسط هنرمندان در دوره های مختلف تاریخ و تمدن بشری را بتوان یافت که به نوعی بیانگر باورها و اعتقادات پدید آورنده اش نباشد. مطالعات انجام شده در زمینه باستان شناسی و هنر دوره ساسانی مصداق گفته های فوق می باشد. از این رو نگارنده با این رویکرد نقوش ا...

هنر دوره ساسانی یکی از زیبا ترین هنرهای دوره تاریخی است که مانند دوران های پیش از خود بعضی از عناصر هنری را از سایر ملل مجاور به عاریت گرفته بود. فلزکاری یکی از هنر های است که در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسید. در این میان به ظروف سیمین به دلایل مختلف اعم از تبلیغاتی، سیاسی و تزیینی توجه فراوانی شد. همچنین در دوره ساسانیان به دلیل برخورد ها و روابط بسیار با امپراتوری روم صنعت فلزکاری ساس...

چکیده: نقوش شکار در دوره ساسانی در پی القای قدرتی مادی و روحی است که تمایل دارد جاودان بماند. شاه یا فرمانروا نقش شکارگر همیشه پیروز را در این نقوش اجرا می کند. این حس قدرت طلبی سبب شد تا شاهکار های هنری با موضوع این صحنه ها خلق گردند. نقش سوار کار و صحنه های شکار به همراه عناصر تشکیل دهنده آن بر روی ظروف سیمین و برخی نقش برجسته ها همچون طاق بستان تصویر شدند. این علاقه به بازسازی تصویری شکوه ...

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مطالعه نقوش به‌کاررفته در منسوجات قرون اولیه اسلام از قرن اول تا اواخر دوران سلجوقی است. ضمن اینکه نگارندگان به تأثیرپذیری نقش‌مایه‌های بافته‌شده روی پارچه‌ها از آیین نوین اسلام و ایران قبل از اسلام در دوره مهمی از تاریخ، یعنی زمان تداخل آیین اسلام با فرهنگ باستانی این سرزمین توجه کرده‌اند. در این دوران، هنرمندان ایرانی اصالت خویش را در به‌کارگیری نقش‌مایه‌های باستان...

زربفت به پارچه ای اطلاق می شود که تار و پود آن از طلا یا نقره باشد. بافت این منسوجات از دوره هخامنشی شروع شد و با به تصویر کشاندن نقوش انسانی همراه با تکامل ذهنی و دستگاهی در دوره ساسانی مطرح گردید. باید متذکر شد که این روند البته در دوره های بعد نیز ادامه یافت؛ همچنین قابل تاکید است که بدانیم منسوجات از جمله زربفت، با نقوش متنوع خاصه انسانی در دوره تیموری بسیار مورد توجه واقع گردید و رونق یافت...

منطقه الیمایی شامل جلگه‌های مرتفع و دره‌‌های کوه‌های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی‌های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می‌یافته و یا دولت‌های کوچک همسایه، بخش‌های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می‌کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش‌هایی که اکنون در ا...

در این پژوهش تأثیر هنر ساسانی و حضور عناصر ویژه ی آن در نقاشی های منطقه ی سُغد مورد بررسی قرارگرفت. مسأله ی اول تحقیق حاضر این بود که زمینه های تأثیرپذیری نقاشی سغدی از هنر ساسانی چگونه فراهم شد و مسأله ی دوم یافتن مصادیق و نمونه های تأثیرپذیری نقاشی سغدی از هنر ساسانی بود. نخست این گونه فرض شد که سابقه ی هنر ایران در منطقه ی سغد، مسیر جاده ابریشم و مهاجرت مانویان به سغد زمینه ی نفوذ فرهنگ و هنر...