اندیشه سیاسی شیعه مبنا و اصل خود را در مساله ولایت می داند. بر این اساس است که در زمانه غیبت نیز مساله ولایت مورد مداقه علمای شیعه قرار گرفته است که در این میان بسیاری از ایشان آن را مطلق دانسته و برخی دیگر مقید بیان نموده اند. آن چه در مساله ولایت فقها مورد توجه و سوال است آن است که علمای شیعه آیا آنگونه که این مساله را در نظر بیان نموده و شرط خروج دولت ها از قید غصبی بودن می دانستند در عمل نی...

هجرت به عنوان یکی از مولفه‌های اساسی فرهنگ سیاسی تشیع همواره در اندیشه‌ی علمای بزرگ شیعه قابل ردیابی بوده است و امام خمینی(ره) به عنوان مبرزترین عالم شیعی عصر حاضر دارای نقطه نظرات مهمی در رابطه با این مفهوم است. باید توجه داشت که رویکرد ارزش‌مدارانه نسبت به «هجرت» آن را در زمره مفاهیم کلیدی جهت فهم ساختار تشیع قرار داده است، مفهومی دو وجهی که در نسبت با درون گرایی و عرفان تشیع معنای...

تقریب مذاهب اسلامی به معنای زندگی مسالمت آمیز پیروان مذاهب اسلامی با حفظ ارزش های درون مذهبی، ضرورتی انکار ناشدنی است، که با درنظر گرفتن موقعیت ویژه برخی کشورهای اسلام، اهمیت و ضرورت آن دوچندان می شود. با مد نظر قرار دادن تأثیرهای دینی و فرهنگی و سیاسی کشور لبنان در منطقه خاورمیانه و کشورهای عربی اسلامی، ضرورت بررسی ظرفیت های تقریب در لبنان، به منظور توسعه و بررسی چالش های آن جهت رفع یا تبدیل ب...

چکیده علت واهمیت مهاجرت علمای جبل عامل به ایران در دوره صفویه، محل بحث مستشرقان است که در دهه‌های اخیر سبب ایجاد دو گرایش بین آن‌ها شده است. گروهی با نظریه سنتی خاورشناسان که اولین بار توسط ادوارد براون مطرح شده موافقند. وی با تأکید بر اهمیت این رویداد در تاریخ صفویه، علت دعوت شاه اسماعیل از علمای جبل عامل و مهاجرت آنان به ایران را کمبود علما و منابع شیعی در ایران دانسته است. بیشتر مستشرقان متق...

پیروزی انقلاب مشروطیت در عهد مظفرالدین شاه قاجار یکی از بزرگ ترین تحولات سیاسی و مذهبی تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که طی آن، روحانیون شیعه، با ورود جدی به این نهضت، دورۀ نوینی از طرح نظریات مختلف دربارۀ ساختار سیاسی مشروطه را، با بهره گیری از میراث فقه سیاسی شیعه، به وجود آوردند. در این میان، گروهی از روحانیون، با طرح مسئلۀ مشروطۀ مشروعه کوشیدند برای حفظ پیوند جامعۀ مسلمانان ایران با آیین ...

چکیده نهضت مشروطیت ایران نقطۀ عطف و عصر نوینی در فرایند کلی اندیشۀ سیاسی شیعه به‌شمار می‌آید. این برهۀ تاریخی آغازگر نخستین رویارویی عمیق بین اسلام و غرب در ایران جدید است. در این دوره، طرح مفاهیم و پرسش‌های تازه در پهنۀ ایستار‌های پیشین و سنتی علمای شیعه، اندیشه و ادبیات سیاسی شیعه را وارد مرحله‌‌ای از بازشناسی، بازپروری، و پاسخ‌گویی به شرایط و دگرگونی‌های نو نمود. از همین رهگذر، این واقعه به...

منابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار می سازد که هدف تحقیق پیش رو می باشد. بررسی منابع تاریخی نشان می دهد سیاست راهبردی سلاطین قاجاریه من جمله فتحعلی شاه در قبال اهل تسنن، سیاستی بر مبنای تقاب...

منابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار می‌سازد که هدف تحقیق پیش رو می‌باشد. بررسی منابع تاریخی نشان می‌دهد سیاست راهبردی سلاطین قاجاریه من جمله فتحعلی شاه در قبال اهل تسنن، سیاستی بر مبنای تقاب...

غیبت امام زمان(ع) مهم‏ترین رویداد تاریخ سیاسی مذهب شیعه است که عملاً تاریخ شیعه را به دو دوره مجزا؛ یعنی دوران حضور ائمه(ع) و دوران غیبت تقسیم کرده است. دوران غیبت کبری از سال 329ه آغاز شد؛ در نامه‏ای که امام مهدی(ع) چند روز قبل از وقوع غیبت کبری به علی بن محمد سمری چهارمین و آخرین سفیر خود نوشت، اعلام داشت که دوران غیبت کبری فرا رسید و ظهور مجدد او منوط به اجازه خداوند است.2 سال 329ه را می‏توان...

چگونگی نزول قرآن و از جمله فروع آن ، یعنی : نزول قرآن بر هفت حرف از موضوعاتی است که محور چالشهای فکری بسیاری از اندیشمندان بوده و هنوز هم نکات فراوانی درباره نزول قرآن بر هفت حرف مبهم و مجهول باقی مانده است، البته این ابهامات نزد علمای شیعه با توجه به مدارک اسناد روایت مذکور تا حدود زیادی بر طرف شده و ایشان به اظهار نظر صریح و قطعی در این خصوص پرداخته اند، ولی نزد علمای اهل سنت همچنان معرکه آرا...