اینکه هنر واجد حقیقت است یا نه، موضوعی است که پیشینه آن به دوران کهن رسیده، و امروزه نیز مناقشات متعددی پیرامون آن وجود دارد. در این میان، دیدگاه آگوستین،‌ فیلسوف اواخر دوران باستان و اوایل قرون وسطی، در این باره هم پذیرش انسانی نسبت به هنرهای بازنمایانه و تجسمی را مدنظر قرار می‌دهد، و هم، راه را برای نقد و تفسیر آثار هنری بازمی‌کند. آگوستین هنرهای تجسمی را در پائین‌ترین درجه قرار داده، و آنها ...

یکی از مفاهیم تأثیرگذار بر جریانات هنر نوگرا در ایران «ملیت» است. مقاله‌ی حاضر چگونگی این اثرگذاری را بررسی و در این راستا بر نقش «دولت» و «گفتمان‎های فرهنگی- سیاسی» به‌عنوان واسطه‌های این تأثیر تأکید می‌کند. فرضیه‌ی مقاله تأثیرپذیری هنر نوگرا از گفتمان‌های سیاسی و حامیان هنری است. و هدف، دستیابی به اشکال مختلف تأثیر مفهوم «ملّیت» و یافتن توضیحی برای «چگونگی اثرگذاری» و شناسایی و تدقیقِ «واسطه‌ها...

به اعتقاد اندیشمندان، دو دیدگاه در زمینة فلسفة حکمت و هنر اسلامی در معماری وجود دارد. در دیدگاه اول تجلی عینی اسلام در برخی آثار معماری به‌وضوح دیده می‌شود. براساس این اعتقاد، آثار معماری حاصل فرآیندی در اندیشه‌های اسلامی و به‌خصوص شیعی در بستر سال‌ها تجربه است که به عالی‌ترین شکل ممکن در عرصة ظهور متجلی شده است. در مقابل و به اعتقاد دیدگاه دوم، اسلام از آثار هنری و معماری دورة اسلامی کاملاً تفک...

این مقاله به بررسی نسبت فلسفه، هنر (شعر) و نقد می پردازد و به طور خاص تر نیز سهم فلاسفه مسلمان را در این زمینه بررسی می کند. همزمان نیز نشان خواهیم داد که چگونه چهره هایی شاخص چون عمر خیام و ابن سینا به احیاء فلسفه در مقام آزادی جویی و به عنوان طریق دستیابی به سعادت از راه دانش، کمک رساندند. در بخش دوم مقاله، کانون بحث را به لحاظ جغرافیایی تغییر خواهیم داد تا درباره نظریه های انتقادی اروپای مرک...

مقالۀ حاضر در نظر دارد به بررسی و فهم نقوش تزیینی سفال «کلپورگان» از دیدگاه فرهنگ و جامعه آفریننده اش بپردازد. سفال کلپورگان دست ساختۀ فکر و اندیشه زنان بلوچ است و گسترۀ مادی و معنوی بسیاری را از فرهنگ بلوچ در خود جای داده است. این مقاله با رویکرد انسان شناسی هنر یه دنبال پاسخ این پرسش که: معانی فرهنگی نقوش سفال های کلپورگان برای سازندگان آنها چیست؟ در این پژوهش توصیفی-تحلیلی نویسنده با تکیه بر...

هدف از این پژوهش ، بررسی نظریات ،آثار و دیدگاه های گروه "هنر و زبان" و بررسی امکان تطبیق نظریات آنها با آثار و دیدگاه های هنرمندان ایرانی ای می باشد که در دهه 1380، در نمونه هایی از آثارشان از خط و نوشته به مثابه ی مفهوم استفاده کرده اند. در این پژوهش ، پس از بررسی تاریخچه ی شکل گیری، نظریات و آثار "هنر و زبان"، به بررسی و تحلیل عنصر زبان (متن و نوشته) در دیدگاههای هنرمندان ایرانی، در نمونه های...

پیشینه اندیشه نمادین به فلسفه کانت بر می‌گردد، کانت برای اولین بار گزاره نمادین را در زیبایی‌شناسی فلسفی خود ارائه کرد. مهمترین بعد فلسفه لنگر، پیوندی است که به تبعیت از کاسیرر با فلسفه کانت دارد و این پیوند چیزی نیست جز تعقیب شکل واره‌های کانتی درقالب نماد که نهایتا منجر به تدوین گزاره شکل نمادین بودن اثر هنری از سوی لنگر گردید. لنگر برخلاف دیدگاه‌های مرسوم بیانگری در هنر، که می‌کوشید هنر را ص...

گرافیک بدلیل تولید انبوه و دارا بودن وجوه تجاری همواره با تردید و در جایگاهی پایین تر نسبت به شاخه های هنرهای زیبا نگریسته شده و حتی در مواردی به گرافیک تجاری و هنری بخش بندی شده و یا هنر تلقی نشده است. اندیشمندان مکتب فرانکفورت بانیان نظریه انتقادی- برخورد های متفاوتی با مسئله تکثیر در هنر داشته اند. برای مثال والتر بنیامین به اعتلای فرهنگی توده ها توسط امکان فنی بازتولید اثر هنری باور داشت و...

در این پژوهش کوشیده شده است تا در پرتو نظریه مرلو-پونتی به هنر چیدمان در دوران معاصر پرداخته شود و به طور خاص خوانشی نو از آثار یوزف بویس ارائه گردد. مرلو-پونتی، فیلسوف فرانسوی سده بیستم، از برجسته ترین چهره هایی است که در سده گذشته به نقد دوگانه دکارتی ذهن-بدن پرداخته اند. نقد وی تاثیر عمیقی بر هنر پست مدرن، به خصوص جنبش مینیمالیسم، گذاشت. دستاورد اصلی نقد مرلو-پونتی مفهوم گوشت است: گوشت که سا...

چکیده نقد انتزاع در هنر به شیوه­های گوناگونی صورت می­پذیرد. بدین دلیل که در نقاشی انتزاعی فرم و صورت جایگزین ابژه­های ملموسِ این- جهانی می­گردند. به طور کلی می­توان نقد هنر انتزاعی را به دو دیدگاه اساسی تقسیم نمود: از دیدگاه زیبایی­شناسی فرمالیستی و از دیدگاه زیبایی شناسی محتواگرای ذاتی. فرمالیسم از نظریه­ی کانت مبنی بر ابژه­ی بدون علقه و غاییت بدون غایت سرچشمه گرفته و در آرای نظریه­پردازانِ پساک...