نسبت اخلاق با هویات اجتماعی را می‌توان از طریق ریشه‌های پیدایش «اخلاق حرفه‌ای» در علوم اجتماعی جست‌وجو کرد. این مقاله در تحلیلی علمی، بر نخستین آثاری متمرکز است که با دغدغۀ تعیین هویت اخلاق حرفه‌ای، این بحث را در ضمن یک نظریۀ اجتماعی کلان مشاهده کرده‌اند. دو دسته از مباحث را باید تفکیک کرد: اول، مباحث ناظر به «خُلقیات حرفه» (اخلاق اهل یک حرفه) و اموری که به عنوان قانون میان ایشان از آن خلقیات ان...

مقاله حاضر قصد دارد که با جستجوی ریشه‎های هستی‎شناختی نظریۀ اخلاق اطلاعات فلوریدی، فهم عمیق‎تری را در باب پیش‎فرض‎های آن در باب خدا، انسان و جهان به دست دهد. روش این مقاله، سندی (documentary research) و رویکرد آن تحلیل مفهومی (conceptual analysis) است. برای باز کردن یک مفهوم یا ارائه تحلیل های بدیل دربارۀ آن، با استفاده از روش سندی مستندات اصلی که پایۀ استدلال هستند، جمع آوری کرده و با تکیه بر ...

هدف: هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در این زمینه می باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با ق...

در دنیای امروز میزان اهمیّت، تاثیرگذاری و جذّابیت رسانه¬ها به خصوص سینما برکسی پوشیده نیست. غالب کشورها و ایدئولوژی¬های جهان در تلاشند تا مفاهیم مورد پذیرش خویش را از طریق رسانه های جمعی به گوش جهانیان برسانند. در نگاه اوّل جامعۀ اسلامی نیز باید از این ظرفیّت فوق¬العاده برای ترویج اخلاق حسنۀ اسلامی استفاده نماید. امّا سؤال این است که آیا ابزار های مدرنی چون سینما پیام های اخلاقی را بدون هیچ دخل و تص...

میرسیدعلی همدانی راجع به طبیعت حیوانی، زندگی اجتماعی و سیاسی، و اخلاق و آداب آدمیان اندیشه های جالب توجه دارد. اندیشه های ایشان دربارۀ این مباحث در رساله های «ذخیره الملوک»، «آداب المشایخ»، و «مکارم الاخلاق» منعکس شده اند. در این مقاله، عقاید اجتماعی، سیاسی و اخلاقی میرسیدعلی با تکیه بر آثار او مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از تحلیل وجوه گوناگون نظریات اجتماعی و سیاسی سیدعلی همدانی می توان پ...

نظریۀ استاد مصباح را می‌بایست در دو مبحث «تحلیل فعل اخلاقی» و «تحلیل گزاره‌های اخلاقی» بیان کرد. در بخش اول، استاد مصباح معتقد است که میل محوری و اصلی در انسان، «حب نفس» است؛ و آن کمال و مطلوبیتی که بیش‌تر از همه، منافع نفس را تأمین می‌کند، دوست داشتنی‌تر و علاقۀ انسان به آن افزون‌تر است. چنین مطلوبی را «کمال نهایی» می‌خوانند که مصداق آن، «قرب به خداوند» است. بنابراین افعالی که نسبت به این کمال...

برخی نظریه های اخلاقی به ویژه نظریه هایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه داده اند به فاصلۀ عمیقی میان حیث معناشناختی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زده اند. اما به نظر می رسد ارائۀ هرگونه تبیین وجودشناسانۀ موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوش های معناشناسانه دربارۀ خوبی و بدی امور به این نتیجه...

   روایت‌شناسی یا بازشناسی امر واقعی در امر مَجازی، هم به‌مثابۀ روش و ابزار، و هم به‌مثابۀ رهیافتِ شناختی در علوم اجتماعی برای توصیف، تشریح و تبیین پدیده‌های زمان‌مند، معنادار و زمینه‌مند کاربرد دارد. این چشم‌انداز شناختی به‌عنوان پارادایم و حوزۀ معرفتی از نظریه‌ها و رویکردهای مختلفی تشکیل می‌شود که هر یک از آنها بر بخشی از عناصر و متغیرهای نظری تأکید می‌کنند. از آنجا که رویکرد اخلاقی- انسانی از ...

پرسش اصلی ما در این رساله پاسخ به این مسأله است که آیا از دل نظام فلسفی و اخلاقی کانت و فارابی می توان عناصری را برای دست یابی به اخلاق شهروند جهانی یافت؟در عالم فلسفه، اعم از فلسفه کلاسیک یونان و مکاتب فلسفی پس از آن، مفاهیم«جهان وطن گرایی» و «اخلاق شهروند جهانی» همواره متناسب با فضای فکری متفکران آن عصر مورد ارزیابی قرار می گرفته است. کانت نیز به سه طریق، که ملازم با یکدیگر هستند، به مبحث اخل...

عینی یا ذهنی بودن ارزش‌های اخلاقی و درونی یا بیرونی بودن منبع انگیزش اخلاقی، از مباحث مسئله‌ساز  فلسفۀ اخلاق معاصرند؛ زیرا ذهنی بودن ارزش‌ها، به نسبی بودن اخلاق، و بیرونی بودن منبع انگیزش، به ضعف در عمل منجر می‌شود. هدف این مقاله، حل این مسائل براساس توحید اطلاقی از نگاه علامه‌طباطبایی است. روش ما در گام اول، تبیین و تحلیل نظریۀ توحید اطلاقی و در گام دوم، استنتاج لوازم این نظریه در پاسخ به آن م...