نظریه فمینیسم به عنوان یکی از نظریه های مطرح عصر حاضر، تلاش دارد مطالعات جهان پیرامون خود را در معرض پرسشی اساسی قرار دهد: «درباره زنان چه می دانیم؟» از درون این پرسش سوال های مهم دیگری مطرح می شود: موقعیت زنان چگونه است؟ و زنان در این موقعیت ها، چه تأثیری دارند و چه می کنند؟ در این مقاله به نقد و بررسی ادبیات نمایشی دفاع مقدس با تأکید بر جایگاه زن در شش نمایشنامه ی شاخص از این جریان هنری معاصر...

بومی‏سروده‏ها به‏ سبب بیرون ماندن از دایرة ادبیات فاخر و رسمی کمتر در حوزة مطالعات ادبی مورد پژوهش نظام‏مند قرار می‏گیرند. همچنین زنان اغلب به‏عنوان آفرینشگران اثر ادبی نادیده انگاشته شده‏اند و این کاستی جست‌وجوی فردیت زن در چارچوب گفتمان‏های ادبی را دشوار کرده است. بدین‏سبب، به سهم زنان در شکل‏دهی به مجموعه ادبیات کرمانجی نیز تاکنون پرداخته نشده است. این نوشتار یک موردکاوی در حوزة نقد ادبی فمن...

امروزه، مسائل و معضلات مربوط به زنان، به دلیل جایگاه ویژه و محوری ایشان در خانواده و پرورش نسل‌های آینده، به یکی از دغدغه‌های اصلی اندیشمندان و روشن‌فکران مبدل شده است. جلال آل احمد (1302ـ1348) و مصطفی لطفی منفلوطی (1876ـ1924)، دو تن از مصلحان اجتماعی و نویسندگان معاصر در عرصة ادبیات فارسی و عربی، نیز هریک به‌مثابة شرایط جامعة خویش و دیدگاه ویژه‌ای که به مسائل اجتماعی و فرهنگی داشته‌اند، به طرح...

با وقوعِ انقلاب مشروطه،زنان به عنوانِ شخصیّتهای اصلیِ رمانهای اجتماعی مطرح می شوند و در هیأتِ زنانی فاسد،بدکاره و روسپی،دستخوش نابسامانیهای فراوانی در فضای داستان می گردند.تا قبل از ظهورِِِِِ زنانِ نویسنده در عرصه داستان نویسی، بیشترین تصویرِ ارائه شده از زنان،اختصاص به فواحشی دارد که مشخص ترین تیپهای ارائه شده در رمانهای اجتماعی هستند.در پیِ تغییر و تحولاتِ گسترده در دهه چهل و تغییرِ نگرش جامعه نسبت به زنان ...

نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازند. آنچه در نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل گیری نقد جامعه شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز ق...

چکیده در پاره ای از کشورهای جهان، اواخر نیمة دوم قرن بیستم تا عصر حاضر با عنوان دورة پسا مدرن نام گذاری شده است. این نام‏گذاری سبب شد که فرهنگ، هنر، دانش، و کنش های اجتماعی این دوران در این جوامع، همواره با صفت پسا مدرن تلازم یابد. از این رو و به طریق اولی، ادبیات این عهد نیز با این صفت همراه شد و هریک از منتقدان و فیلسوفان غربی، ویژگی هایی برای ادبیات این دوره تعریف کردند. مقالة حاضر، ضمن بررس...

شعرای پارسی گو تا قرن دهم هجری همواره با گذراندن مقدمات علوم رایج در فرهنگ اسلامی به پرورش ذوق خود می پرداخته اند و این موضوع سبب آمده است که محقق ادبیات فارسی برای درک بهتر متون ادبی خود را از دانستن این علوم بی نیاز نداند. اما با سیطره ی خاندان صفوی بر ملت و سرزمین ایران و تغییر بسیاری از مولفه ها، شرایط شاعری هم دگرگون شد و بسیاری از باذوقان حوزه ی زبان فارسی بدون گذراندن و ممارست در علوم آن...

نقدی که در این بخش تقدیم شما می شود از شماره 6 مجله سروش نوجوان در سال 1367 نقل می شود. نویسنده نقد محسن سلیمانی است که بیش از نقد، در حوزه ترجمه متون نظری و آموزش فعالیت داشته است. گرچه بیشتر نقدهای محسن سلیمانی درحوزه ادبیات بزرگسال است (برخلاف برادرش نقی سلیمانی که عمده نقدهای او در حوزه ادبیات نوجوان است). اما این نقد او به یکی از نقدهای ماندگار و خواندنی ادبیات کودک بدل شد؛ نقدی که در آن س...

مقالة حاضر تلاشی است در جهت نقد و تحلیل کتاب زنان پرده نشین و نخبگان جوشن‏پوش نوشته فاطمه مرنیسی. نویسندة کتاب با تکیه بر دو منبع تاریخی؛ تاریخ طبری و سیرة ابن هشام تحلیل‏های خود را ارائه کرده است. محدودیت منابع مورد استفاده نویسنده و عدم اتقان علمی آنها، همچنین عدم رعایت شاخصه‏های پژوهش در تحلیل و نقد مطالب، کتاب حاضر را از جهات بی‏شماری قابل تأمل ساخته است. اما لغزش نویسنده در چند جا نمود بی...

نوشتار زنانه از نیمۀ دوم قرن بیستم، به‏عنوان یکی از شاخه­های نقد فمنیستی مطرح شد. طرف‏داران این نظریه در آغاز، با تأسّی از اندیشه­های متعصبانۀ این جنبش، نوشتار زنان را در مقایسه با کلام مردان، از‏منظر تضاد بررسی کردند و در‏پی آن بودند که زبانی ویژۀ زنان خلق کنند؛ پس‏از آن، با کم‏رنگ‏شدن تعصب‏ها و رد نظریۀ نخست، این ویژگی­ها از‏منظر تفاوت بررسی شد. از این نظر، زنان به‏دلیل روحیات و احساسات خاص خو...