یکی از مشکلات معماری کنونی ایران، توجه اندک به هویت معماری ایرانی است که موجب عدم وجود تعریفی دقیق، از معیارهای هویتی معماری معاصر است. این، درحالی است که فقدان توجه کافی به ارزش های معماری سنتی ایران، بحران التقاط در معماری معاصر را به دنبال دارد. سوالات مطرح در این زمینه، این است که آیا می توان با بررسی افکار و نظریات فیلسوفان ایرانی چون ملاصدرا، تعریفی جدید از معماری ارایه داد و آیا با استنا...

وحدت وجود، عالی ترین شکل توحید و محور مسائل و مباحث عرفان نظری است. عرفان نظری به شکل مدوّن و منسجم از زمان محی الدین بن عربی در سده ی هفتم ق شکل گرفت. از آن زمان تا کنون عده ی بسیاری، هم به منظور اثبات و هم به منظور رد کردن وحدت وجود، رساله ها و کتاب هایی نگاشته اند. یکی از افرادی که در این رابطه دست به قلم برده و در صدد اثبات و رد ایرادات و اشکالات وارده به این اصل اساسی عرفان نظری بر آمده است...

با بهره برداری از دستگاه عرفانی ملاصدرا که مبانی نهایی وی نیز هست، می توان به بازبینی و بازتعریف مفاهیم فلسفی و تلطیف آن ها پرداخت. بر اساس این دیدگاه که همان نظریة وحدت شخصی وجود است، تشکیک در وجود جای خود را به تشکیک در مظاهر می دهد و به جای جعل، تجلی مطرح می شود. همچنین، تمایز دوطرفه جای خود را به تمایز احاطی می دهد و با نگاه جدیدی به ماده و صورت، حرکت جوهری در وجود جای خود را به حرکت جوهری ...

در این مقاله پس از مفهوم‌شناسی وحدت، توحید و اشاره به اقسام واحد، دیدگاه فیلسوفان اسلامی و مفاد متون دینی دربارۀ توحید ذاتی را تبیین خواهیم کرد. همۀ فیلسوفان اسلامی واجب بالذات را منحصر در یک مصداق می‌دانند و معتقدند مصداق دیگری برای واجب‌الوجود ممکن نیست. اما دیدگاه ایشان دربارۀ مصادیق فرضی واجب تطور داشته و از وحدت عددی واجب به وحدت حقۀ حقیقیه رسیده‌اند و به این‌ترتیب به وحدت شخصی عرفانی نزدی...

رساله حاضر در شش فصل تدوین گردیده و کوشش شده است در این مختصر موضوع وحدت وجود از تمام جوانب مورد بررسی و مداقه قرار گرفته و نظرات فلاسفه و عرفا از دیدگاههای مختلف تبیین گردد و استدلالهای ایشان به جریان تامل افتد. فصل اول: الوحده ماهی، مفهوم وحدت و تعاریفی که از آن توسط حکما بیان شده است . فصل دوم: اقسام وحدت و آرائی که در تقسیم وحدت در نزد عرفا و حکما ذکر گردیده است . فصل سوم: احکام وحدت ، در ا...

وحدت شخصی وجود یکی از مهمترین باورهای عرفانی و از نظریات مهم در ادبیات فلسفی اندیشمندان مسلمان است که چالش های فراوانی را در عرصه دینداری و عرصه تفکر فلسفی موجب شده است. ملاصدرا پرچمدار اثبات عقلانی وجود است و نظریه خویش را وحدت شخصی وجود نام نهاده و بر مبانی و اصول فلسفی خویش استوار نموده است. صدرالمتألهین براساس نظریه اصالت وجود بیان می دارد آنچه واقعیت «هستی» است، فقط «وجود» است و سایر مخ...

مطابق آموز? «وحدت وجود» ابن عربی، درعالم شری نیست و همه چیز زیباست؛ زیرا هستی تجلیِ زیبایِ مطلق (حق تعالی) است. ابن عربی آفرینش را مطابق حدیث «عشق» توصیف کرده که در این وصف، خداوند عاشق با تجلیاتِ ذاتی و اسمائی، خویشتن را به ظهور می رساند. اعیان ثابته (صور معقولات کلیه) علت صدور کثرات اند، مطابق این دیدگاه همه چیز زیباست و خلق در عین وحدت با حق قرار دارد و حق عین خلق است و جدای از خویشتن نیست تا م...

مسأله فعل اختیاری انسان از یک سو با برخی از صفات الهی مانند: توحید- افعالی- ، علم، اراده، قدرت و از سوی دیگر با بعضی از آموزه های دینی مانند: بهشت، جهنم، تکلیف و ... کاملاً مرتبط است. در تبیین این مسأله برخی جانب جبر رفته اند و برخی قائل به تفویض شده اند. از اهداف پژوهش حاضر آن است که تحلیل فعل اختیاری انسان  به گونه ای صورت پذیرد که هماهنگ با صفات الهی و مؤید آموزه های دینی باشد. از این رو در ا...

ظهور افکار ساختارشکنانه محیی الدین ابن عربی، بستری مناسب برای گفتمان معرفت شناسانه در فضای تصوف اسلا می فراهم کرد و دریچه تازه ای از تحقیق را بر اهل معرفت و معنا، به خصوص نهان گرایان مسلمان گشود. نشر عقاید بی باکانه او در جهان اسلام، طیف متنوع و گسترده مخالفان و پیروان را بر آن داشت که به نقد، نکوهش یا ستایش او بپردازند. منتقدان شیخ اکبر بیشتر از طایفه فقها و علمای ظاهر بودند تا از سالکان و صوف...