یکی از نظریه های متداول دربارة عقلانیت علم، عقلانیت به مثابة مبناگرایی است که بنابر آن، عقلانیت یک نظریة علمی و مبتنی بر داده های حسی است که آن نظریه بر آن اساس بنا شده است. اما داده های حسی قطعی و یقینی موضوعی است که مناقشات فراوانی را درپی داشته است. در این مقاله، با تمسک به آرای ویتگنشتاین درباب «یقین»، تلقی نوینی از یقینیات یک نظریۀ علمی ارائه می شود که، بنابر آن، هر نظریة علمی دارای دوگونه...

تصویر کوهن از سیر تحول یک علم را می توان به وسیلۀ این طرح بی پایان خلاصه کرد: پیش علم - علم عادی - بحران - انقلاب - علم عادی جدید - بحران جدید. ویژگی عمدۀ نظریۀ وی تأکیدی است که بر ممیزۀ انقلابی تحولات علمی دارد. بر این اساس انقلاب علمی متضمن طرد یک ساختار نظری و جانشینی ساختار ناسازگاری دیگر است. از زمان طرح این نظریه در کتاب ساختار انقلاب های علمی ، این پرسش مطرح بوده که آیا تصویر کوهن از تار...

کاربرد علم حضوری و شهود نزد ابن سینا از اهمیت درخور توجهی برخوردار است؛ به همین دلیل، نظریۀ انسان معلقِ وی نمونۀ بارز کاربرد مقام شهود محسوب می شود. متناظر با این نظریه می توان از نظریۀ دیگری یاد کرد که به نظریۀ فطرت شهرت دارد. شباهت دو نظریۀ یادشده در این مقام و استفاده از الفاظ مشابه مبنی بر توجه به مقام، فی نفسه نگارندگان را به مقایسۀ تطبیقی میان این دو نظریه برانگیخته است. نتیجۀ اجمالی این ت...

این پژوهش با هدف تعیین عوامل ادراکی مؤثر بر قصد تسهیم دانش اعضای هیئت علمی انجام شده است. چارچوب نظری آن، بر اساس نظریۀ رفتار برنامه‎ریزی‎شده و ترکیبی از دو مدل معتبر پیش‎بینی رفتار است. متغیرهای مدل شامل، قصد تسهیم دانش (متغیر وابسته)، نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک‎شده (متغیرهای میانجی) و اعتماد به مدیریت، ادراک حمایت سازمانی، ادراک منافع نسبی، پویایی محیط ادراک‎شده، ادراک حمایت سازما...

رشتۀ سیاست‌گذاری عمومی در حال گذار به یک مکتب (پارادایم) جدید است که مفروضات مکاتب گذشته را درنوردیده است. از سوی دیگر، مکتب جدید با وجود مفروضات مشخص، هنوز به توسعۀ نظریه‌های خرد و روش‌های کاربردی منجر نشده است. پژوهش حاضر با هدف کاوش سیر تاریخی مکاتب رشتۀ سیاست‌گذاری عمومی، شناسایی مفروضات هریک و نیز انتقادات به این مفروضات، مقایسۀ این مکاتب و مفروضات آنها و در نهایت معرفی مکتب سیاست‌گذاری عم...

بی‌تردید هر آینده‌ای به نوعی مولود گذشتۀ خود است و هر نظریۀ علمی ‌و فلسفی حاصل تأمل و تعمق متفکران در باب نظریات، مفاهیم و مسائل متفکران گذشته است. پارمنیدس و هراکلیتوس دو فیلسوف پیش‌سقراطی مهم هستند که دو نظر متضاد در باب هستی داشتند. ادعای این مقاله آن است که افلاطون در تکوین نظریۀ خود در باب عالم معقولات (عالم مُثُل) و محسوسات از مفهوم وجود ثابت پارمنیدس و مفهوم وجود متغیر هراکلیتوس بهره جسته ...

    تحلیل بهینگی خودمانی­سازی نام‏های خاص در فارسی معیار     علی‌رضا خان‌جان [1]   بتول علی‏نژاد [2]     تاریخ دریافت: 16/11/1389   تاریخ تصویب: 10/10/1391     چکیده   در مقالۀ حاضر، در‌چهارچوب نظریۀ بهینگی، فرایند خودمانی­سازی نام‏های خاص در فارسی معیار را به‌لحاظ واج‌شناختی تحلیل کرده‌ایم؛ اما صرفاً در این سطح، متوقف نمانده و ضمن تلفیق تحلیل واجی با تحلیل اجتماعی- کاربرد‌شناختی، نظریۀ بهینگی ر...

مقدمه: مطالعات اخیر بر روی نظریۀ ذهن در بیماران با اختلال دوقطبی نقص هایی در بخش هایی از توانایی نظریۀ ذهن را نشان داده است. این مطالعه به منظور بررسی نقص هایی در سطوح نظریۀ ذهن در بیماران با اختلال دو قطبی نوع 1 در دورۀ فروکش انجام شد. مواد و روش ها: 30 مرد با اختلال دو قطبی و 30 مرد سالم با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه ها شامل مقیاس پریشانی روانشناختی کسلر و تکلیف داستان های ...

اندیشمندان و مفسران، در بررسی قرآن کریم، به‏ویژه آیاتی که با علوم تجربی نسبتی دارند، رویکردشان متفاوت است. برخی بر این باورند که هر علمی از علوم بشری را می‏توان در قرآن جست‏وجو کرد. برخی معتقدند قرآن هیچ رسالتی در علوم تجربی ندارد. عده‏ای هم راه میانه را درپیش گرفته و با تخطئۀ دو دیدگاه قبلی، یافته‏های قطعی علوم جدید را در قرآن کریم پذیرفته‏اند و آن را نشانۀ اعجاز علمی این کتاب جامع بشری دانسته...

تغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول در دو قرن قبل از آن و ضعف شدید بنیان های علمی-آموزشی و فرهنگی ایران، شاعران سبک هندی یا به هند رفتند یا در ایران ماندند و با مخ...